KUMELE SIGAWULE SIBHEKE NJENGOBA SIKULOLU MBIMBI
ININGI labantu elilandela okwenzekayo ezweni, kungenzeka liyakweseka ukuzibandakaya kweNingizimu Afrika nombimbi lwamazwe angamalungu enhlangano iBRICS, eyakhiwe yiBrazil, iRussia, i-India, iChina neSouth Africa.
Kuzokhumbuleka ukuthi lo mfelandawonye ubunomhlangano womengameli bala mazwe eGoli ngesonto eledlule, lapho elakuleli lisayine izivumelwano zokubambisana phakathi kwala mazwe, ikakhulukazi ezindabeni zohwebo nomnotho.
Kuzokhumbuleka ukuthi ekuqaleni kwesonto eledlule - ngaphambi kokuqala komhlangano weBRICS - umengameli waseChina, uMnu Xi Jinping, ufike kuqala kuleli ohambweni lwakhe lombuso ephelezelwa yithimba longqongqoshe bakahulumeni wakhe, baba nomhlangano nohulumeni wakuleli, obuholwa ngumengameli, uMnu Cyril Ramaphosa.
Kulo mhlangano kusayinwe izivumelwano zezohwebo nezokweboleka imali izinkampani zikahulumeni wakuleli, kuhlanganisa lapha u-Eskom no- Transnet. Le mali efika kumabhiliyoni amarandi, izosiza ukuhlenga lezi zinkampani ezisobishini lokweswela izimali ngenxa yenkohlakalo nokuphathwa budlabha.
Kakuyona into embi ukuba izinkampani zikahulumeni ziboleke imali yokuqhuba imisebenzi yazo, inqobo nje uma imali ebolekiwe izosetshenziswa ngendlela futhi imibandela yokuyiboleka ingasidayisi, izwe lethu ligcine selifana nekoloni yeChina, njengoba kwakwenzeka ngesikhathi amazwe ase-Afrika ayengamakoloni amazwe asentshonalanga, e-Europe.
Kakuyona futhi into embi ukuba yingxenye yeBRICS, inqobo nje uma lokho kuzothuthukisa ezohwebo nomnotho weNingizimu Afrika nezwekazi lethu.
Kodwa okufanele sikwazi futhi sikuqaphele wukuthi singaziba- ndakanyi nezinhloso zepolitiki zamanye amalungu ale nhlangano, okuyiChina neRussia, ezimpini zawo namazwe asentshonalanga, oku-ngamazwe angaphansi kweEuropean Union, nezwe adlelana nalo, i-United States of America (USA).
Kuyaziwa ukuthi iChina isembangweni oshisayo ne-USA njengoba izimisele ukudlula i-USA ngokuba yizwe eliyisikhondlakhondla futhi elivelele emhlabeni kuyona yonke imikhakha yempilo.
Njengamanje iChina ilele isibili ngemuva kwe-USA ngokuba yizwe elinomnotho omkhulu emhlabeni, kanti yenza konke okusemandleni ayo ukuba ithathe indawo yokuqala maduze.
Nakwezempi, iChina imatasatasa ihlomisa umbutho wayo, isebenzisa imali eshisiwe ukuze ikwazi ukufika ezingeni le-USA.
NeRussia isembangweni weminyaka nayo belu i-USA ukulawula izindaba zamazwe omhlaba. Uma izinto zimi ngalolu hlobo, kufanele thina njengeNingizimu Afrika sigawule sibheke, singathelwa ngamachaphezelo uma ubudlelwano phakathi kwala mazwe buqhubeka bonakala.
Ubudlelwano bethu neChina neRussia bufanele bugxile kuphela ezindabeni zezohwebo nomnotho, singayingeni eyemibango yokufuna ukulawula umhlaba ethinta la mazwe amabili nezimbangi zawo zasentshonalanga.
Thina masingachemi namuntu, kodwa sibe nobudlelwano nawo wonke amazwe angasisiza, kuhlanganisa i-USA ne-European Union, ukuthuthukisa umnotho wezwe lethu.
Ukugaxeka ezimpini esingahlangene nazo, kuyosilimaza ngoba siyothelwa ngamachaphazelo nxa izindlovu, okungamazwe amakhulu njengeChina, iRussia ne-USA, zidudulana.
Empeleni kulolu mbimbi lweBRICS, kukhona esehluke ngakho kakhulu kwiChina neRussia, okungamazwe angabuswa ngentando yeningi njengeNingizimu Afrika.
Kulolu mbimbi yi-India, iBrazil nathi kuphela okungamazwe alawulwa ngentando yeningi. EChina, iqembu elivumelekile ukuba khona yiCommunist Party of China kuphela, okuyilona eliphethe umbuso.
E-Russia khona umengameli wakhona, uMnu Vladimir Putin, kufana nokuthi ungundlovukayiphikiswa njengoba eseqhoqhobale isikhundla sokulawula uhulumeni iminyaka ewu-18, amaqembu aphikisayo ebekelwa imithetho ukuwavimba ukuba angakwazi ukukhankasela ukhetho ngokukhululeka.
Izintatheli nabantu abaphikisana noMnu Putin kabaphephile njengoba sekuke kwabulawa abathile, uhulumeni wangenza uphenyo olutheni ukubamba ababulali.
Yebo, siyaludinga impela usizo lwemali yaseChina nokubambisana nayo kwezohwebo, kodwa kufanele uhulumeni waleli uqaphele ukuthi kawuliphenduli izwe lethu imikhovu yeChina, lapho sizosetshenziswa njengethuluzi ukulwa izimpi esingahlangene nazo.
I-China yenza konke okusemandleni ayo ukuba ithathe indawo yokuqala.