Liedjie Despacito laat almal dans
Hier’s wat jy moet weet oor die liedjie wat die ganse wêreld laat sing en dans
DES . . . pa . . . ci-to. . .” Ja, ons wed jou dié refrein draai ook gereeld deur jou kop. Van Brasilië tot Bloemfontein dans en sing mense immers saam wanneer die aansteeklike Latyns-Amerikaanse trefferliedjie speel. Praat van ’n oorwurm! Die liedjie Despacito laat die poprekords behoorlik spat en het oornag sterstatus besorg aan die sangers Luis Fonsi en Daddy Yankee. En boonop het dit van die berugte krotbuurt in Puerto Rico waar die musiekvideo geskiet is, ’n gewilde toeristebestemming gemaak.
“Dit is so ’n groot eer,” sê Luis. “Die hele wêreld sing in Spaans. Danksy ons het almal die woord ‘despacito’ gaan google om uit te vind wat dit beteken.”
Net ingeval jy nog nie self uitgevind het nie: Dit beteken “stadig”. En ja, die liedjie met sy vinnige tempo is gelaai met seksuele innuendo. Maar dis heelpad goedvoelpret en Despacito is die grootste Spaanse treffer sedert Los del Río se Macarena in 1996.
“Dit is ongelooflik, veral gegewe die tyd waarin ons leef,” sê Luis. “Dit voel of ons weens politiek in ’n verdeelde wêreld leef. Maar dan hoor jy Despacito en jy sien hoe iemand wat nie Spaans kan praat nie kliphard probeer om die lirieke reg te kry. Dit wys jou die mag van musiek.
“Ons breek grense af. Dit is vir my die beste ding wat hieruit gekom het.”
LIEDJIE VERANDER LEWENS
Die video vir die oorspronklike liedjie is geskiet in La Perla, ’n barrio (krotbuurt) met sowat 1 600 inwoners in Ou San Juan, Puerto Rico. Buitestanders het die plek voorheen vermy omdat dit deur dwelmbendes regeer is.
Deesdae lok dit besoekers op soek na die “Despacito-ervaring”. Hulle wil die plek sien waar die liedjie verfilm is, soos die rotse op die strand waar Luis die refrein sing, en die seemuur waar Zuleyka Rivera, ’n Puerto Ricaanse model, aktrise en voormalige Mej. Heelal, in die video stap.
“Ek het beslis oor die video gekom,” erken Jennifer Adams, ’n 28-jarige onderwyseres van Amerika. “Ek het die musiekvideo al talle kere gesien en het geweet waarheen om te gaan. Ek het foto’s geneem en probeer dans.”
Die liedjie se sukses is ’n “seën wat uit die lug geval het”, sê Yashira Gomez, voorsitter van die La Perla-gemeenskapsraad. “Dit bring broodnodige geld in om ons omgewing te verbeter.”
DIE MANS AGTER DIE TREFFER
Die liedjie is Luis Alfonso Rodríguez López-Cepero, oftewel Luis Fonsi, se geesteskind.
Die 39-jarige Puerto Ricaanse sangerliedjieskrywer is een van die grootste name in Latynse pop die afgelope 20 jaar, met agt albums en ’n Latynse Grammyprys.
Hy het al saam met talle bekendes gesing, onder andere Christina Aguilera, saam met wie hy in 2000 ’n duet gesing het op haar Spaanse album Mi Reflejo. En Billboard het hom in 2011 as die leier van ’n nuwe generasie Latynse popsterre aangewys.
Hy beskryf Despacito as “daardie liedjie wat net ontplof het. Dis opwindend. Dis nie so beplan nie. Ek het glad nie pro-
beer om ’n liedjie te skryf wat wêreldwyd gewild sou wees nie.”
Luis het ’n loopbaan gebou deur romantiese ballades te sing. Volgens hom het hy “een oggend wakker geword met Despacito in my kop, en dit was basies net die melodie van die koorgedeelte en die woord ‘despacito’.
“Dis al wat ek gehad het. Toe neem ek dit op my foon op.”
Hy het dit na die ateljee by sy huis geneem waar hy saam met Erika Ender, ’n “wonderlike liedjieskrywer van Panama”, gewerk het. “Ek het haar gesê ek het hierdie goedvoelliedjie en ons moet ’n bietjie met die woord ‘despacito’ speel. Dis waar ons begin het en ons het die liedjie daardie middag voltooi.”
Luis het sy pel die Puerto Ricaanse kunstenaar Daddy Yankee (40) nader gehark om ’n “bietjie woema” by te voeg.
Daddy (sy regte naam is Ramón Luis Ayala Rodríguez) is in musiekkringe as die Koning van Reggaetón bekend nadat hy dié genre in 2004 aan die wêreld bekendgestel het met sy treffer Gasolina. “Daddy het net sy toorkuns daarby gevoeg. Die rapgedeelte kom alles van hom af – dit was die kreatiewe lagie by dít wat ek reeds gehad het,” sê Luis.
Hulle het instinktief geweet hulle het iets spesiaals beet, maar het nooit kon droom dit sou stratosferiese sukses behaal nie.
Talle musikante het ná die liedjie se sukses na hom uitgereik. “Groot sterre na wie ek opsien, het kom sê: Daardie liedjie verander die musiekbedryf; dankie dat jy deure vir Latynse musiek op soveel plekke oopmaak.”
BIEBS WIL SAAMSING
Justin Bieber het op die Despacitosukseswa gespring nadat hy die liedjie tydens sy toer in Suid-Amerika gehoor het.
“Ek het ’n oproep van my platemaatskappy gekry om te sê Justin het die liedjie in ’n nagklub in Colombia gehoor en wou saamsing daarop,” vertel Luis. “Hy het gesien hoe almal daarop reageer en toe wou hy die volgende dag ateljee toe gaan en dit opneem. Ek het gesê: Ja, stuur die liedjie vir hom! Kom ons doen dit.”
Tot sy verbasing het Justin (23) besluit om die koorgedeelte in sy hervermenging van die liedjie in Spaans te sing. “Dis ’n groot ding vir Latynse musiek dat ’n wêreldbekende ster soos Justin Bieber die moeite doen om die liedjie te sing, en dat hy dit in Spaans gedoen het. Ek het al liedjies in ander tale gesing en weet hoe moeilik dit is.”
Hy sê hy vergewe Justin vir die voorval in Mei toe hy die woorde vergeet het by ’n optrede in ’n nagklub in New York en toe “bla, bla, bla” sing. “Die koorgedeelte is nie maklik nie,” sê Luis. “Dit laat selfs sangers soos ek wat vlot is in Spaans, se tong knoop.”
DIS HOEKOM DIT SO ’N GROOT TREFFER IS
’n Eenvoudige ritme, Spaanse kitaarklanke, skerp basklanke en uitstekende sang was genoeg om dit van die begin af ’n treffer te maak, sê Sebastian WernkeSchmiesing van die aanlyn musiektydskrif Dance-Charts.
“Dit werk goed op die dansvloere en oor die radio.”
Brittany Spanos, van die tydskrif Rolling Stone, beskryf dit as “verleidelik, sexy en aansteeklik”. James Kellaris, ’n komponis en dosent aan die Universiteit van Cincinnati, sê dit “bevat oorwurmelemente omdat dit vrolik, eenvoudig en herhalend is en ’n aansteeklike ritme het”.
“Stroomdienste het dit moontlik gemaak dat ’n liedjie met ’n anderse ritme, van ’n ander kultuur en in ’n ander taal wêreldwyd groot sukses behaal,” sê Lucian Grainge, uitvoerende hoof van die Universal Music Group.
“Luis Fonsi het reeds die onbetwiste grootste liedjie van die jaar, en nou behaal hy nog groter rekords. Dis ’n reuseprestasie.”