V& A Swangerskap
Ek het pas uitgevind ek is swanger. Wanneer moet ek my eerste sonarondersoek laat doen? Waarna kyk die dokter met hierdie afsprake? Is alle sonarondersoeke ewe belangrik?
Die ontdekking dat jy swanger is, is verseker ’n spesiale oomblik. Daar is egter ook vroue wat ’n positiewe swangerskapstoets as ’n stresvolle tyd ervaar. Daar is dalk nie beplan vir nog ’n baba nie, of dalk het jy ’n geskiedenis van ’n miskraam of andere komplikasies wat tot ’n traumatiese verlies van ’n swangerskap gely het. Dis dus te verstane dat party vroue hul ginekoloog vroeër eerder as later wil raadpleeg.
Die eerste besoek aan ’n ginekoloog is baie belangrik, veral die ondersoek en sonar wat ná ’n gedetailleerde konsultasie volg.
Daar is nie werklik ’n regte of verkeerde tyd om die sonar te laat doen nie, maar vroeër is dikwels beter. Daar is al telkens in studies gewys dat ma’s wat voor 10 weke geassesseer word, ’n beter uitkoms het as ma’s wat eers later by ’n dokter uitkom.
Die inligting wat ’n dokter vroeg kan bekom met die hulp van ondersoeke, sonars en risikomodelle kan werklik ’n verskil maak om komplikasies te help voorkom en genetiese afwykings te identifiseer.
Om te sorg dat jy die volle waarde van die eerste vroeë konsultasie kry, is dit belangrik om te weet hoeveel weke jy swanger is. Dit word gemeet vanaf die eerste dag van jou laaste menstruasie en is op ’n siklus van sowat 28 dae gegrond (die tyd tussen twee opeenvolgende menstruele siklusse).
As jy gesond is en geen klagtes het nie, is die beste tyd om dokter toe te gaan tussen ses en nege weke van jou laaste menstruasie af.
Baie vroue se siklus is nie noodwendig gereeld nie en die presiese datum van hul laaste menstruasie is dikwels al vergete. Skakel dus gerus jou ginekoloog se spreekkamer en besluit saam met hulle wanneer jy die afspraak moet nakom.
’n Bloedtoets kan gedoen word wat die hoeveelheid swangerskapshormoon ( beta-hCG) in jou liggaam meet. Dit kan ’n onregstreekse manier wees om vas te stel hoe ver swanger jy is. Vra jou dokter daaroor.
Met jou eerste afspraak sal die ginekoloog spesifieke vrae oor jou algehele gesondheid vra, asook oor jou vorige swangerskappe en uitkomste.
Jou urine, bloeddruk en BMI (gewig-tot-lengte-indeks) sal gemeet word.
Die dokter sal onder meer kyk of jy bleek is en jou skildklier, borste en buik ondersoek. As jy nog nie voorheen ’n Papsmeer gehad het nie, sal een geneem word om die selle van die serviks na te gaan.
Die sonar kan inwendig (deur die vagina) of uitwendig (op die buik) geskied, afhangend van die gehalte sonarmasjien en van hoe ver jy swanger is.
As die dokter duidelik kan sien dat die fetus lewensvatbaar en gesond is en sy totale lengte kan meet, is die inwendige sonar nie nodig nie. As jy minder as agt weke swanger is, sal ’n inwendige sonar egter die fetus meer akkuraat kan meet.
Die dokter sal voor die sonar verduidelik waarna hulle gaan kyk.
Die belangrikste doel van die eerste sonar is om die teenwoordigheid van die fetus in die baarmoeder te bepaal en te kyk na die aantal fetusse, die teenwoordigheid van ’n hartkloppie en dat die buise en eierstokke normaal is. Dié metings dui op ’n lewensvatbare swangerskap of nie.
Dit is dus verstane dat jy graag ondersteuning daar sal wil hê. Jou lewensmaat, vriendin of familielid se nabyheid sal van onskatbare waarde wees.
Dit kan senutergend wees wanneer die dokter nie met sekerheid kan sê dat alles normaal is nie, dat verdere toetse nodig is of dat jy ’n week of twee later nog ’n sonarondersoek moet laat doen.
Die dokter sal jou ook oor allerhande ander dinge inlig. Moenie bang wees om opvolgvrae per telefoon of e-pos te stel en so onsekerhede uit die weg te ruim nie.
Daar is ook ongelukkig baie abnormale swangerskappe wat in hierdie stadium gediagnoseer word voor komplikasies intree. Hoe moeilik dit ook al is, kan ’n vroeë besoek jou lewe red. Buisswangerskappe en miskrame word dikwels vroeg gediagnoseer voor chirurgiese inmenging nodig is, wat jou toekomstige vrugbaarheid kan beïnvloed.
Jou dokter sal verduidelik wanneer jy weer moet kom en watter belangrike sonarondersoeke in hoogs gespesialiseerde eenhede gedoen word. Dit sluit in die NTsonar (fetale nekvoumeting), wat tussen 11 en 14 weke uitgevoer word en wat kan aandui of jou baba ’n risiko vir Down-sindroom het. Hierdie sonar is nie noodwendig in alle swangerskappe nodig nie; die ginekoloog sal jou meer daarvan vertel.
Dis belangrik om te weet jy kan op jou dokter staatmaak en openhartig oor enige probleem gesels. As jy nie seker is wanneer om dokter toe te gaan nie, kan jy gerus met hul ontvangspersoneel skakel. ’n Swangerskapstoep bevat dikwels ook waardevolle inligting – laai gerus een af.