SVAKI ŠESTI STRANAC U 2021. RADIO NA CRNO

Inspektori rada su tokom kontrole u 2021. godini zatekli ukupno 7.831 stranog državljanina u Srbiji, od kojih oko 1.300 nije imalo dozvolu za rad, a najveći broj njih bili su državljani Turske. Inspekcija otkrila više od 5.000 nelegalnih radnika

Uizveštaju Inspektorata za rad za 2021. godinu, koji je predstavljen na sednici Socijalnoekonomskog saveta (SES), navedeno je da je tokom prošle godine obavljeno ukupno 63.670 inspekcijskih nadzora i poseta, što je dva odsto više nego 2020. godine, preneo je portal Biznis rs.

U radu na crno inspektori su zatekli 5.261 lice, a posle preduzetih inspekcijskih mera, poslodavci su zaposlili više od 3.000 njih. Uz to je 151 neregistrovana firma, koja je otkrivena, odmah upisana u registar Agencije za privredne registre.

Inspektori su u radu na crno najčešće zaticali mlade, pre svega nekvalifikovane radnike, najčešće do srednjeg nivoa stručne spreme, zaposlene bez redovnih zarada, zatim starije od 40 godina, kao i primaoce novčanih naknada, socijalne pomoći i sličnih prinadležnosti.

Poslovi koje su obavljala ta lica najčešće su visokorizični. U praksi ih je teško identifikovati zbog straha radnika od gubitka i takvog posla, kao i zbog saglasnosti radnika i poslodavca da se u trenutku inspekcijskog nadzora izbegne legalizovanje tog odnosa, što je najčešći slučaj u građevinarstvu i sezonskim poslovima u poljoprivredi, kao i u ugostiteljskoj, trgovinskoj i zanatskoj delatnosti.

U pojedinim delatnostima, kao što su ugostiteljstvo i građevinarstvo, zapaženo je da se povećava broj radno angažovanih na crno u istim periodima svake godine. U ugostiteljstvu je to, kako je navedeno, leti, a u građevinarstvu pred kraj građevinske sezone. Primećeno je

U pojedinim delatnostima, kao što su ugostiteljstvo i građevinarstvo, zapaženo je da se povećava broj radno angažovanih na crno, u ugostiteljstvu je to leti, a u građevinarstvu pred kraj građevinske sezone

i veliko premeštanje radne snage sa jednog na drugo gradilište.

Inspektori rada su zaticali na radu na crno one strance s kojima poslodavci nisu zaključili ugovore o radu, nisu ih prijavili na obavezno socijalno osiguranje i nisu im obezbedili dozvole za rad u Srbiji.

Kako se navodi u izveštaju, stranci zatečeni u radu na crno, posle inspekcijskog nadzora i mera koje su preduzeli inspektori rada, često ne zasnivaju radni odnos s poslodavcem, već se vraćaju u matičnu zemlju, a umesto njih se radno angažuju drugi stranci.

U 2021. godini prilikom inspekcijske kontrole zatečeni su radnici iz Kine, Turske, Vijetnama, Turkmenistana, Tunisa, Gane, Južne Koreje, Tajlanda, Saudijske Arabije, Rusije, ali i regiona…

Najviše radnika je došlo iz Kine - 5.760, od kojih bez radne dozvole je bilo samo četvoro. Među najbrojnijim radnicima koji su zaposleni u matičnoj zemlji i upućeni na rad kod poslodavaca u Srbiji su takođe građani Kine, zatim Turske i Vijetnama.

Najveći broj kontrola bezbednosti i zdravlja na radu obavljen je kod poslodavaca koji se bave trgovinom (10.258), uslugama smeštaja i ishrane (1.706), građevinarstva (1.540) i industrije

(1.276). U oblasti bezbednosti zdravlja na radu, ukupan iznos izrečenih novčanih kazni po rešenjima sudija za prekršaje iznosi 76,5 miliona dinara, a prosečan iznos izrečene kazne je oko 105.000 dinara. ■

U praksi ih teško identifikovati zbog straha radnika od gubitka i takvog posla