BREINVLIESONTSTEKING?
IS DIT
Ek is bang my kinders (2 en 4) kry breinvliesontsteking. Is dit gevaarlik? Hoe sal ek weet hulle het dit opgedoen en dat ons pediater toe moet gaan?
DR. H.P. VAN DER MERWE ANTWOORD:
Daar is hoofsaaklik twee soorte breinvliesontsteking: dié wat deur virusse veroorsaak word en dié wat deur bakterieë veroorsaak word.
Bakteriese breinvliesontsteking is altyd ’n mediese noodgeval en moet so gou moontlik met binneaarse antibiotika behandel word om komplikasies en selfs die dood te voorkom.
Virale breinvliesontsteking is gewoonlik ’n minder ernstige siekte en kinders herstel meestal volkome met behulp van slegs ondersteunende behandeling.
SIMPTOME EN DIAGNOSE
Dit is dikwels nie moontlik om tussen die twee soorte breinvliesontsteking te onderskei deur net na simptome te kyk nie. Ouer kinders, soos jou vierjarige, het gewoonlik koors en ’n kombinasie van twee of meer klassieke simptome: hoofpyn, naarheid en braking, ligsensitiewe oë en bewussynsvertroebeling. In die geval van babas en jong kinders word die koors gewoonlik vergesel deur met nie-spesifieke simptome soos slaperigheid, swak voeding en buitengewone prikkelbaarheid. Die nekkie kan styf wees; dit kan dus onwillekeurig weerstand bied as jy jou kind se ken op sy bors probeer druk.
Dokters gebruik dié teken om te bepaal of kinders se breinvlies aangetas is. By babas en kinders onder 18 maande is dit egter nie altyd ’n betroubare toets nie.
Vertrou jou instink. Dis onwaarskynlik dat ’n kind breinvliesontsteking het as hy koorsig is en af en toe van ’n stywe nek kla, maar steeds spelerig is. As hy aan die ander kant koorsig en slaperig is, deurmekaar voorkom en van ’n hewige hoofpyn kla, is die kans op breinvliesontsteking groter.
Kom liewer so gou moontlik by ’n dokter uit as jy enigsins twyfel.
VOORKOMING
Bakteries: Die gemiddelde ouderdom van mense wat bakteriese breinvliesontsteking kry, is op die oomblik 25 jaar. Dit is heeltemal anders as ’n skrale 25 jaar gelede, toe die gemiddelde ouderdom onder vyf was. Dié enorme verandering is teweeggebring deur die ontwikkeling en roetinetoediening van doeltreffende entstowwe teen bakteriese breinvliesontsteking.
Babas en kinders in Suid-Afrika kry dié entstowwe tans as deel van die roetine-immunisasieskedule wat inenting insluit teen die Haemophilusinfluenzae tipe b-bakterieë (Hib), wat breinvliesontsteking kan veroorsaak. Daar is ook ’n betreklik nuwe vaksien, Menactra, wat doeltreffend is teen vier van die vyf bakteriestamme wat breinvliesontsteking veroorsaak. Dié vaksien is opsioneel verkrygbaar.
Sekondêre voorkoming in die vorm van voorkomende antibiotika is soms nodig as ’n mens nabye kontak gehad het met iemand wat bakteriese breinvliesontsteking het. Viraal: Die entero-virusse is die algemeenste oorsaak van virale breinvliesontsteking. Dit word deur die mond ingeneem en in die stoelgang uitgeskei. Goeie hand higiëne tydens doekomruiling in veral dagsorgsentrums is dus noodsaaklik om die verspreiding te probeer voorkom. Sommige entstowwe is beskikbaar en sommiges word as roetine toegedien teen virusse wat ook breinvliesontsteking kan veroorsaak. Hierdie virusse sluit in die virusse wat verantwoordelik is vir pampoentjies, waterpokkies, polio, griep en masels.