MAAK ‘N GOEIE KIND GROOT

Wil jy ’n kind grootmaak wat eendag moreel sterk staan, eerlik is, integriteit het, tussen reg en verkeerd kan onderskei en empatie met ander het? Doen dit só.

WANNEER OM TE BEGIN

Dit is ’n mens se gewete wat sorg dat jy by aanvaarbare reëls en norme hou. Dis jou gewete wat jou keuses laat doen wat ooreenstem met jou eie kode en wat jou keer om onaanvaarbaar op te tree.

Jou kind se gewete begin teen 18 maande oud vorm, maar dit gaan ’n paar jaar duur voor jy resultate sien. Jan Faull, ’n Amerikaanse opvoedkundige en skrywer wat spesialiseer in kinderontwikkeling en -gedrag, sê dis ’n voortdurende proses. Solank jou kinders by jou in die huis woon, sal jy elke dag daaraan moet werk.

Op ’n praktiese vlak beteken dit dat jy jou kleuter dadelik moet teregwys oor iets onaanvaarbaars. Wees ferm en bou ’n gevolg by jou vermaning in. Sê: “Ek gaan dit nie toelaat nie. As jy dit weer doen, gaan ek jou straf,” en doen dit dan op die manier wat vir jou kind werk.

“Jou ferm optrede gaan jou kleuter herinner dat jy in beheer is. Dis baie nodig omdat jou kleuter nog nie ’n gewete of die nodige selfbeheersing het om hom van iets te weerhou nie – dit ontwikkel eers tussen drie en vyf jaar,” sê Jan.

Jou kind leer ook baie uit die voorbeeld wat jy stel. Onthou om konsekwent te wees.

JOU GEREEDSKAP

Daar is veral vier emosies wat ’n ouer kan help om ’n kind se gewete te ontwikkel: trots, empatie, verleentheid en skuld.

“Laat jou kind presies weet wat jou trots maak. Wys dit op jou gesig en onderstreep dit met jou woorde.” Dit sal hom laat voel dis reg om jou trots te maak en te help waar hy kan. As jou kind iets verkeerds gedoen het, maar dapper genoeg is om skuld te erken, prys hom. Sê dat jy trots is dat hy die waarheid praat.

Dis baie belangrik dat kinders leer dat hul optrede ander mense raak. Jy kan verduidelik dat iemand se hart seer word as ’n mens lelik met hom praat, of deur jou kind te vra om ’n kleiner boetie of sussie wat seergekry het, te troos. Verduidelik dat dit mooi is om simpatie met iemand te hê en te help waar jy kan, is Jan se raad.

Verleentheid is ’n kragtige manier om gedrag te korrigeer. Deur doodeenvoudig te verduidelik dat jou kind jou skaam gemaak het met sy optrede, gaan jy waarskynlik klaar ’n verbetering sien. Maar pasop om dit te ver te dryf.

’n Gesonde skuldgevoel kan ook help om ’n kind se gedrag te reguleer. Onthou egter dat ’n kleuter nog nie ’n skuldgevoel het nie. Wees versigtig om nie onnodige skuldgevoelens te skep nie. As jy aanhou en aanhou gaan jy jou kind laat voel hý is sleg, en nie dat sy optrede verkeerd was nie.