URAMAPHOSA UKHALE NGAMASELA
URamaphosa ubephelezelwa ngabaholi baseKZN
KUVELE noNkk Peggy Nkonyeni ngesikhathi uMnu Cyril Ramaphosa evakashele eMkhanyakude, enyakatho-mpumalanga yeKwaZulu-Natal izolo ngeSonto ephelezelwa ngabanye abaholi okubalwa kubona uMnu Senzo Mchunu ophakathi.
UKHALE ngamasela antshontsha imali yabakhokhi bentela nangokuthi umnotho omningi usezandleni zabamhlophe uMnu Cyril “CR17” Ramaphosa oyisekela-mengameli leAfrican National Congress (ANC) neNingizimu Afrika ngesikhathi evakashele isifunda saleli qembu, iFar North, eMkhanyakude, enyakathompumalanga yeKwaZulu-Natal, izolo ngeSonto.
UMnu Ramaphosa ogaqele isikhundla sokuhola i-ANC njengoba leli qembu linengqungquthela yokukhetha ubuholi kusukela mhla zili-16-20 kuZibandlela (December) eNasrec, Gauteng, ubesezinkundleni zemidlalo eZibukweni, eJozini, enyakatho-mpumalanga yeKwaZulu-Natal, ephelezelwa ngabaholi abazwelana naye, okubalwa kubona uNkk Neliswa Peggy Nkonyeni oke waba ngungqongqoshe wezemfundo KwaZulu-Natal, uNkz Nomara- shiya Caluza ongumgcinimafa weSouth African Communist Party (SACP) KwaZulu-Natal, uMnu Senzo Mchunu oke waba ngusihlalo we-ANC kulesi sifundazwe noMnu Ndodephethe Mthethwa ongusihlalo waleli qembu eFar North Region.
Bekukhona neNkosi Mabhudu Tembe yesizwe sakwaTembe KwaMhlabuyalingana.
Amalunga e-ANC abephume ngobuningi bawo, amukele lo mholi ngenhlokomo kanti ubeqale KwaNongoma nakhona eyobona amalunga eqembu.
Iningi labaholi abethule izinkulumo zokwandulela uMnu Ramaphosa, linxuse izithunywa ezizobe ziyingxenye yengqungquthela ngenyanga ezayo ukuba zethembeke ngokuqoka uMnu Ramaphosa. UMnu Mchunu uthe abeseka uMnu Ramaphosa kabanalo uvalo ngokuzokwenzeka ngoba sebelinde usuku lokuphakamisa lo mholi kwazise sekucacile ukuthi uzolihola izwe.
Uncome isifunda saseMkhanyakude ngokuba nemihlangano yokuqoka izithunywa enge- nazihibe.
Uthe kuyintokozo kuyena ukuthi izwe lizoholwa ngumuntu ofundile. “Kasinalo uvalo ngakho konke okushiwo ngabanye abaholi ngokufanele athathe izintambo zokuhola izwe.
"Kusukela emandulo i-ANC isungulwa, umengameli ongenayo kuba yisekela, namanje sizokwenza njalo. Kasithwele kanzima ngoba kasiciciyeli ngesikwenzayo ngoba umlando uyazisho,” kusho uMnu Mchunu.
UNkk Nkonyeni - osekunesikhathi eside enyamamelele - uthe kuyintokozo kuyena ukuthi kunabesifazane abaphumele obala ngokuthi bafuna ukuhola i-ANC kodwa isikhathi sikhomba ukuthi akekho noyedwa okufanele ngoba kalikho isekela phakathi kwabo.
“NgoZibandlela sizophakamisa umengameli omusha, isekela kuzoba ngowesifazane okuzothi ngemuva kukaMnu Ramaphosa athathe izintambo zokuhola i-ANC. Siyavuma ukuba asihole uMnu Ramaphosa,” kusho uNkk Nkonyeni.
UMnu Mthethwa uncome isenzo seZimbabwe African National UNion - Patriotic Front (Zanu-PF) nabantu bakuleliya lizwe wachaza okwenzeke khona njengenhlekelele engase yenzeke kuleli ngenxa yomnotho olokhu ufudukeliswa kubantu ababodwa.
“Umnotho uphelela kubantu ababodwa, okuyinto engamukelekile. Okwenzeke eZimbabwe siyakweseka futhi kuhle, nalapha ngeke sikubekezelele ukuba umnotho wakuleli uphelele emizini emibili nje,” kusho uMnu Mthethwa.
Ethula inkulumo yakhe uMnu Ramaphosa, uthe ucela amalunga e-ANC aqhubeke nokwethemba leli qembu ngoba konke okungekuhle ngalo kuzoba wumlando kusukela ngoMasingana (January).
Ugxile kakhulu kwezomnotho waseNingizimu Afrika. Uthe kuningi okusafanele kulungiswe ekuthuthukisweni kwawo.
Ukhale kakhulu ngokuthi iningi lawo lisasezandleni zabamhlophe kanti inkeshezana isezandleni zezinkampani zikahulumeni enye yayo isaphethwe ngabathile abamnyama.
Uthe isixazululo wukuba kuqashwe abantu abaningi abawaziyo umsebenzi futhi abangewona amasela.
“Inkinga esibhekene nayo ngamasela antshontsha imali yabakhokhintela eNingizimuAfrika. Kuningi okusafanele kulungiswe ekuthuthukisweni komnotho njengokuthi ezinkampanini zikahulumeni kuqashwe abantu abayifundele imisebenzi kanjalo nabaholi bezwe kube ngabanolwazi ngokulawulwa komnotho.
"Inkinga yokungabikhona kwamathuba emisebenzi entsheni, yinkinga esizoyiqeda leyo. Kuyifiso sethu ukuba umnotho waseNingizimu Afrika ufinyelele kubona bonke abantu abaphila kuyona,” kusho uMnu Ramaphosa ophethe ngokunxusa izithunywa ezizobe ziyingxenye yengqungquthela ukuba zingabungabazi ubuholi bakhe. UMnu Ramaphosa usuke eZibukweni wayohlangana namakhosi akule ndawo.