Elakuleli nengculaza
INingizimu Afrika inconywa umhlaba wonke ngokuhamba phambili ngokulandela imigomo ebekelwe ukubhekana nengculaza emhlabeni jikelele. Thola ulwazi oluphelele ngalokhu kulolu shicilelo.
Umbiko womhlaba wonke wangowezi-2020 ngengculaza ukhomba ukuthi iNingizimu Afrika ihamba phambili ngokulandela imigomo yalesi sifo emhlabeni jikelele.
Uqhuba uthi ukulandela le migomo kunganciphisa ukutheleleka kwabanye abantu bakuleli lizwe.
Lo mbiko uthulwe iHIV Policy Lab lapho kusuke kuhlangene amanyuvesi, izukhungo zeUnited Nations (UN) nezinhlaka zomphakathini ukuhlola ukuthi sekukuphi ngezindaba eziphathelene nengculaza emazweni ali-194.
Ngokombiko, iNingizimu Afrika inabantu abathelelekile ngalesi siifo abayizigidi eziyisi-7,6 okuyilona lizwe elinabantu abaningi abanalesi sifo. Balinganiselwa ezinkulungwaneni ezingama-200 abantu abathelelekile ngonyaka owedlule. Kuthiwa lezi zibalo zehle kakhulu uma kuqhathaniswa nezangowezi-2014 lapho kwakutheleleke abayizinkulungwane ezingama-600. Uqhube wathi abantu abangamaphesenti angama-70 asebethelelekile bebedla imishanguzo yalesi sifo ngowedlule. Leli nani lingaphansi kwesibalo esifiswa umhlaba wonke samaphesenti angama-90 kodwa sikhule kakhulu uma kuqhathaniswa nesangowezi-2014 lapho babengamaphesenti angama-48 ababedla imishanguzo.
IHIV Policy Lab ihlonze imigomo engama-33 emqoka okumele ilandelwe ukuze kugwenywe ukutheleleka ngaleli gciwane. Ngonyaka wezi-2019 iNingizimu Afrika ibisalandele imgomo engama-27 kuthi eminye emithathu ibisazama ukuyilandela. Eminye emithathu leli lizwe elingakayilandeli kubalwa ukusatshalaliswa kwamakhondomu, imijovo ehlanzekile emajele, ukungaboshwa kwabadayisa ngomzimba, abasebenzisa izidakamizwa nababanjwa nazo.
Okunye okwenziwa iNingizimu Afrika ukuhlinzeka labo abanalesi sifo imishanguzo yezinyanga eziyisi-6, ukusula amacala alabo ababanjwa nemijovo. INingizimu Afrika kuphela esalandele izincomo ngengculaza okungenani ngamaphesenti angama-80.
Ucwaningo luthi amazwe amabili kwamathathu awakuvumeli ukuthi labo abasesigabeni sokuthomba bazihlolele lesi sifo ngaphandle kokuthi baphekezelwe abazali babo kodwa eNingizimu Afrika bavumelekile.
NgoMsombuluko inhlangano iTB HIV Care ibinohlelo lokwelekelela abadayisa ngomzimba eMgungundlovu.
ISekela likaMqondisi eMnyango Wezempilo KwaZuluNatal, uNkk uPetra MaZama Mthembu, ukhulume nabenza lo msebenzi ebaluleka ngokuthi bangazinakekela kanjani, bangazitholi sebengabagilwa noma sebehaqwe izifo kulo msebenzi wabo.
Laba bebe sebephiwa izikhwama ezinezinto zokuzihlanza, amakhondomu, Izimfonyo kanye nezingubo njengoba kukhona abangenawo amakhaya. Lo mcimbi ubuthanyelwe abakulo mkhakha abaqhamuka komasipala abangaphansi kowesifunda uMgungundlovu, okuwuMsunduzi, iMpofana, iRichmond, uMshwathi, uMngeni, iMpendle noMkhambathi.