LEWENSREDDENDE CHIRURGIE
Gedurende ’n kraniëktomieprosedure om druk te verlig word ’n deel van die skedel verwyder om ruimte te skep vir ’n swellende brein sodat dit kan uitsit sonder om saamgepers te word. Dit word uitgevoer op slagoffers van traumatiese breinbeserings en beroertes, sê dr. David Roytowski, ’n Kaapstadse neurochirug.
“Die brein kan nie drukking goed weerstaan nie, en sodra die drukking daarop hoër raak, word breinfunksie vertraag of gestaak. So kan mense in ’n koma verval.
“Die gevolge van ’n brein wat binne ’n beperkte ruimte baie swel, is weefselbesering en die versperring van die bloedvate wat bloed aan die brein voorsien. Die brein kan as’t ware afsterf omdat dit nie bloedvloei ontvang nie.” ’n Swellende brein se drukking op die breinstam (wat in die rugmurg instrek) kan ook dodelik wees.
Breinswelling kan behandel word met medikasie wat die swelling verminder, maar soms is dit so ernstig die skedel moet oopgemaak word.
Tydens ’n kraniëktomie merk die neurochirurg ’n groot vierkantige flap op die kopvel uit en maak dan ’n snit deur die vel tot by die dun membraan wat die skedelbeen bedek.
Die velflap word teruggevou om die been te onbloot. Die chirurg saag dan met ’n hoëspoedboor deur die been tot ’n stuk skedel, oftewel “beenflap”, verwyder kan word om die brein te ontbloot. So kan die brein dan by die skedelopening uitswel en die drukking verlig word.
Hierna werk die chirurg weer die membraan, spiere en vel waardeur gesny is toe. e. Soms word die beenflap teen minus 40 ºC C in ’n spesiale mediese beenvrieskas gevries, s, en soms, soos in Kiara se geval, word dit in die pasiënt se maag bewaar.
Dis noodsaaklik dat die been steriel bly, en ’n alternatief vir die bevriesingstegnologie “is om die been in ’n liggaamsholte te plaas, waar dit ook steriel sal bly,” vertel David. “Die maag bied ’n gerieflike liggaamsholte vir been. Die been word eintlik net onder die maagvel ingeplant. Dit kan ’n geruime tyd lank daar bly.”
Wanneer die pasiënt van die breinswelling herstel het, kan die been weer teruggeplaas word. Die stuk skedel word weer geheg “met klein, mediesegraadskroewe en -plate. Hulle bly gewoonlik lewenslank daar, en met die gepaardgaande beenhergroei kan jy binne ses tot 12 maande soliede skedelherstel hê.”