WUQONDE UMCIMBI OZOKHULUMA KUWONA
UKUKHULUMA phambi kwabantu kakusiyo into elula kubantu abaningi ngakho kumele uzilungiselele njalo uma uzokwethula inkulumo emphakathini. Iningi labantu libhekana nenkinga yokwesaba bese lizithola likhuluma into engasahlangene nalokhu okumele likhulume ngakho.
Kuyadumaza-ke ukuba uthole abaholi emiphakathini behhema uma bethula inkulumo. Kudinga isibindi ukubhekana ngqo nabantu uma wethula inkulumo, yingakho kumele uhlome ngolwazi namasu angakusiza okubhekana nabantu.
Inkinga enkulu abantu ababhekana nayo wukuthi bacabanga kuze kweqe ngenkulumo yabo bagcine sebeshaywa wuvalo. Esikhathini samanje kujwayelekile ukuba kukhalwe ngosopolitiki abaphendula imingcwabo noma izinkonzo zezikhumbuzo izinkundla zokukhankasa noma zokulwa izimpi zepolitiki. Nanka amathiphu angakusiza ubuyise ukuzethemba ngaphambi kokuba wethule inkulumo phambi kwabantu.
1. KHULUMA OKWAZIYO Kubalulekile ukuba uma uzokwethula inkulumo ugxile kulokho okwaziyo, ukuyeke ongenaso isiqiniseko sakho. Ngokusho kongoti kwezokwethula inkulumo phambi kwabantu, ukuhlala emzileni wakho kwenza ukhulume ngokuzethemba ngaphandle kokunanaza ngoba uyakwazi okhuluma ngakho.
Inkinga iqala uma owethula inkulumo esengena esihlokweni angasazi kahle bese ezithola esebhibhidla phambi kwabantu. Ziqhelelanise nesihloko onolwazi oluncane ngaso ngoba ungaba senkingeni.
2. ZITHOBE Uma ungena endaweni ozokwethula inkulumo kuyona kubalulekile ukuzithoba, ungangeni sengathi wonke umuntu okhona kuleyo ndawo uyakwazi noma ukulindele ozokusho.
Qala ngokuba uzethule noma ngabe ucabanga ukuthi bonke bayakwazi kubalekile ukuthi abantu ubathathe ngenhlonipho nakuba kunguwena ozobacobelela ngolwazi. Qinisekisa futhi ukuthi uma wethula inkulumo ukhuluma ulimi oluzozwakala kahle kulabo obethulela inkulumo. Ungasebenzisi amagama amakhulu “esiNgisi” uma ukhuluma nabantu abakhuluma kakhulu isiZulu.
Ngamafuphi, baqonde kahle abantu obethulela inkulumo bese ukhuluma i- language okuzoba lula ukuba bayizwe ngaphandle kokuthi balokhu bekuphazamise ngokufuna incazelo ngamanye amagama owasebenzisayo. Zama nokubenza babe yingxenye yenkulumo nabo ukuze bangazitholi sebebhoreka - lokho ungakwenza ngokuthi ubuye ubabuze wena imibuzo ethile ngesikhathi uqhubeka nokwethula inkulumo ukuze bahlale benentshisekelo yenkulumo yakho.
3. KHULULEKA Abanye abantu bancamela ukuba nama- cue card azobakhumbuza uma bethula inkulumo kanti abanye bayayibhala inkulumo bayethule beyifunda phansi. Abanye bayigcina ekhanda ngoba basuke bekhuluma ngento abayaziyo abangadinge kukhunjuzwa lutho ngayo.
Okubalulekile wukwenza ozoba comfortable ngakho ukuze ukhululeke futhi ukhulume ngokuzethemba. Kumele uzazi wena ukuthi ukhululeke ngokukhuluma phambi kwabantu ngayiphi indlela ukuze ungangingizi futhi ungaphumi esihlokweni owethula inkulumo ngaso. Qinisekisa ukuthi uba nguwena, ungazenzi omunye umuntu ngoba ungazithola uba senkingeni.
4 GXILA KWISIHLOKO ESIHAMBISANA NOMCIMBI Kuyadumaza ukuthola isikhulumi esiqavile esilindelwe ngabomvu siphuma eceleni njengojosaka kwinkulumo yaso. Abantu basuke belindele ukuthi isikhulumi esimenyiwe sizogxila kokuhambisana nomcimbi noma kwisihloko esimenywe ukuba sikhulume ngaso.
Yingakho kukhuthazwa ukuthi uma uzokhuluma ngesihloko esithile wenze ucwaningo, ubale izibonelo esezike zenzeka ukuze kucace ukuthi uyasihlonipha isimemo nomcimbi omenywe kuwona.
Inkinga enkulu abantu ababanayo ngokukhuluma phambi kwabantu wukuthi abanye bacabangani ngabo. Uma uzogxila ekutheni abantu bacabangani ngawe ungahlala usenkingeni njalo njengoba ungeke ukwazi ukuvimba abakucabangayo ngawe. Ngakho uma ungasheshe ulungise lokho ngawe ungakwazi ukuba yisikhulumi esizethembayo phambi kwabantu.