‘Ayiguqulwe imikhuba ecindezela abesifazane’
UMENGAMELI wezwe uMnuz Cyril Ramaphosa, usenxuse abantu ukuthi bayiyeke imikhuba yakudala ebeka abesilisa njengabantu abafanele ukuphatha bacindezele abesifazane.
Ubekhuluma engqungqutheleni yokulwa nokuhlukumeza ngokobulili nokubulawa kwabesifazane yezinsuku ezimbili, iGender-Based Violence and Femicide Summit eqale eCenturion, ePitoli izolo.
URamaphosa uthe lokhu kwenza abantu besilisa bazibone befanele ukuphatha abantu besifazane kwezomnotho nakwezinye izinto. Lokhu kungaholela ekutheni abesifazane bamukele ukucindezelwa ngoba bezibona bengekho esimeni esingcono sezomnotho ukuze baphume ebudlelwaneni obuyingozi.
Uthe imicabango ejwayelekile yokufanele kwenziwe ngamantombazane nabafana nokufanele kwenziwe abesilisa nabesifazane iyingozi kubona bonke ubulili. Uthe kufanele izingane zamantombazane nezabafana zikhuliswe zinolwazi lokuthi akekho onelungelo lokuziphatha ngendlela ezibukela phansi noma ezilimazayo. Kufanele zikhule zazi ukuthi amalungelo azo ayalingana ngayo yonke indlela.
“Umphakathi ongakweseki ukucindezelwa kwabesifazane awukweseki ukuhlukunyezwa kwabo futhi usethubeni elihle lokugwema izigameko zokuhlukunyezwa kwabantu ngokobulili,” kusho uRamaphosa.
Uqhube wathi kufanele bavezwe obala abahlukumeza amantombazane nezingane.
“Okubaluleke kakhulu ukuthi kumele siqinisekise ukuthi abomthetho baqeqeshwa ngendlela ukuze bakwazi ukuphenya amacala okuhlukunyezwa nokuthi kutholakale izigwebo kuwona,” usho kanje.
Uthe banethemba lokuthi le ngqungquthela izoletha umhlahlandlela kulokhu okufanele kwenziwe elakuleli ukulwa nalesi sihlava.
Engakakhulumi uRamaphosa, abesifazane abebehambele le ngqungquthela basukume babhikisha benxusa ukuthi kukhululwe uNkk Martha Marumo ogwetshwe udilikajele, ejele laseKgosi Mampuru, ePitoli ngecala lokubulala umyeni wakhe okuvele ukuthi wayemhlukumeza. Abanye baphakamise amaphenti abebhalwe imiyalezo ehlukene ngokuhlukunyezwa kwabesifazane.