Deset godina SNS
Od bivših radikala koje su SRS saborci kleli do ubedljivo najdominantnije stranke u Srbije u koju se većina birača kune. To je u najkraćem 10 godina SNS-A.
“Proklet bio svaki radikal, i rod i porod, koji se ikad bude sastao sa Tadićem”, poručila je septembra 2008. godine poslanica SRS Vjerica Radeta u Skupštini Srbije svim “neposlušnim radikalima” na čelu sa Tomislavom Nikolićem i tako i zvanično označila rascep SRS-A i početak stvaranja Srpske napredne stranke. Tačno deceniju kasnije, može se reći da je Radeta kao po običaju “klela i dangubila” pošto je SNS već šest godina na vlasti i to četiri kao stranka sa apsolutnom većinom u parlamentu. Ipak, osnivač stranke Tomislav Nikolić sada je praktično toliko skrajnut da opet razmišlja da formira novu partiju, dok je u apsolutno neprikosnovenog lidera SNS-A izrastao aktuelni predsednik Srbije Aleksandar Vučić koji te 2008. godine nije direktno iz SRS-A prešao u SNS već je mesec dana pauzirao od politike.
Članovi i rukovodstvo SNS-A juče su svečano obeleželi jubilarnih deset godina postojanja u novoj sportskoj hali u Kraljevu, a šef poslaničke grupe SNS Aleksandar Martinović istakao je da su naprednjaci otkada su 2012. godine došli na vlast uneli život u svaki deo Srbije od Subotice do Vranja.
- Tek je SNS unela život u svaki deo Srbije od Subotice
Nikolić i Vučić najzaslužniji su za dominaciju SNS-A. Jedan je odigrao ulogu čoveka iz naroda, dok je drugi napravio stranačku mašineriju
do Vranja. Imali smo opštine koje od Titovog perioda nije posetio nijedan državni funkcioner, poput Lebana, Žitorađe, Vladičinog Hana... to su bile opštine na margini - naglasio je Martinović.
Politički analitičar Branko Radun ističe da se istorija SNS-A može podeliti u nekoliko faza.
- Prva faza je delovanje SNS-A u opoziciji gde su odličan tandem činili Tomislav Nikolić i Aleksandar Vučić.
Nikolić je imao tu narodnu, šumadijsku harizmu, dok je Vučić sa sobom nosio energiju i znanje kako da napravi stranačku infrastrukturu, što je izuzetno zahtevan posao. Bez Vučića Nikolić ne bi mogao tako dobro da organizuje stranačke medije i vodi izborne kampanje. Dodatni plus predstavljalo je i to što su se generacijski nadopunjavali - objašnjava Radun.
Kako kaže, posledica takve organizacije bilo je neminovni dolazak na vlast 2012. godine.
- SNS je ušao u biračko telo kako SRS-A tako i DSS i DS čiji su glasači bili u sve većem broju razočarani. Takođe, na Zapadu nije više vladao strah i otpor prema Vladi koju bi činili naprednjaci. SNS je već tad predstavljao više socijalni pokret nego klasičnu stranku. Bio je više okrenut gubitnicima tranzicije i korupcije nego što je imao izraženu nacionalnu komponentu. A protivnici SNS-A su ih pogrešno gađali u taj nacionalni karakter i tako naprednjake činili sve jačim - podvlači Radun i dodaje da nakon 2014. godine i apsolutne pobede SNS na parlamentarnim izborima i dalje nema ozbiljne opozicije i da bi naprednjacima veći problem mogu napraviti eventualne unutrašnje podele.
S druge strane, politički analitičar Boban Stojanović podseća da je nastanak SNSA ispraćen zadovoljstvom većeg dela javnosti.
- Skoro svi su bili srećni rascepom radikala. Ljudi koji su prešli u SNS su već bili iskusni političari, odmah su promenili sve ono negativno što im je pripisivano dok su bili radikali. Oformili su proevropsku stranku i već na prvim izborima ostvarili zavidan rezultat - ističe Stojanović.
Kako kaže, Vučić je mudro nastupao i po dolasku na vlast jer je preuzeo vojsku i započeo borbu protiv korupcije, dok je pitanje Kosova prepustio Dačiću.