Abafake imali kwi-akhawunti yomfundi abachaze
MHLELI: Ngivumele ngiphawule ngodaba oluthinta umfundi okungene kwi-akhawunti yakhe uR14.million noselususe ukukhuluma.
Ngiyezwa nje ukuthi sekusolwa lmfundi ngokuthi angasho ukuthi kungene lemali kwi-akhawunti yayo. Kumele sibe neqiniso kulolu daba, lomfundi wafaka isicelo sokuxhaswa ngoba eswele, isicelo samukelwa kahle, ngabe umfundi waziswa yini ukuthi kuzongena malini ngaphambi kokuthi imali ifakwe?
Isifakiwe ke imali ngephutha njengoba kushiwo, kwakungaze kuthathe isikhathi ukuthi kubonakale ukuthi kunemali efakwe kulo mfundi ngephutha!
Ngizobuyela emuva lapho okwenziwa khona izinkokhelo zezingane, ngineqiniso lokuthi kakuvese nje kuse ekuseni sekukhokhwa le mali, kuyacutshungulwa, kuba nethimba elihlalayo lisayine amaphepha afanele. Ilona-ke leli thimba okumele lichaze kabanzi ngalolu daba!
Ngiyacabanga ukuthi kuzoya ngencazelo elethwe ngumfundi okungene kuyena imali ukuthi ucabange kanjani ngesikhathi ezithola esefakelwa imali engaka.
Futhi nje kangiliboni icala kulo mfundi, ngesikhathi kungena imali engaka kwi-akhawunti yakhe. Ibhange kuwumsebenzi walo ukuthi liyimise i-akhawunti kuze kube liyazanelisa ukuthi ngempela le mali ifanele yini ukuthi ikhokhelwe umfundi, okusho ukuthi ziningi izinhlaka okumele ziphendule.
Uma kwi-akhawunti yami kungena imali enkulu noma engaphansi nje kwalena, baye bangithinte befuna ukwazi ngemali engenile bese nginikeza incazelo okumele ibagculise. Akugcini lapho kodwa nalabo abangifakele leyo mali bayathintwa bachaze ngaphambi kokuthi imali ngiyisebenzise. Ngisho eyakho imali isebhange baye bacele ukuthi wenze isaziso sokuthi uzoyidinga nini.
Kangifisi kudlalwe ngomfundi ngoba engazi lutho, nami ukube beyingene kwi-akhawunti yami njengoba ngizihluphekela bengizoyisebenzisa, ngifuna ukukhuluma iqiniso. Yebo, abanye bathi bekumele azise ibhange. Cha, yibhange okumele limbize umfundi liyimise imali ngaphambi kokuthi aqale ukuyisebenzisa.
Yebo, sithi bekungeyona eyakhe, uma bekungeyona eyakhe ngabe kayizange ingene kwi-akhawunti yakhe. Umfundi wazini ngokuthi kumele aye kobika uma kungena imali enkulu kwi-akhawunti yakhe? Vese umfundi ubeyilindele imali ezongena wukuthi kwenzeke iphutha akumele-ke lelo phutha bese libhekiswa kakhulu kumntwana. Ngiyakhathazeka uma ngizwa kuthiwa ubeyisaphaza le mali, kungcono mhlawumbe ukuthi uvese wakhela abazali bakhe umuzi omuhle kodwa yingane phela lena okukhulunywa ngayo.
Abantu okumele baphendule yilabo abasayinele le mali ukuze ingene ku-akhawunti yomfundi. Okokugcina lokhu kushiya isithombe esibi kulabo ababhekele ukusebenza kwale mali ngoba kuyacaca ukuthi babudedengu. O’Brien Gcabashe ENANDA