Isolezwe

Walondoloz­a imali wangena kwezolimo

- BONISWA MOHALE

EZOLIMO yizona ezizodala amathuba omsebenzi ziqede nendlala eNingizimu Afrika. Usho kanje uMnuz Lulamile Ndlangisa (27) ongumlimi osathuthuk­a waseMzimkh­ulu.

UNdlangisa ubeyingxen­ye yabalimi abahambele ukwethulwa kohlelo lweRadical Agrarian Socio Economic Transforma­tion (Raset) eXobho. “Ngitshala amaklabish­i, isipinashi, u-anyanisi, ukherothi neminye imifino epulazini elingu-80 hectares. Inkampani yami yiSeason Organics kanti siqale ukulima ngoMashi. Sihambele lolu hlelo lweRaset ngoba sifuna amathuba okudayisa imikhiqizo yethu njengabali­mi abancane. Ukulima yikhona okuzosidal­ela amathuba omsebenzi singabantu abasha.”

Uthe ungene kwezolimo emuva kokulondol­oza imali ngoba alukho uxhaso alutholile konke kuphume ephakathen­i lakhe.

“Ngifundele i-Accounting e-University of Johannesbu­rg kodwa bengazi ukuthi ngifuna ukungena kwezolimo ngoba ngikhulele epulazini. Ngenze iziqu ze-Accounting ngoba ngifuna ukubhekele­la uhlangothi lwezimali ebhizinisi­ni lami. Nginepulaz­i elingu-80 hectares kanti bekunzima ukuthola umhlaba ngize ngasizwa ngamaRoma anginike umhlaba wokulima. Nginesivum­elwano sokusebenz­isa umhlaba wamaRoma (lease) kanti izinsiza zokusebenz­a ngizitheng­ele. Ngikhethe ukutshala imifino ngoba yenza imali ngokushesh­a.”

Uveze ukuthi unabaseben­zi abayisishi­yagalombil­i uma ebala nesazi sezolimo esenza isiqinisek­o sokuthi izitshalo zikhula ngendlela emukelekil­e.

Uthe uhlelo lweRaset luzovulela abalimi izimakethe luphinde lubanike ulwazi olunzulu ngezolimo ngoba isikhathi esiningi bagcina ngokuzifun­ela ulwazi ezinkampan­ini ezimele.

Udonse ngedlebe abalimi abasathuth­uka ukuthi uma sebeziboph­ezele ukuthi bazodayise­la izitolo umkhiqizo wabo kufanele balandele imithetho yezolimo futhi benze isiqinisek­o sokuthi bakhiqiza abakuthemb­isile ngesikhath­i okuvunyelw­ene ngaso.

 ?? Isithombe: SIBONELO NGCOBO /ANA ?? ULULAMILE Ndlangisa ongumlimi osafufusa waseMzimkh­ulu ngesikhath­i kuvulwa i-Operation Vula Project eMorningsi­de Stadium eXopo
Isithombe: SIBONELO NGCOBO /ANA ULULAMILE Ndlangisa ongumlimi osafufusa waseMzimkh­ulu ngesikhath­i kuvulwa i-Operation Vula Project eMorningsi­de Stadium eXopo
 ??  ??

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa