Mediese deurbrake
Verbreed jou kennis oor antieke geneeskunde en hoe dit die oorsprong van moderne praktyke was
AS JY deesdae seerkry, kan jy behandeling in ’n dokter se spreekkamer of die hospitaal kry. Daar is goeie medisyne en mediese tegnieke om jou gesond te maak. Die mens se mediese kennis is gebou op ontdekkings deur duisende jare. Ons kyk terug na ontwikkelings deur die eeue en fokus dan op twee dokters se enorme deurbrake waardeur miljoene lewens gered kon word.
MEDISYNE IN DIE VROEË TYE
Voor daar ’n wetenskaplike benadering tot die geneeskunde was, het mense in die ou tyd plante en dele van diere as moetie gebruik. Die behandeling het dikwels gepaardgegaan met toorkuns, beswerings, ’n gedans en allerhande truuks van die sjamaan of toordokter. Net so was boererate in die ou dae al uitweg vir mense op afgeleë plekke wat nie ’n dokter kon besoek nie. Soms was daar rate wat gehelp het, maar dit kon ook dodelik wees. Baie mense gaan vandag nog na alternatiewe of tradisionele helers om hulle gesond te maak. ANTIEKE GENEESKUNDE CHINA was meer as 2 000 jaar gelede die leier op die gebied van die geneeskunde. Hulle het teen omstreeks 100 v.C. van die beste dokters ter wêreld gehad. Tydens Europa se Middeleeue het die Chinese al duisende resepte vir medisyne gehad. Hulle het geweet hoe nodig higiëne is en het mens mense aangemoedig om water te kookk kook voor hulle dit drink, om gesonde k kos te eet, oefening te doen en sttr stres te vermy. Twee kons konsepte van Chinese medisynee medisyne i is belangrik: die jinjang (balla (balans) en qi (lewens- krag). Een manier om balans te verkry is om die qi met dun naalde te ontblok. Dit staan as akupunktuur bekend. Die naalde word in die vel getik op plekke aan die liggaam waar die qi glo verstop is. Klink dit vir jou ook seer? Die meeste mense sê dit kielie of jeuk net ’n bietjie. Kan jy glo dat akupunktuur 4 000 jaar gelede begin is en vandag nog gebruik word!
ANTIEKE EGIPTENARE het sekere plante en dwelmmiddels gebruik, waaronder kasterolie, sennablare en opium. Hulle kon gebreekte bene spalk en selfs oogoperasies uitvoer. Verder het hulle fisio- en hitteterapie gebruik om pyn te verlig.
ANTIEKE GRIEKE Die antieke Grieke het die geneeskunde as ’n wetenskap beoefen. Hippokrates, die bekendste dokter van sy tyd (omsteeks 400 v.C.), het geglo siektes het natuurlike oorsake. Tot vandag toe volg dokters steeds sy raad om mooi na die simptome te kyk en die feite dan te gebruik om hul pasiënte te behandel. Die ou Grieke het wonde met steke toegewerk en onder meer die spuitnaald uitgevind.
DIE ROMEINE het baie Griekse gebruike oorgeneem om vooruitgang te maak. Hulle het hospitale gebou, veral om beseerde soldate te behandel.
Met MMet die regte toerusting kon Romeinse Roome dokters onder meer katarakte kaata verwyder, vloeistowwe ssto dreineer en gate in pasiënte ppa se skedels boor. Claudius CCl Galenus ( 129210 2 n.C.) neem ’n belangrike plek p in die geskiedenis van die d Westerse geneeskunde k in. Sy geskrifte het die mediese wetenskap we byna 1 500 jaar lank l k oorheers. h
OTTOMAANSE RYK Die opkoms van die Islam in die sewende eeu het tot groot mediese vooruitgang gelei. Moslemgeleerdes het mediese tekste van oor die wêreld versamel en vertaal, insluitend van die Grieke, Romeine, Perse en Indiërs.
Hulle het nuwe tegnieke ontwikkel in die geneeskunde, disseksie, chirurgie en farmakologie. Islamitiese hospitale het antiseptiese middels soos alkohol gebruik om wonde skoon te maak. Hulle het alles skoon probeer hou.
Moslemdokters het opium as narkotika gebruik om tande te trek en lang operasies uit te voer. Dokters soos Avicenna, oftewel Ibn Sina (980-1037 n.C.), het geweet sekere siektes soos melaatsheid, tering en pokke is aansteeklik. Dit sou egter nog honderde jare duur voor die groot deurbraak om ’n siekte soos pokke hok te slaan.