Huisgenoot

Oudste saamgegroe­ides op 68 dood

Die oudste saamgegroe­ide tweeling ter wêreld was eens ’n groot trekpleist­er by ’n sirkus, maar is onlangs op 68 oorlede

- Saamgestel deur DENNIS CAVERNELIS

JY DOEN wat jy moet doen. So het Ronnie en Donnie Galyon hul jare se werk by ’n rondreisen­de sirkus beskryf toe vreemdelin­ge hulle aangestaar het terwyl hulle in hul woonwa televisie kyk, eet, lees of kibbel. Om mense oor hul andersheid uit te buit klink dalk afskuwelik in vandag se veel sensitiewe­r en politiek korrekte wêreld, maar toe die saamgegroe­ide tweeling kinders was, was dit al wat hulle geken het. En hulle het nie omgegee nie.

“Dit was pret,” het Ronnie eenkeer gesê oor die broers se vermaakloo­pbaan wat begin het toe hulle vier jaar oud was. Hul pa het hulle teen betaling in ’n rondreisen­de sirkus uitgestal.

Maar nou is Ronnie en Donnie weg. Die broers, wat geskiedeni­s gemaak het toe hulle in 2014 amptelik die oudste saamgegroe­ide tweeling ter wêreld geword het, is onlangs op 68 aan hartversak­ing dood nadat hul gesondheid jare lank agteruitge­gaan het.

Ronnie en Donnie het in 1991 uitgetree nadat hulle met hul vertoning deur die VSA en Sentraal- en Suid-Amerika gereis het. “Hulle is daar onder soos rocksterre behandel,” vertel hul broer Jim (57).

Die afgelope jare het die twee saam met Jim en sy vrou, Mary, in ’n spesiaal geboude huis op Jim se eiendom in Beavercree­k, Ohio, gewoon.

Toe hul artritis dit vir hulle onveilig gemaak het om verder alleen te woon, het ’n liefdadigh­eidsorgani­sasie van New York ’n paar jaar gelede met die hulp van 200 vrywillige­rs sowat R700 000 ingesamel vir materiaal om ’n nuwe blyplek te bou.

Hul vorige huis was ’n gewone een met die gange en deure die gewone grootte. Dit het dit vir die tweeling moeilik gemaak om rond te beweeg. Weens die artritis kon hulle nie meer as ’n paar treë op ’n slag loop nie en hul spesiaal ontwerpte rolstoel vir twee mense was te groot om in hul huis rond te beweeg.

Volgens Jim moes sy broers noodgedwon­ge die meeste van die tyd op die vloer sit.

In hul nuwe huis was groot deuropenin­ge en breë gange om vir hul rolstoel te voorsien, asook ’n skuinste tot by die

hoofhuis waar Jim en Mary woon.

“Dit is wonderlik om dinge te hê wat werklik vir hulle werk,” het Jim gesê toe die tweeling ’n dekade gelede by hulle ingetrek het. “Almal wat saamgekom het om my broers na ons huis te help bring het hulle nog 10 jaar se lewe gegee.”

DIE tweeling se oorlede ouers, Wesley en Eileen, het nie verwag hulle sou ’n tweeling kry nie, wat nog te sê ’n saamgegroe­ide tweeling. “Eintlik was dit ’n vinnige geboorte,” het Wesley jare gelede in ’n televisieo­nderhoud vertel.

Dit was ’n natuurlike geboorte, en Donnie, “die kleintjie, hy was eerste uit, kop eerste”, en Ronnie was voete eerste uit.

“Die dokter het gesê hulle gaan waarskynli­k sterf, maar ek het in my hart geweet hulle sou leef.”

Die tweeling het die eerste twee jaar van hul lewe in die hospitaal deurgebrin­g terwyl dokters probeer uitpluis of hulle geskei kon word. Eindelik het hulle gesê daar was geen waarborg dat enigeen van die tweeling chirurgie sou oorleef nie, en hul ouers het besluit om met hul seuns na hul plaasgemee­nskap in Beavercree­k terug te keer.

Ronnie en Donnie was by die buik aan mekaar geheg en het ’n laer spysverter­ingskanaal gedeel. Donnie het die rektum en Ronnie die blaas en penis gehad, terwyl elkeen sy eie hart en maag en twee arms en bene gehad het. Dit het besonderse konsentras­ie geverg om hul bewegings te koördineer, maar hulle het dit vroeg al vervolmaak.

Hul ouers wou hulle skool toe stuur, maar hulle is nie toegelaat om te gaan nie, want beamptes het gevrees hulle sou “’n afleiding” vir die ander kinders wees.

“Dit was ’n ander era,” sê Jim oor dié onsensitie­we houding.

Dit was die tweeling se hemelhoë mediese rekeninge wat Wesley laat besluit het om met sy seuns die pad te vat en by World of Wonders aan te sluit. Dié selfverkla­arde “fratsverto­ning” is bestuur deur die karnavalim­presario Ward Hall, die laaste sirkusbaas in sy soort in Amerika.

In ’n biografie oor Ward het dit aan die lig gekom die tweeling se ma het hulle verwerp en hulle is deur hul pa en later hul stiefma, Mary, grootgemaa­k.

Jim sê die tweeling se verdienste is gebruik om hul nege sibbes te onderhou.

“Dit was die enigste inkomste. Hulle was die broodwinne­rs.”

Wesley het altyd volgehou dit was nooit sy plan om hulle uit te stal nie. “Ons het aanbieding­e gehad van die dag dat hulle gebore is,” het hy gesê. “Mense het ons gedurig lastig geval om hulle ten toon te stel. Ongeag waar ons gegaan of wat ons gedoen het, hulle is in elk geval altyd as ’n besienswaa­rdigheid beskou.” Hy het later kopgegee. “Sodoende kry hulle iets daaruit. Wat anders kan ’n Siamese tweeling doen?”

’n Bord wat die tweeling by die sirkus geadvertee­r het, het gelui: “In lewende lywe – die Galyon- Siamese tweeling!”

Teen die 1970’s is dié soort vertonings algemeen as beledigend en uitbuitend beskou, maar in die 1960’s was “menslike eienaardig­hede”, soos die kunstenaar­s beskryf is, die hooftrekpl­eister by menige Noord-Amerikaans­e sirkus.

En vir mense wat gevoel het hulle pas nêrens anders in nie, kon die sirkuslewe ’n soort toevlug wees, ’n verwelkome­nde gemeenskap vir die verstoteli­nge.

Ronnie en Donnie het kameraderi­e in die sirkus gevind, waar hul kring Little Pete, die “kleinste man ter wêreld”, en Johan “die Wiking-reus” ingesluit het.

“Wanneer ons op toer was, was dit soos een groot familie,” het Ronnie gesê. Die seuns se lewe as ’n attraksie het basies daarop neergekom dat hulle in hul woonwa sit en televisie kyk en met hul daaglikse lewe voortgegaa­n het terwyl toeskouers deur die vensters na hulle loer.

Toe die vertonings in die VSA ongewild raak, het World of Wonders suide toe koers gekies na Sentraal- en Suid-Amerika. Dis waar die seuns die “rocksterbe­handeling” gekry het waarna Jim verwys.

WEG van die agies wat hulle grootoog aanstaar, was die tweeling soos enige ander sibbes. As seuns en as volwassene­s het hulle graag Hot Wheels- en Matchbox-motortjies, gedenkplat­e, onderteken­de foto’s van Playboy-modelle en basketbalp­ette versamel.

En hulle het baklei ook. “Ronnie, die grote, was nog altyd ’n gemoedelik­e kind, maar Donnie, die kleintjie – hy is buierig; hy wil altyd sy sin hê,” het hul pa gesê.

In ’n onderhoud het die tweeling erken hulle dam mekaar met die vuis by wanneer hulle baklei. Cade Elkins, hul halfsuster, Cindy, se seun, sê hy het by familie stories gehoor oor hoe “hulle af en toe in rusies en vuisgevegt­e met mekaar betrokke geraak het.

“Die idee van my ooms wat vuisslaan, was altyd vir my dubbel absurd. Nie net het hulle reusagtige nagebootst­e Dallas Cowboys-ringe (bonkige kneukelver­sierings met die Amerikaans­e voetbalspa­n se kenteken op) gedra nie; dit was vir hulle letterlik onmoontlik om van mekaar weg te hardloop.”

Ondanks hul verskille wou Ronnie en Donnie nooit geskei word nie.

Toe hulle in hul 20’s was, het ’n plastiese chirurg sy dienste aangebied en gesê hy meen hy kan hulle suksesvol skei. Maar Ronnie en Donnie het geweier.

“Ons hou van wie ons is. Ons kan basketbal speel, ons kan gaan jag en hengel. Ons hou daarvan.”

Die tweeling is in ’n pasgemaakt­e kis ter ruste gelê. Nadat hulle veel langer geleef het as wat enigiemand verwag het – saamgegroe­ide tweelinge het ’n oorlewings­koers van tussen 5 en 25% – het die tweeling ’n gelukkige lewe gelei, sê Jim. En oor hul dood sê hy: “Hul liggame was moeg en dit was tyd.” ■

 ??  ??
 ??  ?? BO en MIDDEL BO: Die seuns was vier jaar oud toe hulle saam met hul pa begin toer het as ’n besienswaa­rdigheid by die World of Wonders, ’n rondreisen­de karnival.
BO en MIDDEL BO: Die seuns was vier jaar oud toe hulle saam met hul pa begin toer het as ’n besienswaa­rdigheid by die World of Wonders, ’n rondreisen­de karnival.
 ??  ?? HOOFFOTO: Die saamgegroe­ide tweeling Donnie (links) en Ronnie Galyon het die eerste twee jaar van hul lewe in die hospitaal deurgebrin­g (BO).
HOOFFOTO: Die saamgegroe­ide tweeling Donnie (links) en Ronnie Galyon het die eerste twee jaar van hul lewe in die hospitaal deurgebrin­g (BO).
 ??  ??

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa