Isidinga ‘ugwayi’ ekaPitso noMarawa
NGELINYE ilanga ngidlula ngaseBerea Centre, eThekwini, ngenqola yakithi ngake ngelamela izinsizwa ezimbili zishayana ubona impela ukuthi kukhulu ezazikubanga. Ngaze ngamisa imoto impela ngifuna ukubuka kahle.
Okwenza ukuthi ngifune ukuzibonela le mpi akukona ukuthi yingoba ngiyathanda ukuthi abantu balwe noma kwakungijabulisa ababekwenza. Into eyangimangaza kakhulu ukuthi lezi zimambana zazilwa zombili nje kungekho ozibukayo noma owayezikhuza.
Ngokujwayelekile abantu bahlohleka kakhulu, baqhubeke nempi, uma bekhuzwa noma kukhona abababukayo. Nokho lezi zinsizwa zazingqubuzana zizombili nje kwagcina kuyimina isibukeli esisodwa. Angikuthandi nokulamulake ngoba ugcina uthelwe amachaphazelo. Engazibuza khona ukuthi ngabe babebangani kangaka baze balwe bebobabili?
Eminyakeni edlule ngike ngezwa kuthiwa uPitso Mosimane, oqeqesha iMamelodi Sundowns, noRobert Marawa osebenza kwaSuperSport nakwaSABC (emisakazweni), bayinkukhu nempaka. Ngaqale ngangayikholwa le nto ngoba ngangingakaze nginake ukuthi amehlo awahlangani kulaba bobabili uma bendawonye. Kakade ngangingakaze ngihlale nawo womabili la madoda ngoba vele angikho ezingeni lawo.
Nokho kuhambe kwahamba ngakuqaphela ukuthi kukhona ukungatholani kahle kuMosimane noMarawa. Nabanye nje abakule ndima yezobuntatheli bebehlale besho ukuthi uMosimane akayi ezinhlelweni ezishayelwa uMarawa ngoba abatholani nhlobo. Nami impela ngigcine sengikuqaphela lokho.
Ngesikhathi kuqhubeka imidlalo yeNdebe yoMhlaba ka-2018 ebiseRussia ngoJuni nonyaka, ngikuqaphelile ukuthi uMosimane ubengabi khona estudio uma uhlelo luphethwe uMarawa. Bekuthi nxa kukhona uCarol Shabalala kube yima ubona uMosimane. Angazi-ke noma bekuziqondanela yini.
Muva nje iyaqina indaba yokuthi abezwani laba bobabili kangangoba isuke ikhohlisana ihlomile uma bebuzana imibuzo ngemuva kwemidlalo ye-Absa Premiership. Phela lapha kusuke kuphoqelekile ukuthi uMosimane ahlohlwe imibuzo ngemuva komdlalo nokuyinto ewumthetho okungamele uphulwe wePremier Soccer League (PSL).
Nokho engike ngakuphawula ngemuva komdlalo weSundowns neKaizer Chiefs ukuthi uMosimane uyena ogcine eseyintatheli ebuza uMarawa imibuzo kwahlaluka ukuthi cha abashayisani. Umbuzo wami omkhulu uthi, “Ngabe babangani le abangasakwazi ukuyidlulisa?”
Uyazi womabili la madoda abaluleke ngendlela efanayo ebholeni laseNingizimu Afrika. Akekho ongawazi amava kaMosimane kwezokuqeqesha nokuthi iNingizimu Afrika iziqhenya kanjani ngaye ngokuba womunye wabaqeqeshi abashaya into ecokeme e-Afrika. Yinto efanayo nakuMarawa ongangatshazwa ngamagalelo akhe kwezokusakaza ezemidlalo ikakhulukazi wona unobhutshuzwayo. UMarawa ungomunye wabethuli bezinhlelo zemidlalo abahamba phambili e-Afrika. Njengoba ngiloba lapha nje, okungiphatha kabi kunakho konke ukuthi ukungezwani kwabo kuphuthisela abalandeli bebhola baseNingizimu Afrika ngezinto eziningi. Uma uMosimane engalubhadi ohlelweni lukaMarawa ngoba nakhu bengatholani, umuntu olimalayo umlandeli webhola ongangene nakancane kule ngxabano yabo.
Emandulo kuthiwa izalukazi zazihlala phansi zicobelelane, zintongele, kube kuhle kube njeyana. Inhloso yalokhu kucobelelana kuthiwa kwakukuhle ngoba kwakungekho ukuxabana, kunalokho kuboniswana ngezinto ezinhle namasu okuqinisa imizi yamadodana. Ngangingekho ngalezo zikhathi kodwa angikaze ngizwe kuthiwa izaguga lezo zake zathi zintongela zigcine sezixabene zashayana njengalezi zinsizwa ezimbili engake ngazelamela eBerea.
Mhlawumbe sekuyisikhathi sokuthi uMosimane noMarawa bahlale phansi ‘bantongele’. Ukube kuya ngami bengizobathengela ipipi (inqawe) libe linye bese ngibalethela ugwayi ngithi abahlale phansi bake bazijabulise bobabili endaweni ecashile. Kuhle ngoba nohulumeni wethu usanda kusikhulula ukuthi siwusebenzise ugwayi wethu (ezindaweni ezicashile) ngakho mhlawumbe bengingabanika wona ngithi abake babhungele phezu kwawo. Kwazi bani, mhlawumbe kulokho kuntongela bekuyozwakala omunye wabo esethi, “Inkinga yami ukuthi wasuke wathatha intombi yami kanti ngangizifela ngayo.” Aphendule omunye athi, “Cha ayidle izishiyele ntanga yamashinga, mina ngangingazi ukuthi intombi ngeyakho. Ngeshela nje ngaqonywa ngase ngezwa kamuva ukuthi ingcwayi lena inobuhlobo nawe.”
Elami kodwa lithi indaba kaMosimane noMarawa isidinga ugwayi manje, hleze sibe khona isisombululo, kuphele nokuba yinkukhu nempaka. Njengoba ngishilo ekuqaleni ngamangala kakhulu ukuthi lezi sinsizwa ezazilwa ngaseBerea zazizombili futhi ngasala ngikhungathekile ukuthi zibangani. NakuMosimane noMarawa kunzima ukuqonda ukuthi babangani ngoba akekho oseke waphumela obala ngokungezwani kwabo.
Okubalulekile manje ukuthi iNingizimu Afrika ibadinga bobabili ngakho kusemqoka ukuthi bahlale phansi, babheme bobabili ugwayi epipini elilodwa, hleze idlule le mpi.