Aphikisayo amile ekutheni kuvotwe ngokuyimfihlo
AMAQEMBU aphikisayo ePhalamende asamile ekutheni afuna kuvotwe ngokuyimfihlo uma sekudingidwa isiphakamiso sokuchithwa kukaMengameli Jacob Zuma ngoLwesibili oluzayo.
Ilungu le-IFP ePhalamende, uMnuz Narend Singh, lithe bayahambisana nesiphakamiso samaqembu aphikisayo sokuthi kuvotwe ngokuyimfihlo uma sekudingidwa udaba lukamengameli.
“Uma uSomlomo uNksz Baleka Mbete ethatha isinqumo sokuthi kuvotwe ngendlela evulelekile kuzomele anikeze izizathu ezinqala.”
USotswebhu we-DA uMnuz John Steeinhuisen, izolo uthe uNksz Mbete ufuna ukuthi kube nokuxokozela kuphazamiseke ukuhlala kwePhalamende ngoLwesibili ukuze uZuma angachithwa.
Uthe yize bengakweseki ukuvota ngokuyimfihlo kodwa bayahambisana nakho kulesi simo.
“Sifuna ukuvikela amalungu e-ANC afuna ukuvota esebenzisa onembeza ukuthi angaqondiswa ubugwegwe yingakho seseka ukuvota okuyimfihlo.”
Namhlanje umholi we-DA uMnuz Mmusi Maimane, uzohambisa amaphepha asayinwe ngabantu bakuleli abangu-1 million kwiPhini likaMengameli uMnuz Cyril Ramaphosa njengoba kuzovotelwa ukuchithwa kukaZuma ngelizayo.
Okhulumela iSACP, uMnuz Alex Mashilo, uthe basamile ekutheni bafuna uZuma ehle esikhundleni ngoba abasamuthembi kodwa wathi ngeke baweseke umkhankaso wamaqembu aphikisayo ePhalamende.
“Amaqembu aphikisayo afuna ukukhipha i-ANC nombimbi emandleni, ngeke sikweseke lokho. Sinohlelo oluqhubekayo lokuzama ukukhuluma ne-ANC ngodaba lokuthi uZuma ehle, uma kuhluleka lolu hlelo siyomemezela ngokuzokwenzeka,” kusho uMashilo.
Ebuzwa ngokuthi mangaki amalungu abo ePhalamende, uthe maningi wathi angamalungu e-ANC.
“I-SACP ayivotelwanga ukuthi iye ePhalamende. Amalungu ethu angamalungu e-ANC maningi futhi,” kusho uMashilo.
ICope ithe izomashela ePhalamende ngalolu suku ifuna uZuma ahambe.
“Sinxusa amalungu ethu nabasesekayo ukuthi bajoyine umholi uMnuz Terror Lekota eKapa ukuze silwe nenkohlakalo ethinta ukudliwa kwezinsiza zombuso umndeni wakwaGupta ovikelwa nguZuma,” kusho lesi sitatimende.
Umholi we-UDM, uMnuz Bantu Holomisa, ekhuluma ohlelweni iJustice Factor ngoMsombuluko ebusuku, uthe uma uNksz Mbete enquma ukuthi kuvotwe ngokuvulelekile kuzomele achaze kabanzi ngezizathu ezenze ukuthi afinyelele kulesi sinqumo.
Uthe ngeke bangabaze ukuya enkantolo ngoba bafuna ivoti eliyimfihlo.
UMengameli we-EFF, uMnuz Julius Malema, ekhuluma emgubheni weminyaka emine kwasungulwa leli qembu eThekwini, uthe uma ngase kuvotwe ngokuyimfihlo kuzoba nomengameli omusha ngo-Agasti 9.
“Sizoya enkantolo uma uMbete (Nksz) enqaba ukuthi kuvotwe ngokuyimfihlo,” kusho uMalema.
Okhulumela umengameli we-NFP, uNkk Zanele MagwazaMsibi, uMnuz Canaan Mdletshe uthe, i-NFP ihlukene phakathi kulolu daba.
Uthe bakhona abafuna kuvotwe ngokuyimfihlo abanye bafuna kuvotwe ngendlela evulelekile.
“Umholi wekhokhasi yeqembu okungumengameli, uNkk Magwaza-Msibi yena akanankinga nokuthi kuvotwe ngendlela evulelekile ngoba ukholwa ngukuthi noma kungathiwa kuvotwa ngokuyimfihlo awukho umehluko ozoba khona,” kusho uMdletshe.
Uthe kade yayenziwa imizamo yokuchitha uZuma kodwa ingaphumeleli ngenxa yokuthi i-ANC inesibalo esiningi samalungu ePhalamende.