WAT IS VAKANSIEDEPRESSIE?

DIT is asof alles van die reuseKersbome in die winkelsentrums tot die geklingel van Kersliedjies dit uitbasuin: Die feestyd is hier. Maar hoe gemaak as jy allesbehalwe feestelik voel? Dalk omdat jy dié Kersfees en Nuwejaar alleen sal wees, dalk omdat jy die afgelope jaar ’n geliefde aan die dood afgestaan het wie se plek pynlik leeg sal wees of dalk omdat jy verplig is om tyd saam met familielede deur te bring wat knaend op jou tone trap. Daarby herinner die stapels strandhanddoeke en sonsambrele in die winkels jou dis vakansietyd. Maar as jy te platsak is om soos jou bure die pad see toe te vat, kan dit jou selfs droewiger stem. Of miskien voldoen die vakansie waarna jy so lank uitgesien het nie aan jo jou hemelhoë verwagtin tings nie. “Vir baie mense gaan di die feestyd gepaard m met kwaai depressie en a angs tigheid,” sê dr. E Esther Price, ’n kliniese si sielkundige verbonde a aan die Universiteit van d die Witwatersrand. Dié v verskynsel word dan o ook “vakansiedepress sie” genoem. “Dié tyd van die jaar w word in die media en i in flieks uitgebeeld as ’n tyd vol liefde, lag, ges skenke en vreugde. M Maar inderwaarheid i is dit nie vir almal so eenvoudig nie,” verduidelik Esther.

“Baie mense het ’n baie ingewikkelde familiedinamika met slegte verhoudings. Dié tyd wat op die familie toegespits is, kan daarom vir hulle angs en spanning meebring.”

Maar hoe verskil vakansiedepressie van die depressie wat jou enige tyd van die jaar kan beetpak? En hoe kan jy keer dat dit in die feestyd op jou toeslaan? Dit is nie ’n afsonderlike gemoedsteuring nie, sê Kim McKay, ’n kliniese sielkundige van Pretoria.

“Dit is wanneer mense tydens die feestyd bedruk of gespanne voel,” verduidelik sy. “Die kernbeginsel is dat dit situasiegebonde is en net in die vakansietyd voorkom wanneer verwag word ’n mens moet voortdurend vrolik en opgeruimd wees.”

Al is vakansiedepressie, net soos vakansies, ’n tydelike toestand, kan die simptome soortgelyk wees aan kliniese depressie, sê Ester de Beer, ’n kliniese sielkundige van Bloemfontein.

“Mense ervaar nie plesier nie, al het hulle na hul wegbreekkans uitgesien. Hulle is lus vir niks en baie lusteloos.”

’n Terneergedrukte gemoed, geïrriteerdheid, huilerigheid, slaap- of eetsteurings, rusteloosheid, min energie en