STRUKTUUR VAN ’N SKELETSPIER
SOORTE SPIERE HARTSPIER
Dié spier laat jou hart klop. Dit bestaan uit ’n netwerk vesels wat die hartkamers vorm. Wanneer dit ontspan en saamtrek, beweeg bloed in en uit die kamers. Die hartspier trek ’n leeftyd lank outomaties saam sonder om moeg te word.
Dis die spiere wat meestal aan bene geheg is. Hulle help die liggaam beweeg, sy postuur en balans hou, en ondersteun die organe. Dis die enigste willekeurige spiere (wat jy kan kies om te beweeg).
Dis onwillekeurige spiere (wat vanself funksioneer) in die wande van hol organe, soos dié in are wat die bloed help vloei en dié wat kos deur jou spysverteringstelsel vervoer en jou laat asemhaal.
Elke skeletspier bevat verskeie veselbondels. Elke bondel bestaan uit lang en dun spiervesels, ook spierselle genoem. Elke spiervesel bestaan weer uit miofibrille, fyn buisies met proteïenfilamente (drade).
KITSFEITE
Jou liggaam bevat meer as 650 spiere. Jy gebruik 17 spiere om te glimlag en 43 om te frons.
Spiergeheue veroorsaak dat spiere “onthou” wanneer ons iets oor en oor doen. Hoe meer jy klavier speel of ’n rugbybal oor die pale skop, hoe beter raak jy dus.
B’n Spierkramp is wanneer ’n spier saamtrek, maar nie weer ontspan nie.
Gladdespiere kom ook in die haarsakkies voor en laat jou hare rys.
Van die energie wat spiere laat beweeg, beland in die liggaam as hitte. Spierbeweging help dus die liggaam om die regte temperatuur te behou.
BBBDie spier se selle of vesels is saamgegroepeer in bondels.
WILLEKEURIGE EN ONWILLEKEURIGE SPIERE Skeletspiere is willekeurige spiere; dit beteken ’n mens kan self besluit wanneer hulle moet beweeg. Ander spiere is onwillekeurige spiere, soos die gladdespiere. Hulle werk vanself; jy kan hulle nie beheer nie.
SPIERE EN BEWEGING Tendons is sterk bondels vesel wat die sagte spiere aan die harde bene heg. Vir beweging trek die spiere saam en trek aan die tendons om die bene te laat beweeg. Wanneer die spier weer ontspan, beweeg die been terug na sy vorige posisie.
Het jy geweet?
Kyk mooi na jou tande!
Wat moet jy doen om jou tande sterk te hou? Knip die antwoorde uit en plak dit op die regte plekke om uit te vind.
Noem twee dinge wat gaatjies voorkom en tandvleis gesond hou. 1
Knip en plak en leer
Wat is volgende?
Watter pad moet die tandeborsel volg om by die tand vol plaak te kom?
Borsel daardie tand!