Izothwala kanzima imboni yensimbi neye- aluminium kuleli
Kuthiwa iNingizimu Afrika izobhoboka amaphakethe yile ntela
I-UNITED States of America (USA), ibophe ngabhandelinye iNingizimu Afrika neChina - eyisitha sayo esikhulu kwezohwebo - empini yayo yomhlaba kwezohwebo njengoba la mazwe engabalwanga kulawo azothola ushwele wentela uma enza ibhizinisi naleliya lizwe.
NgoLwesibili uMnyango wezoHwebo neziMboni eNingizimu Afrika umemezele ukuthi leli lizwe selizoyikhokha intela exaka imbongolo uma lihweba ngensimbi ne- aluminium e-USA - kanti amazwe angaphansi kweEuropean Union, yiMexico, iSouth Korea, i-Australia, i-Argentina, i-Brazil neCanada wona ngeke ayikhokhe.
UMengameli wase-USA, uMnu Donald Trump, usanda kumemezela intela ka-10% kwi-aluminium esuka kwamanye amazwe iya ezweni lakhe no-25% ozokhokhwa ngensimbi.
UmQondisi weTrade Law Centre (Tralac) ezinze eStellenbosch, uNks Trudi Hartzenberg, uthi lukhulu obelwenzeka ngaphambi kokuba uMnu Trump athathe lesi sinqumo - esingase silahlekisele abantu abaningi ngemisebenzi embonini yensimbi neye- aluminium kuleli.
Uthi kunemibiko ethi i-Australia isebenzise usomabhizinisi uGreg Norman obuye abe ngumdlali wegalofu ukuheha uMnu Trump - kwazise naye uyazifela ngegalofu. Lokhu kuyisebenzele i-Australia namanye amazwe kodwa iNingizimu Afrika, yiChina, yi-India neRussia kuzomele babhoboke amaphakethe bekhokha le ntela okuthiwa yiduties ngolwasemzini.
Phambilini, ngenxa ye-African Growth and Opportunity Act (AGOA), izinkampani zaseNingizimu Afrika ezihweba nge- aluminium bezingayikhokhi le ntela uma zihwebelana ne-USA. I-AGOA yethulwe ngo-2000 kusaphethe uMnu Bill Clinton e-USA, abahwebi baseNingizimu Afrika - ikakhulukazi abakhiqizi bezimoto - badle kahle iminyaka eminingi ngenxa yayo.
Ilinganiselwa ku-6 700 imikhiqizo yaseNingizimu Afrika engayikhokhi le ntela uma ithunyelwa e-USA. UNks Hartzenberg uthi: “Nokho lesi sinyathelo se-USA senza kubukeke sengathi i-AGOA ngeke ivuselelwe ngo-2025. Isinyathelo sikaMnu Trump senza lingacaci ikusasa mayelana nemigomo emisha yezohwebo.”
Intengo yensimbi ne- aluminium isivele inyukile ngenxa yentela yempahla engena e-USA, okuzoba nomthelela entengweni nesekuncintisaneni kwempahla yakuleli eyiswa kuleliya lizwe, ngokusho kukaNks Hartzenberg.
Okwamanje iminjunju yale ntela izozwiwa yimboni yensimbi neyealuminium eNingizimu Afrika - okuyizona ezibaluleke kakhulu emnothweni wakuleli, ngokusho kukaNks Hartzenberg.
Uthi ngabantu abawu-7 500 imisebenzi yabo encike kuphela ekuyisweni kwensimbi e-USA. NgoLwesibili umnyango uthe imikhiqizo yakuleli izothwala kanzima ezimakethe zase-USA njengoba izobe incintisana neyala mazwe angayikhokhi intela yempahla ephuma kwamanye amazwe.
UMnyango wezoHwebo neziMboni uthi le ntela ifakwe ngendlela ephambanayo nezinye izimiso zeWorld Trade Organisation (WTO).
“INingizimu Africa ifela into engahlangene nayo empini yezikhondlakhondla zamazwe kwezomnotho emhlabeni,” kusho umnyango. Isinqumo se-USA sokushiya ngaphandle iNingizimu Afrika emazweni angayikhokhi le ntela, sithathwe emuva kokuba leliya lizwe limemezele ukuthi lifuna ukuyeka ukunikezela ngosizo emazweni okubalwa kuwona leli, yiCuba neNorth Korea ngoba kawavoti nayo kwi-United Nations (UN).
Ngokohlu olukhishwe yi-USA, iNingizimu Afrika ivote ne-USA amahlandla awu-9, yaphikisana nayo kwawu-68.
Umthombo ngabe: Business Insider South Africa