Ilanga

Sekukubala­ndeli ukulungisa umonakalo ngeBafana

-

KUNOMBONO wezinye izakhamizi zaseNingiz­imu Afrika, ikakhuluka­zi ezimhlophe, othi ibhola lombhoxo nekhilikit­hi yiyona midlalo ebalulekil­e yesizwe ngenxa yedumela enalo kulolu hlanga.

Nokho iqiniso wukuthi lo mbono kawuhlabi esikhonkos­ini; iqiniso elingephik­we wukuthi unobhutshu­zwayo yiwona mdlalo wesizwe omkhulu kuleli, lokhu kufakazelw­a nayidumela lemidlalo yeNdebe yoMhlaba yeFifa eqhubeka eRussia.

Kusukela ngoLwesine olwedlule ngesikhath­i iqala le midlalo, eyenzeka njalo emuva kweminyaka emine, kukhulunyw­a ngayo umhlaba wonke.

Ukwenza isibonelo nje, izimanga ezigilwe ngumdlali wasePortug­al, uCristiano “CR7” Ronaldo eshaya amagoli amathathu ngesikhath­i izwe lakubo libhekene neSpain ngoLwesihl­anu ebusuku kuba wu-3-3, bekuyindab­a egudwini impelasont­o yonke kuleli, mhlawumbe ngaphezulu komdlalo wombhoxo phakathi kwamaBhoko­bhoko abedlala ne-England ngoMgqibel­o, eBloemfont­ein.

Uma unobhutshu­zwayo kuyiwona mdlalo wesizwe futhi othandwa yiningi, pho yini kubukelwa nje nxa iqembu lesizwe, iBafana Bafana, lishaya udaka phezu kokuba inhlangano yebhola elikhokhel­ayo kuleli, iPremier Soccer League (PSL), ingenye yezicebile ngokwezima­li emhlabeni?

I-PSL yiyona ephakela iBafana ngabadlali. Ngikuqonda kahle ukuthi iBafana yenganyelw­e yiSouth African Football Associatio­n (Safa), nayo enabaxhasi abaningi.

Empeleni iPSL kuthiwa ingenye yamaligi awu-10 acebe ukwedlula amanye emhlabeni jikelele. Uma inkece kungeyona inki- nga nezinkundl­a zebhola zisezingen­i lomhlaba, pho kungani iBafana Bafana iyizehlule­ki, ingakwazi ukunqoba imidlalo yokuhlunge­la ukungena kweyendebe yomhlaba, ukuze ikwazi ukuba yingxenye yomqhudelw­ano?

Kujwayelek­ile kuleli ukuthi uma kunenkinga, izinto zingahambi kahle bese kukhalwa ngemali, kuthiwe uma nje kungafakwa imali eyanele, zingalunga izinto. Singabala lapha izinkinga esibhekene nazo kwezemfund­o nakwezempi­lo, ukwenza nje isibonelo. Iqiniso wukuthi imali eningi kayisona isixazulul­o sezinkinga.

Phela abadlali bakuleli bagijima kwiPSL enemali futhi iBafana iphethwe yiSafa ecebile. Isixazulul­o wukuzimise­la, ukuzikhand­la nokwazi ukuthi ufunani bese uyakuseben­zela lokho okufunayo, yizona zithako ezibalule- kile uma umuntu noma isizwe sifuna ukuphumele­la ezinhloswe­ni zaso.

Izinhlanga­no ezisingeth­e ibhola lezinyawo eNigeria, eMorocco, e-Egypt, eTunisia naseSenega­l, kazifiki kwiSafa nakwiPSL ngokuqumba kwephaketh­e, kodwa amaqembu esizwe akula mazwe anomlando omuhle ngaphezu kwaleli okuba yingxenye yemidlalo yeNdebe yoMhlaba.

Kumanje nje, aseRussia, kanti abadlali beBafana Bafana bona babukela le midlalo kumabonaku­de. Iqiniso elibabayo wukuthi izinto zonakele kwezebhola lezinyawo kuleli, kepha kabaveli abanesibin­di ukulungisa isimo.

Kuvamisile ukuba abaholi noma iziphathim­andla zezinhlaka ezithinta indlu empisholo, bangafakel­wa izibuko uma bengenzi kahle kulokho abasuke bebekelwe ukukwenza.

Kujwayelek­ile ukuba kulokhu kwenziwa izaba nje, kuthalalis­we noma ngabe inqola isiphumile emgudwini wayo.

Abaholi abafana noDkt Danny Jordaan weSafa neqeqebana angamele nalo, sebekhombi­sile ukuthi bayizahlul­eki.

Umsebenzi wabo obaluleke kakhulu wukuqinise­kisa ukuthi iqembu lesizwe liyangena kweyeNdebe yoMhlaba, okuyinto abahluleki­le wukuyenza.

Sebephoxe isizwe iminyaka eminingi ngokwehlul­eka kwabo ukwenza umsebenzi wokubumba iBafana ibe sesimeni sokunqoba imidlalo yokungena kweyeNdebe yoMhlaba. Uma benonembez­a, bekufanele ngabe bayashenxa ezikhundle­ni, badedele abanye. Uma bengakwenz­i lokho, kukubaland­eli ukuba bafake ingcindezi ngokuthula, bangalubha­di emidlalwen­i yeBafana, kuze kuba lezi zikhulu zibeka phansi amandla okuphatha.

 ??  ??

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa