Jou Geldsake: Wat behels lewensreg by aftreeoorde?
Wat behels lewensreg?
OM JOU eie wooneenheid in ’n aftreeoord te bekom is deesdae ’n aantreklike opsie. As jy navraag doen, sal jy die term “lewensreg” hoor.
Wat beteken dit? En wat sal ná jou dood met die eiendom gebeur? Hier is vyf dinge wat jy moet weet voor jy koop.
1 WAT IS LEWENSREG?
Lewensreg is ’n opsie as jy nie die wooneenheid fisiek wil koop of huur nie. Jy koop net die reg om vir die res van jou lewe in ’n spesifieke eiendom te woon. Dit word ook woonreg of okkupasiereg genoem.
Jy kry nie volle eienaarskap nie, maar die woonreg tot jy die dag sterf – maak nie saak hoe lank jy lewe nie. Die woonreg kan aan meer as een persoon gekoppel word. Dit beteken jy en jou gade kan saam koop. Die woonreg sal dan eers eindig wanneer julle albei gesterf het.
2 AANKOOP EN UITBETALING
Die koopbedrag word meestal vooraf betaal. Gewoonlik betaal jy die volle koopsom op een slag. Of jy kan ’n deposito neersit, met die uitstaande bedrag wat betaal word binne ’n paar maande nadat die ooreenkoms onderteken is.
Die eienaarskap van die eiendom word nie oorgedra nie – die ontwikkeling behou dit. Dus is daar geen oordragskoste nie en ook nie registrasiegelde nie omdat daar geen titelakte is nie.
Die lewensreg kan egter nie aan ’n erfgenaam bemaak word nie. Dit verval wanneer die eienaar sterf. Met die eienaar se dood word ’n persentasie van die lewensreg se koopprys of herverkoopprys deur die ontwikkelaar uitbetaal. Dié uitbetaling kan wel aan ’n begunstigde bemaak word.
Die presiese vorm van uitbetaling verskil van oord tot oord.
In die verlede was dit algemeen dat 100% van die koopprys terugbetaal word, en daar is steeds oordontwikkelaars wat dit so uitbetaal.
Ander betaal weer ’n persentasie van die markverwante herverkoopprys – hulle werk die persentasie uit volgens die getal jare wat die eienaar daar gewoon het. Hoe langer die persoon die eenheid bewoon het, hoe kleiner is die persentasie dikwels.
Kyk mooi hoe dié terugbetaling gaan werk voor jy koop, waarsku Craig Scott van die Langebaan Country Estate. Daar is ontwikkelaars wat allerhande tariewe – soos kommissie, bestuurs- of administrasiefooie – byvoeg.
As die ontwikkelaar se uitbetalingstruktuur jou deurmekaar maak, vra liewer ’n prokureur of finansiële adviseur se raad voor jy koop.
3 WEES GEREED VIR DIÉ UITGAWE
Die vooruitbetaling van die koopbedrag beteken jy hoef nie maandeliks ’n verband of huurgeld te betaal nie. Die instandhouding van die eiendom is ook die ontwikkelaar se verantwoordelikheid. Wat jy wel sal moet betaal, is die verbruiksheffing wat deur eiendomsontwikkelings gevra word. Hulle gebruik die geld byvoorbeeld om sportgeriewe of tuine in stand te hou.
Jy sal vooraf moet uitwerk of jy maandeliks die heffings sal kan bekostig as jy afgetree is en nie meer ’n voltydse inkomste verdien nie. Om dit te doen, moet jy weet hoeveel dit aanvanklik is en hoeveel dit kan styg.
Ontwikkelaars moet baie deursigtig oor dié heffings wees. Dit moet vooraf vir ’n tydperk van een jaar vasgestel word, met ’n tweejaarskatting van hoeveel dit gaan styg, sê Rob Jones van Shire Retirement Properties.
4 KIES ’N WETTIGE ONTWIKKELAAR
Maak seker dit is ’n amptelike lewensregskema. Volgens die Wet op Behuisingsontwikkelingskemas vir Afgetrede Persone is die ontwikkelaar verplig om die ontwikkeling se titelakte as ’n lewensregskema te onderskryf.
Gekontrakteerde bouers moet ook by die Nasionale Huisbouersregistrasieraad , die Bedingingsraad vir die Boubedryf of die Meesterbouersvereniging geregistreer wees, maan Craig.
Ondersoek die agtergrond van die eiendomsontwikkelaar. ’n Vinnige aanlyn soektog van die ontwikkelaar se naam moet resultate oplewer, en jy sal gou sien of daar hofsake of eise teen hom is.
Kyk na die ontwikkelaar se rekord, hoe lank hy al ontwikkelings doen en of sy sake moeilike ekonomiese tye oorleef het. Jy kan ook persoonlike verwysings vra van eienaars wat by die ontwikkelaar gekoop het.
5 JY KAN DIT VERKOOP OF UITHUUR
Die standaard-lewensregkontrak is gestruktureer sodat die ontwikkelaar die lewensreg van die eienaar kan terugkoop en dit dan weer verkoop.
Die eienaar sal sy geld kry sodra die lewensreg aan ’n nuwe eienaar verkoop word, sê Craig. By gewilde aftreeontwikkelings is daar gewoonlik waglyste wat verseker herverkoop is ’n vinnige proses.
Jy kan ook die eiendom uitverhuur. Jy as eienaar van die lewensreg benoem dan die inwoner. Die inwoner moet net voldoen aan die vereistes van die Wet op Afgetrede Persone en die aftreeontwikkeling.