Watter melk is die gesondste?
’n Mens kry deesdae baie soorte melk. Hoe verskil hulle van mekaar, en watter is die gesondste?
VRA jou lewensmaat deesdae jy moet ’n liter melk van die winkel af saambring, is dit nie so eenvoudig soos dit klink nie. Want pleks van doodgewone vars volroomkoeimelk kreun die winkelrakke deesdae onder ’n groot verskeidenheid – en selfs melk wat met ’n koei niks te doen het nie, soos soja- en klappermelk.
Dié plantgegronde melksoorte se gewildheid neem toe, sê kenners. “Ál meer mense volg ’n veganistiese leefstyl en plantgegronde melk is al wat hulle kan gebruik,” sê Chanelle Retief, ’n dieetkundige van Kempton Park.
Die vraag na klappermelk het baie toegeneem, vertel prof. Salome Kruger, ’n voedingskundige van die Noordwes-universiteit, “maar dis hoofsaaklik vir gebruik in resepte”, voeg sy by.
Maar hoe gemaak wanneer jy voor die winkelrakke staan en kopkrap? Is laevetmelk dalk beter as volroommelk? Of is sojamelk die beste raad? Hoe verskil al die uitlopende soorte “melk” van mekaar? Melkkoeie word met meganiese vakuummelkmasjiene gemelk, waarna die “rou” melk in ’n tenk by die melkery afgekoel en geberg word, sê Lusani Vhangani, ’n dosent in voedselchemie en -tegnologie aan die Kaapse Skiereilanduniversiteit van Tegnologie.
Die melk word dan van die tenk by die melkery na ’n verkoelde tenk op ’n vragmotor oorgetap en na die fabriek vervoer. Daar word dit deur ’n pomp gevoer om die bottervet en melk te skei.
“Die vetinhoud van die melk kan beheer word deur die pomp te verstel,” sê Lusani. “Die oortollige vet word tot room of botter verwerk.” Die melk word dan teen ’n hoë temperatuur gepasteuriseer om skadelike mikroorganismes te vernietig, en dan gebottel.
1 VOLROOMMELK
Dié melk se vetinhoud is tussen 3,3 en 4,5%, sê Vusi Mshayisa, ’n voedseltegnoloog van die Kaapse Skiereiland-universiteit van Tegnologie.
Volroommelk is ’n voed- same produk wat proteïen, koolhidrate en vet betref, sê Salome. “Melk is een van die beste bronne van kalsium, die B-vitamiene en riboflavien, en verskaf ’n verskeidenheid vitamiene en minerale.”
Volroommelk word vir babas en jong kinders aanbeveel, want dit bevat meer vetoplosbare vitamiene as afgeroomde melk.
2 LAEVETMELK
Dié é melk se vetinhoud is volgens Vusi tussen 0,5 en 1,5%. 5%. “Laevetmelk het byna dieselfde eselfde voedingswaardearde as volroommelklk wat kalsium, proteïen, laktose, vitamiene en minerale betref, maar dit het minderinder vet,” sê Salome. “Dit is daarom ’n voedsame edsame produk en baie mense raak gewoond oond aan die smaak van an melk met effens minderinder vet.
“Laevetmelk etmelk word vir volwassenes assenes en tieners aanbeveel beveel wat hul vet innameme moet beperk.”
3 VETVRYE OF AFGEROOMDE MELK
Dié melk mag ’n vetinhoud van hoogstens 0,5% hê, sê Vusi. “Dis melk waarvan feitlik alle room verwyder is. Dit het byna dieselfde voedingswaarde as volroommelk wat kalsium, proteïen, laktose en vitamiene betref, maar het minder vet,” sê Salome.
4 LANGLEWEMELK
Melk se rakleeftyd word teen ’n ultrahoëultrah temperatuur verleng. Ska Skadelike bakterieë wat kan v veroorsaak dat die melk bederf,bede word so uitgeuit wis. DaaromDaar hou die melkm dan langer,langer sê Lusani. LangLan gl e eww e - melk kan ses tot 18 maan maande in ’n verseë verseëlde houer op die rak bly, maar nadat dit oop oopgemaak is, m moet dit soos vars m melk hanteer word,word sê sy.