SO HET EK BOM OOR JZ LAAT BARS
’n Oudjoernalis vertel van sy moeilike pad om ’n verdoemende boek te skryf oor ’n klomp mense wat Zuma glo in mag en uit die tronk hou
HY WOU nooit weer skryf of ’n gekonkel deur ondersoekende joernalistiek oopvlek nie. Dit was tyd vir ’n nuwe lewe op die platteland. Maar toe Jacques Pauw (57), oudjoernalis en skrywer, se foon einde verlede jaar lui en ’n betroubare bron hom snuf in die neus gee oor ’n gróót storie, kon hy dit nie weerstaan om die stukkies van die verdoemende legkaart een-een inmekaar te begin pas nie.
Die eindproduk, Jacques se opspraakwekkende boek The President’s Keepers, laat Suid-Afrikaners regop sit met onthullings oor pres. Jacob Zuma se beweerde belastingontduiking en bande met georganiseerde misdaad.
Jacques, voorheen ’n joernalis by Huisgenoot, Vrye Weekblad en Special Assignment, het eintlik in 2014 besluit om sy notaboek en pen vir altyd weg te bêre en ’n nuwe lewe te begin saam met sy vrou, Sam (50), op die Swartlandse dorpie Riebeek-Kasteel.
“Daar is drie dinge waarmee ek goed is: skryf, kook en tuinmaak. Ek het nie kans gesien om ’n kwekery oop te maak nie, toe besluit ek om ’n sjef te word,” vertel hy. “Ons almal dink mos ons is (die Britse glanssjef ) Gordon Ramsay wanneer ons in die kombuis staan!”
Die Pauws se Red Tin Roof-restaurant het vooruitgeboer toe iemand Jacques in November verlede jaar onverwags bel. Dit was ’n bron uit sy dae as joernalis. Dié het vertel van iemand wat weet van grootskaalse korrupsie in die Staatsveiligheidsagentskap. Hy wou hê Jacques moet die man gaan spreek. Maar Jacques was nie langer in die joernalistiek nie en die bron was in Rusland.
Die oproep het egter aan hom bly knaag, en in die maand daarna het hy ’n vlug Moskou toe gehaal. “Ek het almal mal gemaak en my vrou was woedend. Daar sit ons met ’n restaurant vol mense en ek vlieg Rusland toe. In die middel van hul winter, te midde van sneeustorms, was ek op soek na ’n oudwerknemer van die Staatsveiligheidsagentskap.”
Ná Jacques se gesprek daar met Paul Engelke, ’n Suid-Afrikaner en oudstaatsadvokaat wat in Moskou klas gee, het hy in die maande daarna ’n tamaai miernes van bewerings stuk-stuk oopgekrap.
JACQUES se telefoon lui vir die soveelste keer vandag. Hy kyk daarna en sit dit eenkant neer. “Ek wil eintlik in die Tankwa-Karoo gaan wegkruip,” bieg hy en glimlag effens. Dis ’n soel Maandag nadat die bom gebars het. ’n Uittreksel van The President’s Keepers het die vorige dag in die Sunday Times verskyn by ’n berig met die opskrif: “He’s a gangster like us.”
Jacques sê: “Die boek vertel die verhaal van ’n kaboel mense wat Zuma in mag en uit die tronk hou.” In die boek beweer hy onder meer Zuma het ons land se wetstoepassingsagentskappe, soos die Suid-Afrikaanse Inkomstediens, Valke, polisie, Staatsveiligheidsagentskap en nasionale vervolgingsgesag vernietig. “In elke agentskap het hy sy makkers aangestel om sy en sy vriende en familie se belange te bevorder en beskerm.”
Tog lyk dit hier waar Jacques in die binnehof van sy eetplek met die gesellige kroeg sit asof geen swaard oor sy kop hang nie. Die restaurant is Maandae toe, maar Sam, met wie hy vyf jaar getroud is, is heeltyd binne doenig. Sy grys hare lang losserig om sy gesig en hy lyk gemaklik in sy swart T-hemp.