HEI, TJOR, KAAP TOE! ZZZ . . .
SAL jy dit waag in ’n motor sonder bestuurder? As dit jou skepties laat voel, onthou net, die doemprofete het toentertyd ook swaar gesluk aan die idee van ’n “perdlose kar”. Kyk jy nou so na die wêreld se tegnologie- en motorreuse, is selfbesturende voertuie, oftewel outonome motors, binnekort motoriste se voorland.
En dan praat jy nie van ’n paar fênsie geriefies nie. Nee, outonoom, soos in sak weg in ’n sitplek, blaf jou bestemming uit en maak eers weer jou oë oop wanneer jou motor daar stilhou.
Selfbesturende motors is reeds hier en kan volgens sommige beramings binne vyf tot 10 jaar die hoofstroom in onder meer Amerika, Europa en China tref.
Die Suid- Afrikaans gebore tegnobiljoenêr Elon Musk het verlede maand in ’n TED Talk opgemerk Tesla se outonome elektriese motors behoort teen einde vanjaar “van ’n parkeerterrein in Kalifornië tot in ’n parkeerterrein in New York te ry sonder dat ’n beheerpaneel op enige tydstip aangeraak word”.
Samsung, die wêreld se grootste slimfoonmaatskappy, het regeringstoestemming gekry om selfbesturende motors op Suid-Korea se paaie te toets. Sy groot teenstander Apple het ook in April die groen lig gekry vir toetse in Kalifornië.
Tegnologiemaatskappye soos Samsung en Apple bou nie self motors nie, maar spits hulle toe op die ingewikkelde stelsels wat rygoed outonoom maak.
Die tegnologie het die afgelope jaar of wat so vinnig ontwikkel dat al die groot motorvervaardigers binne vyf jaar reeds wêreldwyd selfbesturende motors kan verkoop, sê Arthur Goldstuck, tegnologieontleder van Johannesburg.
Kragtiger rekenaars en meer gesofistikeerde algoritmes, saam met meer gevorderde kunsmatige intelligensie (KI) en hiperkonnektiwiteit sal aanhou om die wêreld te verander, sê Doug Vining van die internasionale dinkskrum FutureWorld. Slimvoertuie is maar net een van talle uitvloeisels daarvan. Amerikaanse stedelinge gaan danksy selfbesturende motors binne 10 jaar ophou motors koop, het John Zimmer, president van Lyft, naas Uber die grootste deelritmaatskappy in Amerika, verlede jaar gesê. Volgens hom sal mense nie noodwendig hul bestaande wiele vir hul eie selfbesturendes verruil nie; hulle sal eerder betaal vir gerieflike ritte in outonome motors wat hulle nie self besit nie.
En dié motors kan binne vyf jaar vir die meeste ritte van deelritmaatskappye gebruik word, voorspel hy. Lyft se bestaande data oor die roetes wat mense die meeste gebruik, kan hulle juis help besluit waar om selfbesturende motors te ontplooi. Dieselfde geld vir sy groot mededinger, Uber, wat reeds outonome motors in proeflopies in Pennsilvanië begin inspan het. (Daar is wel steeds ’n bestuurder in die kajuit, wat indien nodig kan oorneem, soos die wet vereis).
Baie soos met selfoonkontrakte sal mense vorentoe ’n betaal-per-kilometerplan kan koop by ’n deelritmaatskappy soos Uber. Sulke plan-opsies sal hulle ook ’n keuse bied uit verskillende klasse voertuie van wisselende luuksheid.
Deelritmaatskappye word dan net soos selfoondiensverskaffers “netwerkverskaffers”, maar vir vervoer pleks van oproepe en data.