Basebenzile abasubathi abebesimele e-Australia
KUMELE bashayelwe elikhulu ihlombe abasubathi baseNingizimu Afrika abebemele leli lizwe emidlalweni yeCommonwealth eqale ngeledlule yasongwa izolo ngeSonto eGold Coast, e-Australia. Elakuleli ligcine lilale endaweni yesi-6 kule midlalo elithole kuyona izindondo zegolide ezili-13, lazuza ezili-11 zesiliva nezili-13 zethusi okwenze labuya nezingama-37 uma sezizonke.
Okujabulise kakhulu ngezinga labasubathi bakuleli kule midlalo, kube yindlela ecokeme abahlabane ngayo ngezindondo kusuka kuHenrie Schoeman, ovulele elakuleli ngokuzuza igolide edla ubhedu kwi-triathlon, engabhekiwe. Kwezokubhukuda uChad le Clos uvelele ewola izindondo ezintathu zegolide, kanti kwezokugijima u-Akani Simbine ugile izimanga enqobela elakuleli igolide kwi100m okokuqala ngqa kuleli banga.
Wehlule uYohan Blake waseJamaica obekubhekwe ukuba avale isikhala esivuleke kushiya umkhaya wakhe kwezokugijima, u-Usain Bolt, obethathwa njengenkosi yaleli banga. U-Caster Semenya uphinde adume ngakho ekhombisa izithende abencintisana nabo kwi-1500m nakwi-800m ngokwahlukana. Nokho ukunqoba kukaCaster kwelanywe yizindaba ezingemnandi kwezokusubatha kuleli zokuthi i-International Association of Athletics Federation (IAAF) ihlongoza ukubuyekeza ukubamba kwakhe iqhaza kula mabanga ngesikhalo sabanye abagijimi sokuthi uzalwe embethe amandla angaphezudlwana kunajwayeleke kwabanye besifazane.
Kuthiwa kunamaphilisi okungase kuphoqeleke ukuba awasebenzise ukwehlisa amandla uma ezogijima i-800m ne-1500m. Nokho izingqapheli zakuleli zezokugijima zishaya amakhala ngokuthi lokhu kubukeka kuyimpi nje ebhekiswe empumelelweni yalo msubathi odabuka eLimpopo. Akayedwa uCaster ukubhekana nempi elwa nempumelelo yakhe, noMengameli we-Athletics South Africa (ASA), u-Aleck Skhosana, uzungezwa ngejozi njengoba sekukhona abafuna ukuvukela umbuso wakhe.
I-ASA ibambe iqhaza elikhulu ekuveleleni kwelakuleli emidlalweni yomhlaba kusuka izintambo zithathwe nguSkhosana ngowezi-2014 njengoba uCaster ephule amarekhodi amabili enqoba kwiCommonwealth. NoWayde van Niekerk, osalulama emuva kokuhlinzwa, wephule irekhodi lomhlaba kwi-400m kuma-Olympic abeseBrazil ngaphansi kobuholi bukaSkhosana. Okujabhisayo wukuthi kubantu abavukela i-ASA kuvela namagama ezikhulu eziyishiye icwile ezikweletini ngesikhathi ziyiphethe.
Masethembe ukuthi le mpi evutshelwayo ngeke iwubuyisele emuva umdlalo wezokugijima obukeka sewusemgqeni yize usabhekene nezinselelo zokuvundulula nokuthuthukisa abagijimi ezindaweni zasemakhaya, bagcine sebevelele emhlabeni. Nenhlangano yezokubhukuda yakuleli isabhekene nenselelo njengoba abampisholo namanje bengabonwa nangokhalo yize kunamachibi okubhukuda asezingeni eliphezulu akhiwe emalokishini abamnyama. La machibi sengathi ayimihlobiso nje.
Ukuvelela kwababhukudi nabagijimi bakuleli emidlalweni yomhlaba, kwenza sifise ukwazi ukuthi kuthini kubaphathi beSouth African Football Association (Safa) uma njalo igama lale nhlangano lingaveli uma kukhulunywa ngabadlali abatholela elakuleli izindondo zegolide emidlalweni yomhlaba.
Izikhulu zeSafa kumele zizinuke amakhwapha, zibheke ukuthi ngabe ibhekephi inqola eziyiholayo uma kubheda uhlelo esigabeni salabo asebethuthukile njengoba iBafana Bafana yehluleka wukungena emidlalweni yeNdebe yoMhlaba, kanjalo nakwi-Africa Cup of Nations (Afcon) imbala, ekubeni neqembu lika-U/23 neBanyana Banyana aphuma ekuseni uma kwenzekile angena kuma-Olympic. Sinxusa ukuba kufingqwe imikhono kusetshenzelwe intuthuko yabadlali hhayi imibango yezikhundla engathi shu.