Die meeste BANG! vir jou buck
W SETENSKAPLIKES en ingenieurs by ’n laboratorium naby Oxford in Engeland het ’n wêreldrekord opgestel omdat hulle die meeste krag opgewek het uit een reaksie.
Dis gedoen deur ’n kernfusiereaksie. Dit bring hoop dat kernfusie ’n skoon bron van energie kan wees in die toekoms. Kom ons kyk wat dit is.
Die krag van ’n ster
Kernfusie is dieselfde proses wat ons son en ander sterre aandryf. Dit werk deur klein deeltjies te verhit en saam te forseer om ’n groter een te maak, wat dan ’n groot hoeveelheid energie vrystel.
Wetenskaplikes glo dat dit ’n massiewe klomp krag kan opwek
sonder om omonsmons ons atmosfeer te verhit. vverhit. Hulle H ll probeer b al l jare om dié dé ingewikkelde proses op Aarde na te maak.
Die laboratorium waar die reaksie uitgevoer is, staan bekend as die Joint European Torus (JET). Dit gebruik ’n toestel in die vorm van ’n donut wat twee elemente, deuterium en tritium, vat en helium skep. Om dit reg te kry moes hulle die temperatuur in die toestel tot 150 miljoen grade Celsius laat styg. Dis 10 keer so warm soos die middelpunt van die son. Die energie wat geskep is, kan 12 000 huishoudings vir 5 sekondes krag gee.
Dit klink dalk nie indrukwekkend nie, maar dis belangrik om te weet die reaksie het 0,2 mg brandstof gebruik. Jy sal sukkel om dit met die blote oog te sien, so klein is dit.
Die laboratorium in Engeland word gesien as ’n toetslopie vir die International Thermonuclear Experimental Reactor (ITER) wat in 2025 in Frankryk gaan oopmaak.
“Iter” is ook die Latynse woord vir “die roete” of “die pad”. Ons hoop dié reaktor wys vir ons die pad vorentoe.
Hoekom is kernfusie ’n goeie idee?
Dit stel geen kweekhuisgasse vry nie
Die proses maak gebruik van waterstof, wat in die natuur beskikbaar is, en fusie gee ook nie koolstofdioksied af nie.
Min radioaktiewe afval
Daar is baie min radioaktiewe (sien
Woord van die Week) afval. Die hoofproduk is helium – ’n skadelose gas.
Die brandstof is maklik beskikbaar
Deuterium en tritium, die elemente wat gebruik word as brandstof vir die proses, kom in seewater voor. Dit sal nog lank beskikbaar wees.
Die proses het baie potensiaal
Ons is egter nog in die ontwikkelingsfase. Baie deuteriumryke water moet nog in die see in loop voor fusie ’n praktiese en kommersiële werklikheid word. Maar Rome is nie in ’n dag gebou nie.