Zigcine uphilile nangamaholide
ZININGI izinto ezenzeka ngezikhathi zamaholide. Lesi kusuke kuyisikhathi esimnandi lapho iningi labantu lizithokozisa ngezibiliboco futhi lizikhipha, kuyiwa emaholideni, kunjeya.
Okuye kube buhlungu-ke wukuthi lezi zibiliboco esisuke sizidla zifike zenze umonakalo emizimbeni eyakhiwe kanzima. Angithi ngaphambi kokuba kungene ihlobo sisuke sithi "Summer bodies are made in winter", okuwukuthi uzilungiselela umzimba wakho wasehlobo kusesebusika.
Lokhu kubuye kusiphelele uma sekuyisikhathi samaholide? Athi umuntu kade eza kahle ezivocavoca ejimini noma emgwaqweni, edla nokudla okunempilo, bese eshi-ntsha esithubeni ngamasonto nje ambalwa.
Kuzothi emuva kwamaholide bese kuqala kugcwala emajimini, iningi selifuna ukwehlisa isisindo, lilungise imizimba. Ucwaningo lwakamuva obelubheka ukuthi bukhona yini ubudlelwano phakathi kokukhuluphala nokudla okusuke kudliwa ngalesi sikhathi sonyaka, kutholakale ukuthi eningizimu Afrika abantu bakhuluphala ikakhulu ngesikhathi samaholide.
Lolu cwaningo luveze ukuthi ukudla okungenamsoco kuthengwa ikakhulu ngolwezi (November) nangozibandlela (December) kanti izithelo namaveji ku-thengwa kakhulu ngomasingana (January) okungenzeka ukuthi kusuke kuhambisana namanew Year’s resolutions abantu abasuke bezibekele wona.
Le miphumela icacisa ngokusobala isidingo sokuzinakekela uma kuyizikhathi zamaholide. Iningi labantu libalekela ukuzivocavoca ngoba licabanga ukuthi kalinaso isikhathi esenele sokuzivocavoca ngamaholide.
Kuyothi uma sekuqala unyaka bese kugcwala into ongakaze uyibone emajimini, sekukhona namalungu amasha. Okumele ukwazi wukuthi ungakwazi ukuwathokozela amaholide kodwa umzimba uwugcine usesimeni esifanele.
INKINGA ENGALETHWA WUKUBA NESISINDO ESEQILE
Kuthiwa ukuba nesisindo somzimba esiphezulu kuvamise ukumayaniswa ikakhulu nokunyuka komfutho wegazi, amafutha amaningi emzimbeni, noshukela.
Uma singabhekwa isikali somzimba lezi zimo zempilo zingagcina sezidale u- type 2 diabetes, okungenzeka uhambelane nomfutho wegazi ophezulu ( high blood pressure) namafutha amaningi emzimbeni ( dyslipidaemia).
Kuthiwa kungokokuqala ngqa ukuba emazweni ase
Afrika kutholakale ubuhlobo phakathi kwesifo sikashukela nesisindo somzimba eseqile.
Lesi yisimo esiqhubekayo njengoba abantu benenkinga yokuba nesisindo somzimba eseqile. Kuthiwa uma kungamaholide kakhulukazi kakhisimusi noncibijane abantu bayakhuluphala.
Nanka amathiphu ongawasebenzisa ukuze ugweme ukukhuluphala kulawa maholide kodwa ube uzithokozisa
futhi: YIDLA NGAPHAMBI KOKUZIKHIPHA
Ngaphambi kokuvakasha mhlawumbe uzikhiphe nabangani kubalulekile ukuba udle. Ngokwenza kanjalo ngeke uzithole usulamba noma udle ngaphezu kwesikali esifanelekile emzimbeni.
Ukweqa izikhathi z-kudla nakho kakulungile ngoba uzozithola usudla kakhulu.
KHETHA UKUDLAOKUDLAYO
Qinisekisa ukuthi okudlayo ukudla ngendlela eyiyo. Kumele ukhethe into owazi kahle ukuthi uyidla ngamaholide kuphela, hhayi into oyithola njalo.
GWEMA UKWEQA IZIKHATHI ZOKUDLA
Ungazeqi izikhathi zokudla ikakhulu, isidlo sasekuseni. Yize kungakwenza uzizwe kangconywana ukweqa izikhathi zokudla ikakhulu uma kade uzitika ngezinto ezingalungile kodwa kakulungile, kunalokho kukuphindisela emuva.
PHUZA NGOKUZIKALELA
Qinisekisa ukuthi ulawula indlela ophuza ngayo kwazise iziphuzo ezifana notshwala, onemenayidi namajusi kwengeza ama- calories emzimbeni phezu kwalawa osuke usuwadlile vele.
NYAKAZA umzimba ngokuhamba ibanga elijana. Uma unemoto ngesinye isikhathi kudingeka ukuba uyishiye nje, uhambe ngezinyawo uma uya ezitolo eziseduze.
PHUMA ENDLINI
Yenza amaholide abe mnandi ngokwenza izinto ngokuhlanganyela nomndeni. Ningadlala ibhola emnyango ukuze unciphise amacalories emzimbeni futhi ujabulise nabantwana ngesikhathi esisodwa.
Ungakweqi okokuzivocavoca okukunika amandla ( strength workouts). Mhlawumbe uma uyile ejimini ungazithola ufuna ukusebenzisa ama- light weight noma wenze i- cardio.
Okumele ukwazi wukuthi kungcono ukusebenzisa lezi ezinkulu ozijwayele. Isisindo lesi osithole ngamaholide ngenxa yokudla singagcina sesikupha amamasela nokuyinto engcono esikhundleni sokuba unone.
GXILA ENTWENI OZOKWAZI UKUYENZA
Zama ukuzinqumela ukuba ujime ihora ngosuku. Lokho kuzokulethela intokozo kunokuthi ufune ukujima isikhathi esingaphezu kwehora bese siyakuhlula, uzithole uphoxeka.
ZITHOKOZISE
Ungazincishi ukudla, phela vele yisikhathi sokuzithokozisa lesi. Yidla ukudla okuthandayo kodwa ngesikali esifanele.
PHUZA KAKHULU AMANZI
Ngokwenza ngale ndlela uzobe uqeda ukoma futhi uvala nesikhala sokudla ngokweqile. Ngaphezu kwalokho amanzi azokusiza ekubeni ungaphathwa yibhabhalazi uma kade uzitika ngotshwala.
YIDLA KANCANE KODWA KANINGI
Hlukanisa kahle ukudla kwakho osukwini, ungadli yonke into ngesikhathi esisodwa. Esikhundleni sokudla ukudla okuningi okugcwele kabili, kungcono ukudla kahlanu kodwa kancane.
Yidla isidlo sasebusuku kusenesikhathi, uzame ukweulula izinyawo ngaphambi kokuya embhedeni.
YENZA UKUZIVOCAVOCA KUBE SEMQOKA
Zama ukuzivovavoca ekuseni ngesikhathi wonke umuntu esalele. Ngaleyo ndlela uzokwazi ukugwema laba abathi ‘Yehlisa umoya, wukhisimusi’.