Imizwa eyahlukene ngesinqumo
Mhleli
Amaqembu amakhulu kuleli zwe azohlomula kakhulu ngokwezihlalo ezishayamthetho. Kuthi amancane kanjalo nabazongenela ukhetho ngokuzimela babe baningi kodwa bangabi nazihlalo ikakhulu kuzwelonke. Kodwa okukhulu, sizoya kuHulumeni wokubambisana iqembu eliyonqoba ukhetho ngeke liwathole ama-50 + 1%
- nguCebo KaKhali Ozivundla Mbatha
Mhleli
Kusazomosheka kuye phambili ukuxhashazwa kwentando yeningi. Kuqale kwaba oqhibukhowe bamahlubuka, abadidizelisa izingqondo zabantu, bezenza uMsamariya olungileyo kanti baziphendlela amathuba omsebenzi. Sekuzoba amanye futhi amahlongandlebe asezofesa ngokuzimela? Into le engeke ilenzele lutho izwe nezakhamuzi. Sizobona izinkabi zithengelwa ukudicilela phansi uHulumeni.
- nguSabelo Gumede Mhleli
Uma ungagcina uphumelele umthetho ozothi nasokhethweni lukazwelonke umuntu ongenaqembu angalungenela ngokuzimela lokho kuyosho ukwanda kwesibalo sabantu abazovotelwa namaqembu ezepolitiki.
Yebo kuyosho ukuthi iNhlangano Yokhetho izongena kwezinkulu izindleko zokuxhasa abangenele ukhetho. Kanjalo noHulumeni angangena ezindlekweni ezisindayo njengoba kunemiholo ayiholela amalungu ePhalamende. Abanye bazothi kubukeka kungakuhle lokhu ngoba kuwuphawu lokuthuthuka kwedemokhrasi.
Kepha umbuzo omqoka ngothi: ngabe ukuvumeleka kwabazimele ukuba bangenele isikhundla ngisho sokuba umengameli kuzoyiletha ngesivinini yini intuthuko emiphakathini? Ngabe lokho kuzoyiqeda yini inkohlakalo? Ngabe lokho kuzosinciphisa yini isihlava sokubulalana kosopolitiki? Ngabe kuzonqamuka yini ukusizana ngokwazana lapho umuntu esephethe?
Impendulo ithi abukeka emancane amathuba okuthi lo mthetho uguqule lezi zinto. Ngoba kuyafana nje iningi elijwayele ukungenela ukhetho ngokuzimela ngabantu abasuke bexebuke kumaqembu ezepolitiki. Izizathu zalokhu kusuke kuwukungezwani, ukuxoshwa ngenxa yezimo ezithile, ukufuna ukuqhoqhobala izikhundla noma ukungaqokelwa isikhundla esithile bese umuntu eyashiya kulelo qembu. Asikabi nabo abantu abashiya emaqenjini ngenxa yokuthi basuke bebalekela inkohlakalo. Lokhu kuchaza ukuthi nabo abazozimela okhethweni basengayenza inkohlakalo, bazosizana nabangani babo ngakwezentuthuko. Nabo bazoba nenhloso yokuzicebisa.
Nakuba kubukeka okungathi abavoti bazothola ithuba lokukhetha umuntu abamthandayo futhi osondelene nabo kodwa naye lowo muntu uzobe ekhankasa ngendlela eyejwayelekile, uzoheha abantu ngezethembiso ezejwayelekile, ngakho kawukho umehluko otheni uma uqhathanisa nosopolitiki bamaqembu.
Ngamafuphi lo mthetho uzonika ngisho osomathuba ithuba lokungenela ukhetho ngokuzimela ukuze bafezekise izinhloso zabo zokuba sezikhundleni. Sikubonile lokhu embusweni wohulumeni basekhaya ezinkethweni ezedlule.
- nguSipho Mbatha Mhleli
Ibambe ngakho ngoba ipolitiki esikhula ngaphansi kwayo ayinendaba nabantu bakuleli ikakhulukazi intsha. Mina angisasiboni nesizathu sokuvota ngoba akungenzeli mehluko kodwa ngikubona kuwubuwula bokunika amandla lezi zaguga ezisiphethe.
Alikho nelilodwa izwe eliyophumelela uma kunganikwa intsha amathuba okuthi ikhulise umnotho walelo zwe ephila ngaphansi kwalo. Intsha yanamuhla igcwele ezidakamizweni, inkinga iqala phezulu kulaba abathi basiphethe. Uma uncisha umuntu omusha ithuba lokuba azimele uyoba umholi onjani lowo muntu?
Akekho noyedwa umholi oyokwazi ukuhola abantu esancishwa ithuba lokuba afunde ukuhola esamncane. Ukuba umholi akudingi ukuthi uze ube ngwevu. Ungabahola kanjani abantu sisavalelwe amathuba okuba sisebenze, sisafunzwa ngezijumbana zokudla, uzoba umholi onjani onganikezwa ithuba lokufundiswa abaholi ukuhola abantu?
Le politiki esiphila ngaphansi kwayo ayinandaba nathi, ayikho into ebuhlungu njengokungasebenzi awubi nazwi ekhaya abakushayi mkhuba uba umsebenzi walutho nje. Umhla we-16 kuNhlangulana ufikile engiwubona kwawona usebenzela zona lezi zaguga ezisiphethe ngoba zenza imali ngokunika imindeni nobhululu bazo imisebenzi. Angikhumbuli nesisodwa isaguga kulezi ezisiphethe sithi ake sinike abantu abasha ithuba baveze imibono yabo ngoba liyafa silibhekile.
Imigubho eminingi engike ngiyibone kaNhlangulana we-16 igcwele osopolitiki abashiyelana inkundla ngezinkulumo zabo ezivuna bona namaqembu abo. Ukuvota kwami ngikubona kuwukunika amandla izaguga eziphelelwe isikhathi.
- nguDidimalang Mathaba Mhleli
Ngisishayela ihlombe isinqumo seNkantolo Yomthethosisekelo i-ANC idlalile ngathi. Thina esihlala emakhaya sibuswa abalimi abamhlophe bethi umhlaba ngowabo, asinamanzi, asinagesi, asinazindlu zomxhaso, Hulumeni muni lo kaKhongolose ohlulwa ngabelungu phezu kowoMdabu? Mhlampe uma singavotela umuntu ozimele kungaba ngcono. - nguXolani Manana
Mhleli
Lesi sinqumo sihle kodwa ngisibona sivuna abanemali ngoba ukukhankasa ufuna ivoti imali enhle leyo kanti uma uzoxhaswa ubuholi bakho sebuzoba nemigomo nemibandela yomuntu okuxhasile. Ngibona nohlu lokuvota luzoba lunde kakhulu, indlela yokuvoda kuzophoqeleka ukuthi ishintshe ngenxa ye-4IR bese bayashayeka abantu abadala. Ngibona amaqembu epolitiki ezogqemeka ingozi engeqiwantwala, ilungu elizohluleka engqungqutheleni lizofuna ukungenela ukhetho lokuzimela. Amanye sekuwukuphela kwawo.
- nguThulani Lovemore Mavuso Mhleli
Mhlawumbe sesizobona inkululeko ngoba njengoba sisemawadini siyabona kubangwa uma kuzovotelwa amakhansela okucacayo kuthi basuke abantu benabo noma benaye ababona kuthi angaba ikhansela. Namanje akuzoba nzima uma sizoyibuka njengokuthi sidinga abantu abazohola izwe ngokwentando yabantu bangafiki phezulu baba khohlwe abantu, uzobakhona mehluko.
- nguSakhile Sah Mhleli
Inkinga umuntu ongenele ukhetho ngokuzimela ngeke akhuzwe muntu noma esebheda ngoba akabiki kumuntu. Abelungu bazoxhasa umuntu ukuze angenele ukuyodayisa amabhizinisi kaHulumeni adale nezikweleti asuke aziphumele emuva kweminyaka emihlanu. Okusalayo uphuma esezifezile izinhloso zakhe.
- nguSiyabonga Mcoks Madela Mhleli
Kuyangijabulisa ukuthi abantu abazimele nabo sebenganikwa ithuba lokungenela ukhetho lukazwelonke. Ngijabulela ukuthi nathi thina boHlanga sesingakwazi ukukhetha abethu abaholi abangasimela bashaye umthetho nasePhalamende, umthetho obhekele amasiko ethu, izidingo zethu nokunye okuningi.
- nguSphe UMpheme Wokuphephela Mtshali