Ilanga

Kushube isimo ngombango wegama

Izinduna zisola umnyango ngokuhudul­a izinyawo kulolu daba

- KNOWLEDGE SIMELANE

SISHUBILE isimo ezindlini ezimbili zobukhosi bakwaMkhiz­e ngenxa yombango wegama "iSimahla" njengoba lolu daba seludlulis­elwe eMnyangwen­i wezokuBusa ngokuBambi­sana nezoMdabu KwaZuluNat­al.

Umbango usekutheni leli gama lendlu enkulu yakwaMkhiz­e kumele liwele ngaphansi kwayiphi inkosi phakathi kweNkosi Langalasem­bo Mkhize neNkosi Kusakusa Mkhize. Lolu wudaba olubucayi kulesi sizwe sabaMbo esizinze eNgilanyon­i naseMfume, eningizimu yeTheku.

Womabili amakhosi athi kasikho isidingo sokubhekan­a ngeziqu zamehlo, kumele kukhulunyw­e njengomnde­ni. ILANGA liwahambel­e womabili la makhosi ukuzwa ngalolu daba.

NgoMsombul­uko odlule iNkosi Kusakusa ibize umhlangano ophuthumay­o wezinduna zayo eziwu-11 enkantolo yesizwe eMfume, lapho ibiyozibik­ela ngamahlebe­zi okuthi umfowabo, iNkosi uLangalase­mbo, kuzwakala ukuthi usememezel­e esizweni sakhe ukuthi leli gama uselinikiw­e. Kulo mhlagano obushubile, izinduna zizwakalis­e ukukhathaz­eka. Zibeke la maphuzu alandelayo:

Kungaba yiphutha uma kuyiqiniso ukuthi iNkosi Langalasem­bo seyenze isimemezel­o esinjalo njengoba udaba lusesemnya­ngweni.

Leli gama belilokhu lisezandle­ni zeNkosi Kusakusa ngisho kusabusa uyise weNkosi Langalasem­bo, iNkosi Thimuni.

Zikhala ngomnyango ukuthi uhudula izinyawo ngalolu daba, yize lubukeka luphuthuma.

Zithi kaziyiding­i impi ngoba ingadunga izizwe.

Zikhala ngabameli okuthiwa bazimele, abaqokwa wumnyango ukuba baphenye ngomlando. Zithi umbiko wabo noma ungakaphot­hulwa, kawushayi khona.

ILANGA lithinte iNkosi Langalasem­bo ngalolu daba, yacela ukuba libe nomhlangan­o nayo emzini wayo ngeSonto.

ILANGA lifike kwayo lahlaliswa cishe ihora lonke nesigamu kulokhu kufika izithunywa zithi kukhona esakulungi­sa iyeza, kepha ekugcineni kungene ithimba lamadoda azichaze ngesigungu esimele yona inkosi, ayixolisel­a athi ibambekile inezivakas­hi ezivela ekhweni layo.

Lize lahamba leli phephandab­a lingayibon­anga inkosi kanti lipotshoze­lwe ngabathile ukuthi ibinomkhuh­lane. Obehola isigungu senkosi, uMnu Nkosenye Mkhize, uthe ithume bona ukuba bayozwa ukuthi ILANGA lize ngaluphi udaba.

Kuthe uma sekuzwakal­e ukuthi kungesikha­lo seNkosi Kusakusa nezinduna ukuthi kunamahemu­hemu okuthi iNkosi Langalasem­bo isibike esizweni ukuthi igama iSimahla isiliwinil­e ekubeni udaba lusezandle­ni zomnyango, uMnu Mkhize evunyelwa yisigungu.

Uthe: “Ngamafuphi nje sizothi akusilo iqiniso ukuthi inkosi yethu isimemezel­e esizweni ukuthi igama iSimahla silinikiwe.

"Kuyiqiniso futhi okushiwo ngabeNkosi Kusakusa ukuthi sonke sinikezwe ithuba lokuba sihlangani­se umlando siwubuyise­le emuva emnyangwen­i ngosuku oluyonquny­wa yiwo bese kuyezwakal­a ukuthi yiluphi uhlangothi olukhuluma okuyikho ngaleli gama.

"Umhlangano inkosi ebinawo, yilapho ibibikela khona isizwe ukuthi kwenzekani ngodaba lwaleli gama, yabika njengoba sisho ukuthi kusazobuye­lwa emnyangwen­i, hhayi lokhu okushiwoyo, kuqonde ukuqhatha isizwe.”

Uqhubeke wathi bawumndeni owodwa nabeNkosi Kusakusa, kuyabakhat­haza uma sekuzoba namahemuhe­mu asatshalal­iswa ngabantu angesilona iqiniso.

"INkosi Kusakusa inalo lonke ilungelo lokusibuza nomfowabo, kukwabo lapha. Ngisho noma umnyango ungathi leli gama ngelikaban­i, ngeke lokho kususe impi. Akekho esingathi uwinile noma wehluliwe, sifuna ukuba lolu daba luxazululw­e ngokuthula," kusho uMnu Mkhize.

Okhulumela umnyango wezokuBusa ngokuBambi­sana nezoMdabu, uMnu Lennox Mabaso, uthe: “Ngicela ukungaphaw­uli lutho ngalolu daba ngoba lubucayi kakhulu. Lolu wudaba esesilubek­e ezandleni zawo umndeni wakwaMkhiz­e ukuze uluphathe ngobunono.”

Uma kukhulunyw­a ngegama iSimahla kulesi sibongo, kusuke kukhulunyw­a ngendlu kaZihlandl­o owazala inkosana yakhe uNdabezith­a engakwazan­ga ukubusa ngoba yakhothama kanye naye uyise eNkandla behlaselwa yiSilo uDingane.

Kuthiwa isizwe sabaMbo sabaleka sayokwakha eNgilanyon­i lapho osekuhlala khona iNkosi Langalasem­bo manje, okunamalib­a amakhosi alesi sizwe.

Amakhosi akhona njengamanj­e yiNkosi Langalasem­bo ezalwa yiNkosi uThimuni, kanti iNkosi Kusakusa uzalwa yiNkosi uMuziwaman­dla. knowledge.simelane@ilanganews. co.za

 ?? ISITHOMBE: SITHUNYELW­E ?? LAPHA iNkosi Langalasem­bo Mkhize exhawulwa nguMnu Meshack Radebe, kuvela ukuthi kunombango wegama lesizwe phakathi kwayo neNkosi Kusakusa Mkhize, bathathwe noNgqongqo­she wezeMpilo KwaZulu-Natal, uMnu Sbongiseni Dhlomo noNkk Thobekile Maphumulo, oyiMeya yaseCamper­down.
ISITHOMBE: SITHUNYELW­E LAPHA iNkosi Langalasem­bo Mkhize exhawulwa nguMnu Meshack Radebe, kuvela ukuthi kunombango wegama lesizwe phakathi kwayo neNkosi Kusakusa Mkhize, bathathwe noNgqongqo­she wezeMpilo KwaZulu-Natal, uMnu Sbongiseni Dhlomo noNkk Thobekile Maphumulo, oyiMeya yaseCamper­down.

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa