UShenge uhlonishwe ngesimemo eZambia
Bafuna ukuqinisa ubudlelwane bamasiko
UBONA kubalulekile ukugcina nokuqinisa ubudlelwano bezamasiko phakathi kweZambia neNingizimu Afrika uMnu Emmanuel Muamba, olinxusa ( high commissioner) laseZambia eNingizimu Afrika.
Lokhu ukusho njengoba iNkosi Mangosuthu Buthelezi, engundunankulu kaZulu, imenywe yinhlangano yesizwe sabaNgoni baseZambia, iNc’wala Organizing Committee, ukuba ibe yingxenye yomcimbi weNc’wala - lapho abaNgoni besuke bebusa, bejabulela isivuno esisha sonyaka - omhla ka-23 kuNhlolanja (February) ekomkhulu labaNgoni, eMtenguleni Village, esifundeni iChipata, e-Eastern Province, eZambia.
INkosi Buthelezi imenywa nje, sekuneminyaka kwagcina ukuba nesikhulu esiphuma endlunkulu kaZulu kulo mcimbi ovuswe ngo1980 emuva kokuvalwa wuhulumeni wamaNgisi.
INkosi Buthelezi isamukele isimemo, yazwakalisa ukuthobeka eNkosini Mphezeni IV yabaNgoni ngokumenywa. Ngaphambi kokuya emcimbini, iNkosi Buthelezi izothi ukuyolunguza kuMengameli waseZambia, uMnu Edgar Lungu noNgqongqoshe wezangaPhandle uMnu Joseph Malanji, njengesiko lenhlonipho.
UMnu Muamba ubabaze ukuju- kanti amakhosi amlandela abizwa ngegama lakhe kuze kube namhlanje.
AbeNc’wala Organising Committee bathi “kazi kuyosa nini”, kabasakwazi ukulinda ukwamukela iNkosi Buthelezi kulo mcimbi.
Kuze kwaloba nephephandaba lakuleliya lizwe, iZambia Eye, ngalesi simemo seNkosi Buthelezi.
Nokho lo mgubho wavuselelwa nguMphezeni III ngo-1980 ukuze abaNgoni bakwazi ukukhumbula babonge izinyanya zabo, bakhumbule ukunqoba kwabo izizwana ababehlangana nazo ngesikhathi bebalekela iNgonyama uShaka, beholwa nguZwangendaba, babonge kuNkulunkulu ngesivuno esisha sonyaka.
Ziningi izikhulu zamanye amazwe esezike zaba yingxenye yalo mcimbi kubalwa uMnu Joachim Chissano owake waba ngumengameli waseMozambique, uMnu Peter Mutharika ongumengameli waseMalawi noMnu Jacob Zuma.