Zinyukile izibalo zabantula umsebezi
BANGU-6.1 million abantu abangasebenzi eNingizimu Afrika kwabangu-37.8 million okufanele ukuthi ngabe bayasebenza.
Lezi zindaba zikhishwe nguMnuz Risenga Maluleke ongumphathi weStats SA izolo. Uveze ukuthi izinga lokungasebenzi seliku- 27.2% lisuka ku-26.7%.
Uthe abangu-2.9 million baphelelwe yithemba lokuthi bayoke bawuthole umsebenzi, kuthi abangu-6.1 million kube abangawutholi umsebenzi.
Uthe bangu-6 million abasebenzayo njengamanje.
Kubantu abangu-10.3 million abaneminyaka ephakathi kuka- 15 no 24 u-31% wabo awusebenzi.
Abesifazane abamnyama yibona abaswele umsebenzi kakhulu njengoba bengu-33.2%, balandelwe ngabamakhaladi abangu-22.9%, kuze abamaNdiya abangu-12.2% bese kugcina abamhlophe abaku-7.4%.
Imikhakha eqashe abantu ngeyozokuthutha eqashe u-45 000, ezokwakha-45 000 bese kuthi ezimayini kube u-38 000.
Bangu-73 000 abantu abadiliziwe emikhakheni engabhalisiwe ngokusemthethweni (informal sector).
UMnuz Sizwe Pamla, okhulumela iCosatu kuzwelonke, uthe bakhathazekile ngokudilizwa kwabantu abangu- 90 000 ekoteni yesibili yonyaka ngoba kusho ukuthi izinga labangasebenzi lizonyukela ku-37.2%.
Uthe bangu-105 000 abantu abalahlekelwe wumsebenzi ezimbonini ezakha izimpahla ezihlukene kanti okubathusayo wukuthi imisebenzi iyaphela ngisho kwezolimo.
“Sikhathazekile ngalokhu ngoba uMengameli Cyril Ramaphosa wathi uzolwa nenkinga yokungabibikho kwemisebenzi kodwa iyaqhubeka nokuphela. Sifuna kube nohlelo lokuthuthukisa umnotho olusha oluzoqinisekisa ukuthi iyaphela inhlupheko kudaleke namathuba omsebenzi,” kusho uPamla.
Uthe imisebenzi izoqhubeka nokuphela ngoba uhulumeni akanalo uhlelo lokuthuthukisa umnotho oluzodala umsebenzi.
“Abamnyama namakhaladi bazoqhubeka nokuhlupheka ngoba ne-International Monetary Fund icele uhulumeni ukuthi eze nezinhlelo zokubasiza kodwa azikho. Emafemini kuphinde kube nemishini eyenza imisebenzi ebiyenziwa yinqwaba yabantu lokhu kwenza isimo sibe sibi kakhulu. Sicela osomabhizinisi batshale imali emnothweni waseNingizimu Afrika ukuze kuqashwe abantu ngoba uhulumeni ubehlisela intela ngo 28%,” kusho uPamla.
Izazi zomnotho zakwaFNB esitatimendeni esithunyelelwe Isolezwe zithe isimo sibi kakhulu kunalokho obekulindelekile ngoba kulahleke amathuba omsebenzi angu90 000 okuyisibalo esikhulu.
“Abaphelelwe yithemba lokuthi abasophinde bawuthole umsebenzi baku-37.2%, yinto embi lena. Bangu105 000 abalahlekelwe wumsebenzi emafemini akha izinto, babe ngu93 000 abadiliziwe emkhakheni wokuthuthukiswa komphakathi kuthi ezitolo babe ngu-57 000. Kwezolimo bangu-3 000 abadilizwe, kwezamanzi nogesi bangu-18 000 abaqashiwe okuyisibalo esincane uma kuqhathaniswa neminye iminyaka,” kusho izazi zomnotho.