I-transnet ne-eskom bahlinzekwe ngezigidi
ZIHLINZEKWE ngezigidi zamarandi izinkampani zikahulumeni ezihlalelwe wumsebenzi wokuqeda inkinga yokucishwa kukagesi neyesiminyaminya emachwebeni akwazulu-natal.
I-transnet ne-eskom bahlelelwe isibambiso esibhekile ngesikhathi ungqongqoshe wezezimali, umnuz Enoch Godongwanaba, ethula isabelomali
Imali enikezwe lezi nkampani izibhekela inkinga yokushoda kukagesi nokubhekana nesiminyaminya emachwebeni akwazulu-natal.
Ugodongwana wabele itransnet u-r47 billion ngesikhathi ekhuluma ekapa izolo.
Uthe itransnet izibambisa ngale mali ukulungisa izinkinga ebhekene nazo, iphinde igcine izikweletu.
“Le mali ihambisana nombandela wokuthi itransnet kuzofanele igxile ezintweni eyasungulelwa ukuba izenze, iphinde isebenzisane nezinkampani ezizimele.”
Enye yezinkinga ezibhekene netransnet, yisiminyaminya echwebeni lasethekwini nelaserichards Bay ngenxa yokushoda kwengqalasizinda.
Ugodongwana uthe bazobambisana nenkampani ezimele ukuthuthukisa ingxenye yechweba lasethekwini, okufikela kulo iziqukathi.
“Lokhu kuzokwenza ukuthi izinkampani ezizimele zitshale imali eningi ezosiza ukuthuthukisa ingqalasizinda nezobuchwepheshe.”
Ugodongwana uthe bazimisele ngokulungisa izinkinga zokuthuthwa kwempahla.
“Ikhabhinethi yaphasisa uhlelo lokwenza ngcono ezokuthutha ngonyaka owedlule. Uhlelo luveza izinto okufanele zenziwe ukuze sithuthukise ingqalasizinda emachwebeni, izitimela nezokuphepha.”
I-eskom ihlinzekwe ngo-r2 billion wokuba iqale uhlelo lokuthenga amameter esimanjemanje.
“La mamitha azoqala ukufakwa ezindaweni ezingaphansi komasipala abafake izicelo zokuba basulelwe izikweletu.”
Ugodongwana uthe inkinga yokucishwa kukagesi iyaqhubeka nokuphazamisa umnotho nempilo yabantu.
Uthe kudingeka ukuba kwenziwe izinguquko kwezokukhiqizwa kukagesi ukuze kuqedwe inkinga yokushoda kwawo.
“Sithathe izinqumo ezifanele kule minyaka emihlanu eyedlule futhi sesiyaqala ukubona izithelo. I-eskom iyaqhubeka nokubamba iqhaza elibalulekile kwezokukhiqizwa kukagesi.”
Ugodongwana uthe kuzosetshenziswa izinhlelo ezifana nokufakwa kwama-solar, izinhlelo ezintsha zokukhiqizwa kukagesi ukubhekana nenkinga yokushoda kwawo.
Ugodongwana uthe bazothula umbiko mayelana nesimo seziteshi zikagesi ezisebenzisa amalahle.
Lo mbiko obuwenziwa yinkampani ezimele waphothulwa ngonyaka owedlule, ugodongwana uthe bazowethula lingakapheli isonto.
Kukhona abafuna ukuthi iziteshi ezisebenzisa amalahle zivalwe.