Geldsake: Goeie vergoeding

JY IS opgewonde oor die nuwe werk wat jy aangebied word. Maar moenie net blindelings “ja” sê nie; dinge kan gou versuur as jy die dag begin voel jou vergoedingspakket is nie voldoende in ag genome die bydrae wat jy lewer nie. Dan voel jy dalk jy word nie waardeer nie of selfs misbruik.

Maak dus seker jy verstaan presies wat jou vergoeding gaan behels en hoe dit gestruktureer gaan word voor jy die werk aanvaar. Onthou, om die regte besluit te kan neem, moet jy die regte inligting hê.

Hier is vyf vrae om jou voornemende werkgewer te vra.

1 HOEVEEL KRY EK UIT?

Dis belangrik om die verskil tussen “koste van indiensneming” en “netto salaris” te verstaan. Die koste van indiensneming is jou totale salarispakket en sluit alle werknemervoordele in, byvoorbeeld jou en die maatskappy se pensioen- en mediesefondsbydrae. Dié bedrag kan egter verwarrend wees omdat dit veel meer is as die kontantgedeelte wat in jou bankrekening sal beland. Dis die bedrag wat die werkgewer in totaal op jou as werknemer kan bestee met alle voordele en ekstras ingesluit en voor enige aftrekkings. Die netto salaris is die kontantbedrag in jou bankrekening ná alle aftrekkings. Vra dat alle aftrekkings aan jou verduidelik word. Die wet vereis bydraes soos belasting en werkloos- heidsversekering, en jou werkgewer kan dit van jou salaris aftrek. Vir sekere ander opsionele aftrekkings, byvoorbeeld kantien-etes of lidmaatskap aan die werk se sportklub, moet jy eers toestemming gee.

2 13DE TJEK OF BONUS?

Onthou, ’n 13de tjek is nie dieselfde as ’n bonus nie. Dit is ’n ekstra jaarlikse uitbetaling, gewoonlik gelykstaande aan jou maandelikse salaris. As ’n 13de tjek deel van jou kontrak is, is jy altyd daarop geregtig omdat dit gewoonlik nie aan prestasie gekoppel word nie. Daar is ook maatskappye wat werknemers toelaat om elke maand ’n bedrag van hul salaris te laat aftrek en spaar, en dit word gewoonlik aan die einde van die jaar uitbetaal. Dit is nie ’n 13de tjek of ’n bonus nie. Bonusse hang gewoonlik van jou en die maatskappy se prestasie af. Jy moet dalk teikens behaal, terwyl ’n spesifieke prestasie ook van jou afdeling of maatskappy verwag word. Die grootte van die bonusbedrag kan dus elke jaar verskil na gelang van prestasievlakke. Maak seker jou kontrak stippel die prestasievoorwaardes uit en dat jy dit verstaan.

3 WAT IS DIE POSVLAK?

Salarisse word gewoonlik aan die posvlak gekoppel waarop jy aangestel word. As die salarisaanbod al baie naby die plafon is, sal jy nie beduidende verhogings kry voor jy na die volgende posvlak bevorder word nie. Maak dus seker op watter posvlak jy aangestel word en wat die vooruitsigte vir salaris- en posvlakverhogings is.

4 HOE WERK DIE REISTOELAE?

Daardie reistoelae as deel van jou potensiële nuwe werkpakket klink aanloklik, maar pasop: Jy gaan belasting daarop betaal as jy nie genoeg reis nie. Vra dus jou voornemende werkgewer of jy wel genoeg gaan reis om voordeel uit die toelae te trek. Jy kan ’n vaste reistoelae of ’n vergoedende reistoelae aangebied word. Met ’n vaste reistoelae word jy slegs op 80% van die toelae belas wanneer jou maandelikse belasting bereken word. As jou werkgewer tevrede is minstens 80% van jou motorverbruik tydens die belastingjaar was vir sakedoeleindes, word jy net op 20% van die reistoelae belas. Die volle bedrag van jou vaste reistoelae verskyn op jou jaarlikse IRP5. Volgens die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID) (sien sars.gov.za) se vereistes moet jy ’n ritboek hou en al die reisuitgawes kan bewys.

Dit werk net vir mense wat baie ry, waarsku Anél di Giannatale van Ghias Accounting Services. As jy nie kan bewys jy reis genoeg vir werk nie, sal jy aan die einde van die belastingjaar moet inbetaal omdat jy ’n onnodige belastingvoordeel het. Dieselfde geld vir ’n vergoedende reistoelae. Hier vergoed jou werkgewer jou teen R3,61 per km vir die gebruik van jou eie motor, sê Anél. Die toelae is nie belasbaar nie solank jy minder as 8 000 km per jaar ry. Word jy meer as R3,61/km vergoed, of ry jy meer as 8 000 km, word die toelae belasbaar. Ingevolge SAID-vereistes moet jy ’n ritboek hou.

5 WAT IS MY WAARDE?

Kyk op verskillende loopbaanwebtuistes (sien “Kry hier nog raad”) wat die markverwante salarisse is vir die pos en vir jou kwalifikasies en ervaring. Voornemende werkgewers verwag dat jy onderhandel en is dalk bereid om die aanbod te verhoog.