Sibhekwe ngabomvu isinqumo sikaMbete
LILELE ezandleni zikaSomlomo wePhalamende uNksz Baleka Mbete ikusasa likaMengameli Jacob Zuma njengoba kulindeleke ukuthi anqume ukuthi ngabe uZuma uzochithwa yini ngevoti eliyimfihlo noma kuzovotwa ngokuvulelekile.
UNksz Mbete ubhekene nesimo esinzima njengoba amaqembu aphikisayo esethembise ukuthi azolubuyisela enkantolo lolu daba uma kwenzeka ethatha isinqumo sokuthi kuvotwe ngokuvulelekile.
Ngakolunye uhlangothi iqembu lakhe i-ANC seliyalele amalungu alo ukuthi avote ngokomyalelo weqembu ngemuva kokuthi sekukhona amanye amalungu e-ANC asephumele obala athi azovota ngokulandela onembeza bawo ukuthi bathini.
Ubhekwe ngabomvu uLwesibili oluzayo kuleli njengoba kuzobe kungokwesishiyagalombili amaqembu aphikisayo evotela ukuthi uZuma aphume esikhundleni.
Ephawula uZuma ngalokhu kuchithwa ngamaqembu aphikisayo, wathi usephunyuke kaningi ezama ukumchitha ngevoti.
Amaqembu aphikisayo i-ACDP, APC, COPE, DA, EFF, IFP ne-UDM yiwona maqembu asekhaleni lokuchitha uZuma.
Umhlaziyi wezepolitiki uDkt Bheki Mngomezulu, wesikhungo iMzala Nxumalo, uthe ukube ungumeluleki kaNksz Mbete ubezomtshela ukuthi akavumele ivoti eliyimfihlo ukuze kuvalwe isahluko kulolu daba.
Uthe kulokhu kugidwa endabeni eyodwa.
“Uma amaqembu aphikisayo ehlulwa ngevoti azokhala ngokuthi yingoba belivulelekile ekubeni uma evuma eliyimfihlo bekuzothi uma ehlulwa bese uphela umsindo. Abengeke abe nentuba yokuya ezinkantolo eyokhala,” kusho uMngomezulu.
Uthe nakulokho akaboni izophumelela eyokuchithwa kukaZuma ngevoti.
“Uzokhumbula ukuthi kunabaholi abalapha abangenawo omunye umsebenzi ngakho ngeke bavume ukuvota kuchithwe uZuma ngoba ikhabhinethi yonke izohlakazwa, kuqalwe phansi kube nokhetho. Amaqembu aphikisayo angu-12 kudingeka abe khona wonke ePhalamende futhi wonke avotele ukukhipha uZuma ukuze iphase eyokumsusa. Kumele kube namanye amalungu e-ANC okungenani angu-60 azohambisana nokuthi uZuma ahambe okuyinto okunzima ukuthi ingenzeka,” kusho uMngomezulu.
Uthe nalabo ababanga umsindo ngaphandle, okubalwa omakadebona nezinhlangano zomphakathi ezingamfuni uZuma abanawo amandla ngoba abavoti ePhalamende.
UMnuz Lukhona Mnguni, ongumhlaziyi waseNyuvesi iKwaZulu-Natal, uthe mancane amathuba okuthi kungavotwa ngokuyimfihlo.
“Kungenzeka ukuthi baningi abantu abahambisana nokuthi uZuma akhishwe ngakho usomlomo uzofuna kube nevoti elivulelekile. Ngeke libe khona ivoti eliyimfihlo ngelizayo nangalo nyaka yinto engeke yenzeke,” kusho uMnguni.
Okhulumela iPhalamende uMnuz Moloto Mothapo, ucashunwe kwabezindaba ethi uNksz Mbete uzokwenza isimemezelo maduze ngokuthi iyiphi indlela ezosetshenziswa uma sekuvotwa.
Uthe usomlomo unxusa wonke amaqembu ukuthi amnike ithuba lokuthi enze isinqumo sakhe njengomyalelo weNkantolo yoMthetho-sisekelo.