HOE KIES JY ’N ADVISEUR WAT JY KAN VERTROU?
Kies iemand wat nie produkte soos polisse en beleggings aan jou verkoop net om self ’n inkomste daaruit te verdien nie
DIT is voordelig om ’n finansiële adviseur te hê, iemand wat sorg dat jy jou spaardoelwitte bereik en welvaart opbou. Navorsing deur Momentum toon huishoudings wat ’n finansiële adviseur gebruik, spaar dubbel soveel (8,5% van hul inkomste) as dié sonder een.
Tog het heelwat mense al ’n bloutjie geloop met ’n adviseur by wie hulle ’n polis gekoop en wat hulle daarna nooit weer gesien het nie, al verdien hulle steeds ’n lekker inkomste uit kommissie op die produk. Gelukkig lyk dit of sulke adviseurs se dae nou getel is.
Finansiële raadgewers word strenger as ooit gereguleer, sê Etienne Gouws, uitvoerende hoof van Momentum Intermediary Solutions. Die Financial Sector Conduct Authority (FSCA), wat die Raad op Finansiële Dienste vroeër vanjaar vervang het, werk nou aan die Kleinhandelsdistribusieoorsig (KHDO), waartydens die opleiding, lisensies en betaling van almal wat finansiële raad gee streng nagegaan word.
Wanneer jy ’n adviseur oorweeg, moet jy seker maak dié mens is bevoeg, ervare en het die vereiste lisensie en tegniese kennis, sê Etienne. Hoe kan jy dit uitvind?
DIE REGTE KWALIFIKASIES EN LISENSIE
Dit kan oorweldigend klink om iemand se kwalifikasies na te gaan as jy nie eens seker is of so ’n diploma of sertifikaat van enige waarde is nie. Die FSCA maak dit vir jou makliker, want hulle het standaardvereistes vir die opleiding van eni- ge finansiële adviseur.
Adviseurs word volgens hul kwalifikasies en ervaring by die FSCA gelisensieer vir die soort produkte wat hulle mag verkoop en die soort beplanning wat hulle mag doen. Dit beteken sommige is byvoorbeeld net gelisensieer en opgelei om lewensversekerings- en begrafnisdekking te verkoop, terwyl ander ook namens hul kliënte beleggings mag bestuur.
Jy kan raadgewers vra wat hul kwalifikasies is en waarvoor hulle gelisensieer is. Dan kan jy dit op FSCA se webtuiste nagaan (www. fsca.co.za). Daarvoor het jy die adviseur se lisensie- of ID-nommer of die makelaarsfirma se naam nodig. As dit nie daar verskyn nie, moet jy versigtig wees.
Nog ’n vereiste van die FSCA is dat raadgewers deurgaans nuwe opleiding moet ontvang om op die hoogte van die jongste ontwikkelings in die finansiële bedryf te bly.
Die FSCA gaan hul kwalifikasies gereeld na.
IEMAND MET ’N GOEIE REPUTASIE
Vra verwysings by kollegas of vriende vir ’n raadgewer wat al ’n ruk lank hul sake suksesvol beplan en bestuur. Etienne beveel aan wanneer jy ’n adviseur gaan spreek, vra dié of jy van hul kliënte mag bel om te hoor of hulle met die diens tevrede is.
Jy kan by beroepsliggame soos die Finansiële Beplanningsinstituut van Suid-Afrika (www.fpi.co. za) en die Finansiële Tussengangersvereniging van Suider-Afrika (www.fia.org.za) uitvind watter raadgewers in jou omgewing werk.
Dié liggame hou ook hul lede se Al word oor die algemeen bloot van finansiële raadgewers gepraat, onderskei die FSCA tussen agente en onafhanklike adviseurs.
’n Agent verteenwoordig ’n bepaalde maatskappy en kan net daardie maatskappy se produkte en dienste vir jou bied. Agente kan wel aan meer as een maatskappy verbonde wees, maar omdat hulle net daardie maatskappye se produkte bied, is hulle nie onafhanklik nie. Dit beteken nie hulle gee swakker raad oor ’n bepaalde soort produk nie, maar hul aanbod is beperk.
Onafhanklike adviseurs tree nie namens spesifieke maatskappye op nie en is veronderstel om produkte, kwotasies en koerse van verskillende maatskappye vir jou te gee sodat jy die geskikste finansiële oplossing kan kry.
VIND UIT WAT DIE RAAD JOU GAAN KOS
Soos met enige ander diens wat gelewer word, word agente en adviseurs vir hul diens vergoed. Twee soorte betalingstrukture is beskikbaar: kommissie wat op beleggings- en versekeringsprodukte verdien word of ’n konsultasiefooi.
Die huidige betalingstruktuur gaan verander omdat die KHDO betalings nou strenger wil reguleer, maar dit is nog onseker wanneer dit ingestel sal word.
Intussen moet ’n mens twee dinge weet wat die KHDO reeds van agente en adviseurs verwag:
’n Balans moet bestaan tussen die fooi wat gevra en die diens wat gelewer word. Herhalende fooie (soos kommissie) kan net verdien word as die agent of adviseur steeds ’n diens aan jou lewer.
Alle fooie moet in rand en sent vir jou uiteengesit word voor jy enige dokument onderteken.
KOMMISSIE: Agente verdien grotendeels kommissie, maar ook onafhanklike adviseurs kan volgens dié vergoedingstruktuur werk. Die kommissie verskil van produk tot produk, en jy mag daaroor onderhandel, sê Etienne.
KONSULTASIEFOOIE: Die betaling van adviseurs wat bloot ’n konsultasiefooi vir hul diens vra, wissel volgens die werk wat hulle vir jou doen en die tyd wat hulle aan jou bestee.