Milo opet svađabratske narode
Izjava predsednika Crne Gore Mila Đukanovića da je ta država tragično anektirana pre 100 godina od Srbije, koja ju je, kako je rekao, uvukla u Prvi svetski rat, ponovo deli crnogorski i srpski narod.
Crna Gora je, iako zemlja pobednica u Prvom svetskom ratu, „posle tragično anektirana od Srbije, zbog koje je Kraljevina Crna Gora i ušla u rat”
Đukanović je u Parizu na svečanosti povodom obeležavanja stogodišnjice od završetka Prvog svetskog rata izjavio da je Crna Gora suverena i nezavisna među evropskim partnerima. Kako je rekao, Crna Gora je „kao nezavisna i suverena među partnerima, i to u gradu u kojem je crnogorska stolica ostala prazna pošto je kao zemlja pobednica izašla iz Prvog svetskog rata i posle tragične aneksije od Srbije, zbog koje je Kraljevina Crna Gora i ušla u rat”. Iako ova tvrdnja predsednika Crne Gore u prvi mah preti da opet izazove nemire u regionu, treba je shvatiti kao povod da današnje generacije nauče ili da se podsete kako su Srbija i Crna Gora pre 100 godina imale bratske odnose.
CRNA GORA KAPITULIRALA NAKON POBEDE NA MOJKOVCU Istoričar Dejan Ristić podvlači da je Kraljevina Crna Gora ušla početkom avgusta 1914. godine u rat na strani saveznika, izražavajući otvorenu podršku Kraljevini Srbiji.
- Značajnijih borbi na crnogorskom frontu nije bilo sve do oktobra 1915. godine, kada su Austro-ugarska, Nemačka i Bugarska pokrenule združeni napad na Srbiju. Vrhunac borbi na crnogorskom frontu predstavlja slavna bitka na Mojkovcu, do koje je došlo 6. januara 1916. godine. Hrabro braneći svoju domovinu, kao i odstupnicu Srpskoj vojsci i civilima koji su se nalazili u povlačenju, hrabra Crnogorska vojska ostvarila
je svoj veliki, ali nažalost, i poslednji podvig na bojnom polju. Krajem tog meseca usledilo je najpre oficijelno raspuštanje Crnogorske vojske, a potom i zvanična kapitulacija - naglašava Ristić.
Kako kaže, istorija je egzaktna nauka koja ne trpi falsifikovanje i proizvoljno tumačenje Đukanovića.
- Crna Gora, nažalost, uprkos izuzetnom heroizmu svoje oružane sile, nije imala niti može imati status države pobednice u Prvom svetskom ratu, budući da je iz njega istupila 25. januara 1916. godine potpisivanjem kapitulacije. Slične dokumente potpisivale su i neke druge evropske države, poput Belgije ili Ruskog carstva, koje je iz rata istupilo na osnovu separatnog Brest-litovskog mira, koji je potpisan 3. marta 1918. - objašnjava Ristić.
PODGORIČKA SKUPŠTINA Takođe, sve popularnija teza o aneksiji Crne Gore od strane Srbije višestruko ne odgovara istorijskim činjenicama.
- Odluku o tome da se Crna Gora priključi zajedničkoj južnoslovenskoj državi nisu doneli organi Kraljevine Srbije. U tom slučaju bi se sa pravom moglo govoriti o aneksiji. Tu odluku su doneli poslanici Podgoričke skupštine - ističe Ristić.
Istoričarka i dopisni član SANU Mira Radojević takođe apostrofira da je veći deo izjave predsednika Crne Gore konstrukcija falsifikovanja istorije.
- Jedino je istina da je Crna Gora imala saveznički ugovor sa Srbijom zbog čega je ušla u Prvi svetski rat, ali to ne znači da ne bi bila napadnuta. Sve ostalo je falsifikovanje istorije. Crna Gora nije mogla da bude pobednica u Prvom svetskom ratu jer je kapitulirala u januaru 1916. godine. Crnogorski kralj Nikola je potpisao kapitulaciju nedugo nakon velike pobede u Mojkovačkoj bici jer vojska nije imala snage da nastavi borbu. Mnogi u Crnoj Gori su kapitulaciju shvatili kao uvredu za ceo narod Crne Gore. S druge strane, Srbija jeste doživela vojni slom 1915. godine, ali nije kapitulirala, već je tada doneta istorijska odluka o povlačenju vojske preko Albanije - objašnjava Radojević.
ODLUKA O PRIKLJUČENJU CRNE GORE SRBIJI DONETA JE NA PODGORIČKOJ SKUPŠTINI
TRI RAZLOGA ZA PRIKLJUČENJE CRNE GORE SRBIJI
Kako kaže, i Đukanovićeva izjava o aneksiji Crne Gore od strane Srbije ne odgovara istorijskim činjenicama.
- Đukanović bi morao da se podseti Deklaracije o ujedinjenu sa Srbijom, koju je u novembru 1918. godine donela Velika podgorička skupština. Ta deklaracija je doneta zbog tri grupe razloga. Prvo, istorijsko-nacionalnih razloga jer je narod u Crnoj Gori i Srbiji govorio istim jezikom, imao istu veroispovest i delio istu sudbinu. Drugi razlozi su politički jer Crna Gora kao mala država u to vreme nije mogla da opstane bez Srbije, a treći razlozi su ekonomski. U deklaraciji stoji da je Crna Gora jedan od najsiromašnijih i najzaostalijih delova Evrope. U to vreme čak i najtvrdokorniji federalisti nisu sporili da su Srbi. Štaviše, veličali su Crnu Goru kao srpsku Spartu - ističe Radojević.
Istoričar Predrag Marković tvrdi da Milo Đukanović nastavlja da gradi svoju državu na udaljavanju od Srbije. Većina Crnogoraca bi se od 1918. naovamo iznenadila da saznaju da su bili žrtve Srbijanaca.