KUPHUME ISIDUMBU KUGWAZANA ABAFUNDI

KUPHUME isidumbu ngoLwesibili kulwa abafundi baseMatholamnyama Secondary School, eNtulwane, eNkandla, maphakathi neKwaZulu-Natal ngenxa yombango kamakhalekhukhwini.

Kuthiwa uNqubeko Ngema (19) obefunda uGrade-12 ugwazwe washona kulesi sigameko - esenzeke ngaphandle kwesikole - belinde ibhasi elanda abafundi ngokuphuma kwesikole. ILANGA lithole uku- thi lo mfundi obelwa noNqubeko ubalekile wagcwala izinkalo emuva kwesigameko.

Kubiwa ukuthi ubaleka nje naye ubenegazi okungaveli ukuthi ugwazekile yini naye. Umzali ozibonele lesi sigameko, uthi wesaba ngisho ukuyixoxa into ayibonile.

Uthi ubelande ingane ngemoto yakhe wazithela phezu kwequlu labafundi lixabana, kuthe esadidwe yilokho kwasuka umsindo ngaleso sikhathi wabona sekuqhuma induku. Utshele ILANGA ukuthi usondelile kwaba sengathi ziyakhuzeka izingane, zaphinda zaqala phansi.

“Ngithe uma ngisuka nje lapho, ngabona sekuqala isixongololo sekuliwa, kuhlanganyelwa omunye umfundi. Omunye ubegwaza ngemuva kanti omunye ubewufaka ngaphambili ummese kuyona le ngane eshonile.

“Ngithe uma ngifika eduze ngabona ukuthi le ngane kayisenawo amandla. Ngiyithathe ngemoto yami ngayiphuthu- misa emtholampilo eManyani yashona seyiphuthunyiswa esibhedlela futhi bengivele ngibona ukuthi ngeke isasinda ngendlela elinyazwe ngayo,” kusho umzali.

Uthi into ayiqaphelile wukuthi bekulwiwa ngokwamaqembu. Uveze ukuthi kunezingane ezincane ebezilokhu zikhala ngesikhathi kwenzeka le nto wezwa ukuthi ngezakwabo lo mfundi obegwazwa.

“Ngifune ngaze ngawuthola umuzi wakubo kwale ngane, umoya wami ubebuhlungu uma sengifica ukuthi ibihlala noninalume nezingane zakwabo,” kusho umzali.

Kuthiwa bekungesiyona impi ebesiphakathi kwalaba bafundi bobabili kuphela njengoba kuvela ukuthi bebelekelelana ngokwezindawo zamakhosi abahlala ngaphansi kwawo.

Uthishanhloko wesikole ethintwa izolo ngoLwesithathu, uthe akanalo ulwazi ngalolu daba uzozwa kahle uma esebuyele esikoleni. Elinye lamaphoyisa elingagunyaziwe ukukhuluma nabezindaba esiteshini eKhombe, lithi senzekile isigameko kodwa bekusathungathwa umsolwa.

Okhulumela uMnyango wezeMfundo KwaZulu-Natal, uMnu Kwazi Mthethwa, uthe bazwelana kakhulu nomndeni nabangani abashonelwe. ‚

"Kasikukhuthazi ukulwa kwabafundi okugcina kuthinta namagama ezikole ngoba isikole yindawo yokunikeza abafuni ulwazi lwemfundo.

"Siyanxusa ukuba umphakathi usebenzisane nohulumeni ukuze ubuyise ukuhleleka nokuthula ezikoleni,” kusho uMnu Mthethwa.

Omunye ubegwaza ngemuva kanti omunye ubewufaka ngaphambili ummese kuyona le ngane eshonile. Ngithe uma ngifika eduze ngabona ukuthi le ngane...