China, ontwakende wêreldreus
Verbreed jou kennis oor dié reuseland in Asië, die tuiste van amper een uit vyf van die mense op aarde
DIE Chinese noem hul land Zhongguo – Middelland – omdat hulle dit deur die eeue as die middelpunt van die beskaafde wêreld beskou het. China se ou beskawing was lank afgesonder van die res van die wêreld, maar vandag is dié reusagtige land met die grootste bevolking van alle lande op aarde in die middelpunt van internasionale gebeure. Hier is interessante feite oor dié fassinerende Asiatiese land.
UITVINDSELS
Antieke China was ’n land van uitvindsels. Baie eeue lank was die ChineseChine e ver voor ander lande wat tegnologiese,logg astronomiese en wiskundige ontwikkeling betref. Die Chinese het met talle belangrike uitvindsels vorendag gekom, soos papier, die magnetiese kompas,kompp die drukpers, porselein, fyn symateriaal,matee buskruit en vuurwerk. HetHee jy geweet hulle gebruik eetstokkies al langerlan as 4 000 jaar? Hulle is ook die eersteeerst mense wat tee begin drink het, al het hullehu dit eers net as medisyne gesluk.
BEVOLKING
Geen ander land het soveel mense soos China nie. Byna ’n vyfde van al al die mense op aarde is in dié land. DaarD is meer as 1,3 biljoen inwoners. Die helfte van hulle woon in stede en daar is enorme metropole. Sjanghai het meer as 24 miljoen inwoners en Beijing, die hoofstad, meer as 21 miljoen. Hul tradisionele godsdienste sluit Confucianisme, Taoïsme en Boeddhisme in.
Al praat hulle baie verskillende Chinese tale (soos Mandaryns, Yue, Wu, Minbei, Minnan, Xiang, Gan en Hakka), word dieselfde geskrewe taal vir almal gebruik. Dit beteken hulle gebruik logogramme of karakters wat in al die tale dieselfde woorde of frases voorstel. Almal kan dus mekaar se geskrewe taal lees, al kan hulle nie mekaar se gesproke taal verstaan nie. Dis baie nuttig, of hoe?
Die land see mense is baie interessant. Sommige vann hulle eet kos wat vir ons vreemd is, soos os voëlnessop, ëlnessop, paddas, slange, ge, skerpioeneske erpioene en selfs hond.d. Dit sal dalk nie vir ons so o lekker smaak k nie, maar alle Chinese nese eet dit ook nie. e. Dié porseleinfles nfles uit die 15de eeu beeld ’n draakk en die naam vann keiser r Xuande van die MinMingngdinastie uit.
GEOGRAFIE
China is ’n land in Asië en is geografies die wêreld se derde grootste land naas Rusland en Kanada. Dit is ongeveer agt keer so groot soos Suid-Afrika en strek oor 5 000 km van oos na wes en 5 500 km van noord na suid. Tifone teister die land elke jaar en vloede, tsoenami’s, aardbewings en droogte kom ook daar voor. Die land is vol riviere en woestyne en sowat ’n derde van China is bergagtig. Het jy al van die berg Everest gehoor? Dis die hoogste berg op aarde. Die piek van Everest is op die grens tussen China en Nepal.
Die derde langste rivier (naas die Amasone en Nyl), die Jangtse, vloei deur China en is 6 380 km lank.
China se bekendste dier is die reusepanda, wat in die natuur naby die Jangtserivierbekken voorkom. Dié diere was jare lank bedreig, maar danksy bewaringspogings is hul status nou verbeter tot “kwesbaar”.
Omdat dié land soveel mense het, het die staat van 1979 tot 2015 ’n eenkindbeleid toegepas. Baie egpare het dus net een kind, want hulle is beboet wanneer hulle meer as een gehad het. Vandag mag elke paartjie hoogstens twee kinders hê.
MODERNE CHINA (TWEE LANDE)
China kan vandag na twee lande verwys. Die reuseland op die Asiatiese vasteland is die Volksrepubliek van China (vroeër ook Rooi China of Kommunistiese China genoem) en die ander een (op die eiland Formosa) die Republiek van China, oftewel Taiwan. Die Volksrepubliek beskou Taiw Taiwan as ’n afvallige provinsie, terwyl Taiwa Taiwan hom as die ware China ag. Taiwan mmeen meen die groot China op die vasteland is ’n’ n gruwellandgruw wat deur die kommuniste oorg oorgeneem is. Hierdie situasie be bestaan staan al sedert 1950 en duur vand dag no nog voort.
’n M Mens wonder hoekom daar twee Chinas is. Die rede hiervoor is dat die keiserryk in 1912 tot ’n einde gekom en China ’n republiek geword het. Maar konflik het tussen die Nasionale Party en die kommuniste ontstaan. Dit het tot burgeroorlog gelei. Die kommuniste se leier, Mao Zedong, het die oorhand gekry en die Volksrepubliek in 1949 gestig. Die nasionaliste het na Taiwan gevlug.
EKONOMIE
Deesdae het die land die naasgrootste ekonomie ná Amerika. Baie dinge wat ons koop, word in China vervaardig. Het jy geweet ongeveer 80% van alle speelgoed word daar gemaak?
China het ook hul eie ruimteprogram van stapel gestuur. In 2003 het hulle die derde land geword wat ’ n mens suksesvol die ruimte kon instuur.
Benewens die ruimteprogram is China ook in die alledaagse lewe toegespits op tegnologiese prestasie. Het jy geweet die wêreld se vinnigste trein word in Sjanghai aangetref? Dit ry teen ’ n ongelooflike 431 km/h. Dit is blitsvinnig!