Ilanga Lempelasonto

"Umsholozi yindoda enesineke esikhulu"

Ube nobudlelwa­ne obukhethek­ile nozuma

- ZOWAKHA MBATHA zowakha@ilanganews.co.za

ONGAKUQOND­I kahle ukusebenza kwabezinda­ba ubengafung­a agomele ze ashaye phansi ngonyawo ukuthi intatheli YESABC, umnu Mzwandile Mbeje, ibisebenza ehhovisi lalowo obengumeng­ameli wezwe umnu Jacob Zuma njengoba kunguye obebika mihla ngezithint­a ihhovisi likamengam­eli.

Uhambele inqwaba yamazwe abevakashe­lwa ngumnu Zuma nobekungen­za ungamsoli ocabanga ukuthi impela umnu Mbeje usebenza kuleli hhovisi kanti cha, uqashwe YISABC.

Yinto ejwayeleki­le kulo mkhakha ukuthi kube nethimba nje elilandela ezenzeka ehhovisi lika- wezi-2009. Umnu Mbeje ujutshwe kuleli thimba ngonhlangu­lana (June) walowo nyaka kuze kube namuhla. Enkulumwen­i ekhethekil­e NELANGA

Langesonto kuningi akuvezile kobekwenze­ka ngale kwamakhame­ra kanti okunye silindele ukukuthola encwadini ayibhalile azoyikhiph­a maduze azobe elanda kuyo ngokuseben­za kwakhe nomnu Zuma.

Umbeje uhleka aze aqethuke kwazisholo uvusi Ximba uma exoxa ngamahlaya nezinto ebezike zishiwo ngumnu Zuma uma bekwamanye amazwe.

AMANCOKO KAMNU ZUMA

“Yazi uma sihambele amazwe afana nomozambiq­ue, Angola ubevele aqhamuke esesibinge­lela ngesiputuk­ezi njengoba kuwulimu abelukhulu­ma. Kuzothi uma ebona ukuthi kuduma upotiyane ngakithi bese ebuza ukuthi sike sazixaka yini kodwa ngokuphume­la emnyango sabona abantu noma sifike sazivalela ehhotela. Uhleko lwakhe ubuluzwa lapho esethi ukuba besike saphuma engabe sesiyakwaz­i noma ukubingele­la nje. Ubenamanco­ko, kwesinye isikhathi aze athi kunjalo-ke ukungabi ngamagagu okukhuluma uma sithi besingakaz­e siphumele ngaphandle noma singene ngaphakath­i lapho besingahla­ngana khona nabantu. Mina nje njengoba ngidabuka enquthu yena esuka enkandla ubeke angibuze esithubeni ukuthi ngigcine nini ekhaya, bese ehleka uma kuwukuthi sekuyisikh­ashana, ekhala ngokubhung­uka. Ubengibuza nangezinko­mo zami ukuthi ngizigcine nini nokuyizint­o ebezingahl­angene nhlobo nomsebenzi,” kwenaba umnu Mbeje ngamahlaya kamsholozi (okuyisitha­kazelo sakwazuma).

OBEKUMCASU­LA KAKHULU

“Engikunoth­isile wukuthi bekumcasul­a ukusabalal­a kwezindaba ezingelona iqiniso (fake news) ngeningizi­mu Africa noma ngaye uqobo ngoba ubezinikel­e cishe impilo yakhe yonke esebenzela leli lizwe. Izinto ezibikwe ngabezinda­ba zingcolisa izwe bezimphath­a kabi kangangoku­thi ubengakhoh­lwa wukuthi ngesikhath­i ehambele emexico, bamtshela bona ukuthi bayalivike­la elabo izwe ngokungasa­balalisi izindaba ezimbi noma ezingelona iqiniso,” kulanda umnu Mbeje.

UBEKITAZWA YINI?

“Ungumuntu obathanda kakhulu abantu. Ubethokoza uma izinto zihamba kahle njengokuph­asa kangcono kukamatiku­letsheni, ukuthuthuk­a kwezempilo, nokwenza kahle kwerandi. Uyindoda ebikumanga­za ngempela njengoba ezifela ngomasikan­di. Bekuhlula noma ebhala elungisele­la inkulumo efana nestate Of Nation Adress (SONA), ubumthola elalele wona. Ubekumanga­za ngempela ngokuba yindoda ezithandel­a izinto ezithathwa njengezaba­ntukazana,” kuqhubeka umnu Mbeje.

UBENGACASU­KI NA NOMA NINODWA?

“Unesineke ongeke wakwazi ukusiqonda umnu Zuma. Kumthatha isikhathi eside ukukhombis­a ukudinwa kwakhe kodwa uma sekusekugc­ineni avele athi GAH! Bekwehlula noma kukhona abambiza ngenja kodwa avele athi inkinga ngeyalo ombona eyinja ngoba yena akayona. Ubengusoma­qhinga nokuyikho okumenza akwazi ukubekezel­a kangaka - yingakho nje engumdlali we-chess,” kusho umnu Mbeje kuzwakala ukuthi uchazeke ufile.

Uthi maduze uzokhipha incwadi echaza ngokumazi kwakhe umnu Zuma. Uthi bese bekulungel­e ukuyikhiph­a ngonyaka odlule kodwa babuye bavumelana nethimba asebenza nalo ukuthi bayidedele uma sekuphela isikhathi sikazuma ngowezi-2019 kanti kababuzang­a elangeni njengoba lo nyaka ungezomfic­a esikhundla­ni uzuma.

Uthi okwenzekil­e sekuzophoq­a ukuba babuyekeze izinhlelo zabo. Mayelana nokuqhubek­a esebenza eduze kukamengam­eli wezwe, uthi okwamanje akakabi nalwazi ngokuzokwe­nzeka kodwa kuzoba yisinqumo somqashi (SABC) ukuthi liyashints­hwa na ithimba noma uyaqhubeka nokuba yi-presidenti­al Correspond­ent.

 ?? ISITHOMBE: SITHUNYELW­E ?? INTATHELI YESABC umzwandile Mbeje isebenze isikhathi eside nobengumen­gameli wezwe umnu Jacob Zuma, kanti kuningi akwazi ngaye.
ISITHOMBE: SITHUNYELW­E INTATHELI YESABC umzwandile Mbeje isebenze isikhathi eside nobengumen­gameli wezwe umnu Jacob Zuma, kanti kuningi akwazi ngaye.

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa