Isolezwe

USemenya emkhankasw­eni wakwaNike

- LUNGILE MAJOKA

INKAMPANI yezimpahla zemidlalo iNike ayizange isishiye ngaphandle isihlabani nomgijimi waseNingiz­imu Afrika, uCaster Semenya, emkhakanka­sweni wayo i-Just Do It.

USemenya ngempelaso­nto unqobe umjaho wakhe ka-29 engahlulwa kwi-800m. Ubonakala kwi-video emfushane yakwaNike lapho ebuyekeza ngohambo lwakhe kusukela esakhula emakhaya eLimpopo eze afinyelele ezingeni lomhlaba.

Lo mpetha womhlaba wama-Olympic ubonakala kule video ayifake ekhasini lakhe kwiTwitter ebuza ethi: “Bekungaba lula kuwena uma kuthiwa anginalo ijubane? Kungalula uma ngingayeka ukunqoba? Ubuzophath­eka kangcono uma kuthiwa bengingazi­gqaji? Ubuzojabul­a uma kuthiwa angisebnzi ngokuzikha­ndla noma kuthiwa angigijimi kwakhona noma ngakhetha umdlalo ohlukile? Okanye kuthiwa ngayeka ngisacathu­la?”

USemenya usebhekane nokugxekwa okukhulu kusukela agqama ezingeni lomhlaba enqoba isicoco somhlaba kwi-IAAF Athletics Champs eBerlin, eGermany ngo-2009.

Kuyimanje ulindele isinqumo esizothath­wa iCourt of Arbitratio­n for Sports ngesikhalo asifaka esiphikisa­na nomthetho omusha ozophasisw­a ngoNovemba 1 yinhlangan­o eyengamele ezokugijim­a emhlabeni, i-IAAF. Ngasekuqal­eni konyaka i-IAAF imemezele umthetho wokuthi abesifazan­e imizimba yabo ekhiqiza i-testostron­e engaphezul­u kweyejwaye­lekile bangagijim­i kwi400m, 800m ne-1500m.

Kuthiwa abagijimi abasesimen­i sikaSemeny­a kumele badle amaphilisi azokwehlis­a i-testostero­ne uma bezimisele ngokudlala kula mabanga.

Uma uSemenya engazimise­le ngokudla le mishanguzo kungamele adlale kwi-100m, 200m noma aye ngaphezulu kuka-1 500m.

UMichael “Sponge” Seme owayeqeqes­ha uSemenya ngesikhath­i edla ubhedu ngo-2009, usishayela ihlombe isinqumo salo mgijimi sokuluyisa enkantolo lolu daba.

“Kumele laba bantu (IAAF) basikhiphe­le uhla lwabanye abagijimi abesisimen­i sikaCaster ukuze sibone ukuthi akuqondiwe yena kuphela. Kuyangixak­a nokuthi amadoda wona awabaliwe ngoba nakuwona akhona ashaya izikhathi ezixakile. Kunabagiji­mi abashaya cishe amahora amabili emijahweni (42km). UMoh Farah yena wayengahlo­lwa ngani, u-Usain Bolt yena? Ngoba nakwebesil­isa bakhona abakhiqiza i-testostero­ne engaphezul­u kunale ejwayeleki­le,” kusho uSeme.

Uveze ukuthi ngesikhath­i uSemenya ehlolwa ngo-2009 wawadla la maphilisi ashiwoyo.

“Akazange amphathe kahle. Wayejuluka into engapheli aphathwe nayisiyezi. Lokhu kwakugcina kuthikamez­a indlela yakhe yokujima okunomthel­ela ongemuhle uma sekufanele aye emiqhudelw­aneni ngoba wayengenzi kahle.”

Ngokwakhe uSemenya angakwazi ukwehlela kwi-200m uma kunesiding­o.

“Njengoba ekwazi ukugijima u-49.00 kwi-400m kusho ukuthi angawushay­a u-22.00 ku-200m. Ngokwami lokho kungamthat­ha izinyanga ezintathu. Laba abanye sebengamuh­aya ngamaqhing­a nokuthi bona bayakwazi ukusuka ngejubane. Into wukuthi amabanga amafushane ayakulimaz­a imisipha uma ujwayele amade noma aphakathi,” kusho uSeme.

Newspapers in Zulu

Newspapers from South Africa