Kuhlukene imibono ngegama maskandi
KUHLUKANA imibono komaskandi ngesiphakamiso esenziwe yisihlabani se-world music namahubo, uMbuso Khoza, sokuthi kuqhanyukwe negama lesintu ngoba elithi maskandi lingumfakela.
UMbuso ubephawula ngemvelaphi yomculo kamaskandi ukuthi leli gama lasuselwa kwelesiBhunu futhi okuwulimi lwabacindezeli elithi musikant (okusho umculi ngesiBhunu). UMbuso uhamba esiphakamisweni esashiwo ngomunye umculi kamaskandi, uLungelo ‘Ngelo V’ Vilane ngesikhathi evakashele kuKhozi FM. Waphakamisa ukuthi leli gama elithi maskandi liqedwe kodwa lo munxa ubizwe ngeNgqayizivele.
Esinye sezilomo zikamaskandi, uMthandeni ‘Igcokama Elisha’ Manqele, sithe siyakweseka ukuqanjwa kabusha kwalo mculo ngoba leli gama elithi umaskandi liwubuyisela emuva.
UMthandeni uthe umaskandi uyamaniswa nezinto eziningi ezingasile njengokuthi owabantu abangafundile, abangazithandi, abanodlame nabasemakhaya kuphela.
“Mina igama engiqhamuka nalo elokuthi umculo wamagcokama ngoba iningi labaculi bakamaskandi sebeyazithanda. Leli gama legcokama aliqalanga ngami kodwa lisuka koMahawukela, Bhekumuzi Luthuli, Mgqumeni njengoba mina sengiwufake emanyuvesi nasemadolobheni. Ngikhuluma manje sekuvela izifundiswa zidansela lo mculo.”
Uthe ukuguquka kwegama kuzoholela ekutheni nomaskanda abasafikayo bakuqonde ukuthi lo mculo akusiwo owamanuku.
UPhuzekhemisi, uthe akanankinga ngokushintshwa kwegama inqobo nje uma lelo gama lizoqhamuka nomuntu owazi kangcono ngomaskandi.
Omunye wabasunguli baMantshontsho Kamaskandi Awards, uZazi Nxele, akasiboni isidingo sokuqanjwa kabusha kwalo mculo ngoba vele ubizwa ngetemu.
“Umaskandi yitemu elifana ne-kwaito. Uma uzoqanjwa kabusha ngegama lesiZulu, kuthiwani ngezinye izizwe ezicula lo mculo. Umaskandi akusiwo owamaZulu kuphela kodwa uculwa nangamaSwati, amaXhosa nabanye. Ukushintshwa kwegama kuzowuhlomulisa ngani umculo kamaskandi?” kubuza uZazi.
Omunye wongoti bomculo kamaskandi, uDkt Welcome ‘Bhodloza’ Nzimande, uthe okwamanje kusenzima ukuphawula ngegama elisha ngoba akekho oseqhamuke nezizathu eziphathekayo.
“Maningi amagama ayimfakela esiZulwini, njengefastela. Sekungaba yinkinga ukuqhamuka namasha ngaphandle uma kungaqhanyukwa nendlela ezwakalayo. Singasicubungula kahle lesi siphakamiso uma sekukhona izizathu ezibambekayo. Esikhawini sekuthiwa yiseSikhaleni ngenxa yokuthi kwabekwa izizathu zokuqondisa umlando.
“NoThokozani Nene waqhamuka negama elithi ingculazi futhi wabeka izizathu ezizwakalayo ngalo.
“Nakuleli likamaskandi akuqhanyukwe nezizathu ukuze siphawule kahle,” kuphetha uBhodloza osanda kuhlonishwa ngeziqu zobudokotela eDUT ngenxa yamagalelo ekuthuthukiseni lo mculo.