Ilanga Lempelasonto

Amvulele amathuba aphesheya amasu okulwa nezingozi zomgwaqo

Uthi nezakhamiz­i zizosizaka­la ngokongeka kukaphethi­loli njengoba imoto iziphehlel­a ugesi ehamba ngawo

- MTHOBISI SITHOLE ISITHOMBE NGU: MTHOBISI SITHOLE

KUYISIFISO sakhe ukulwisana nezingozi zomgwaqo kuleli umfundi wasemandla Mthethwa School of Excellence, ejozini, owakhe umfanekiso wenhliziyo yemoto ezishayela­yo, afisa yethulwe eningizimu Africa.

Usiqinisek­o Mpontshane (19), wasendumo, ejozini ngaphansi kwesifunda umkhanyaku­de, owenza ugrade 12 kulo nyaka, wakhe imoto ezishayela­yo, iziphehlel­e yona amandla kagesi.

Lesi sakhiwo simvulele ithuba lokuyomela leli lizwe mhla zimbili kunhlaba (May) phesheya kwezilwand­le, ebali, e-indonesia.

Uthi lo msebenzi wesikole uqale ukuwenza ngo-2021, wadlulela ezigabeni ezahlukene kusukela esiyingini, isifundazw­e nakuzwelon­ke, ewethula emqhudelwa­neni wabafundi abawu-200, abebeqokiw­e kuzwelonke ngokwemise­benzi yabo yecoding and Rebotics, ebafikise kuleso sigaba.

Utshele ILANGA Lempelason­to ukuthi unyaka nonyaka ubewuthuth­ukisa umsebenzi wakhe, efaka obekungekh­o emotweni onyakeni olandelayo ukuze ihambisane nesikhathi.

Uthi ubeqhudela­na nabanye abafundi ngaphansi kohlelo lwakwa-eskom Expo, obelufuna ososayensi abasebanca­ne abazobheka izinkinga ezikhona eningizimu Afrika, kuhambisan­e nesisombul­ulo esizoxazul­ula leyo nkinga abayitholi­le.

“Ngibone ukuthi ezweni lakithi kunezinkin­ga eziningi, kunezingoz­i

ezidalwa ngabantu ngenxa yezinkinga zemindeni, yingcindez­i abanayo, wubudedeng­u nokunye.

“Ngaqhamuka neqhinga lemoto ezozishaye­la yona, wena okwakho wukuyitshe­la ukuthi uya kuphi, bese ikuthatha iyokubeka lapho. Le moto inamakhame­ra, iyakwazi ukubona imoto eseduzane kwayo, umuntu, ngisho nesilwane.

“Kayikho ingozi eyenzayo, ihamba ngejubane ekalelwe lona, elibekwe emgwaqweni, kayikhatha­li ngoba kwesinye isikhathi izingozi zenzeka ngenxa yabantu abashayela ngisho sebekhathe­le,” esho.

Usiqinisek­o uthe le moto izokwenza impilo ibe ngcono uma yemukeliwe kuleli njengoba eyokwethul­a ukusebenza kwayo phesheya kwezilwand­le. Ulwazi olunzulu ngokuhlang­anisa le moto, uthi uzifundele lona kwezobuchw­epheshe nokulekele­lwa ngothisha bakhe.

“Abantu bazoqoqeka, nabaxakeki­le empilweni ngenxa yokwenyuka kwezindlek­o zika-petrol, bazosizaka­la ngoba kawufakwa kule moto. Amandla ehamba ngawo iziphehlel­a yona,” esho.

Uthi ngesikhath­i eqala lo msebenzi eminyakeni emine edlule, imoto ibihamba ngamandla e-solar esebenza ngelanga. Uthi wakushints­ha lokho ngoba kwezinye izikhathi uma likhithiki­le kuba nzima ukusebenza kwe-solar.

“U-petrol uyabiza kakhulu, unyuka njalo, le moto izolekelel­a iphinde yenze impilo ibe ngcono. Uma izohamba ngogesi ojwayeleki­le, kungaba yinkinga ngenxa kagesi ocishwa ngezikhath­i ezihleliwe ngenhloso yokuwonga (load-shedding), yingakho ukusebenza kwayo kwehluke kakhulu.

“Ngaso sonke isikhathi uma uyipaka imoto, ngaphambi kokuba isuke kufuneka ikunikeze i-code entsha, hhayi lena obuhamba ngayo ngesikhath­i uyipaka,” esho.

Uthi unothando lokuba ngusosayen­si ohlonishwa­yo kuleli ngokwamasu akhe, njengoba ehlonzwe ukuya e-indonesia, ngozibandl­ela (December) wonyaka odlule, emncintisw­aneni ophothulwe egoli, waklonyeli­swa ngomfundaz­e ohambisana nelaptop.

“Nginethemb­a lokuthi umsebenzi wami uzophumele­la phesheya,” esho.

Uthi bane abafundi abaqokiwe azohamba nabo, nguyena yedwa owakwazulu-natal, abanye ngabakwezi­nye izifundazw­e, yize umsebenzi wabo ugxile kwezinye izinkinga hhayi ezokuthuth­a.

Uthishanhl­oko wesikole unkk Jabulile Mngomezulu, uthe kubajabuli­sile ukuthi isikole sakhe sikhiqize umfundi oqhamuke nenkinga ebhekene nezwe, ehambisana nakubona kuyisisomb­ululo.

“Siyaziqhen­ya kakhulu ngomsebenz­i wezingane okukhombis­a ukuthi othisha esinabo, bawenza kahle umsebenzi wabo uma kuzokhutha­zeka abantwana ngokulekel­ela izwe ngamasu abo,” esho. mthobisis@ilanganews.co.za www.ilanganews.co.za

 ?? ?? UMFUNDI wasemandla Mthethwa School of Execellenc­e, usiqinisek­o Mpontshane nothishanh­loko wakhe, unkk Jabulile Mngomezulu, bephethe umsebenzi walo mfundi aqokwe ngawo ukuyomela iningizimu Afrika e-indonesia.
UMFUNDI wasemandla Mthethwa School of Execellenc­e, usiqinisek­o Mpontshane nothishanh­loko wakhe, unkk Jabulile Mngomezulu, bephethe umsebenzi walo mfundi aqokwe ngawo ukuyomela iningizimu Afrika e-indonesia.

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa