Inentings kan jou kind se lewe red
Daar is nie wetgewing wat bepaal dat jou kind ingeënt moet word nie, maar dit kan haar lewe red.
op die meeste gaan dit tot ’n paar trane vir jou kind lei, maar op die lange duur is dit ’n inspuiting wat haar lewe kan red. Dit lyk egter of baie ouers steeds nie heeltemal oortuig is dat inentings veilig is nie – ten spyte van bewyse dat inenting teen masels, pampoentjies en Duitse masels lewens red.
Die Wêreldgesondheidsorganisasie wil juis tydens internasionale inentingsweek van 24 to 30 April mense bewus maak van die feit dat inentings jaarliks meer as twee miljoen kinders se lewens red, en tog sterf 1 uit elke 5 kinders wêreldwyd omdat hulle nie ingeënt word nie.
In Amerika woed ’n heftige debat oor inentings nadat meer as 100 mense in so min as ses weke in Disneyland met masels besmet is. Die oorsaak? Duisende ouers weier om hul kinders daarteen te laat inent omdat hulle gesondheidsimplikasies vrees en glo inentings veroorsaak outisme.
Maar kenners waarsku dat masels uiters aansteeklik is. Vir elke een mens wat dit kry, versprei dit na tot agt ander.
Die teen-inentingsbeweging maak ook opslae in lande soos Pakistan, waar ouers wat weier om hul kinders teen veral polio te laat inent, nou summier in hegtenis geneem word. Hier word agter geloofsredes geskuil en ouers is bang hul kinders kan later weens die inentings outisties word, hoewel daar min bewyse hiervan is.
Hoewel daar nie tans grootskaalse paniek oor inentings in Suid-Afrika is nie, sê Melody Warrington*, ’n kleuterskooljuffrou van Boksburg aan Gauteng se Oosrand, plaaslike verpleegsters het al moedeloos aan haar deur kom klop.
“Hulle het my gevra om gesondheidspamflette aan die mammas uit te deel, want party van hulle wil glo niks weet nie. Snaaks genoeg is baie van die ma’s self as babatjies ingeënt, maar hulle wil nie dieselfde vir hulle kinders doen nie. Hulle besef nie dit kan ’n lewe red nie.”
Volgens ’n studie wat in die mediese tydskrif Pediatrics gepubliseer is, is sommige skeptiese ouers selfs meer gekant teen inenting nadat hulle bewyse gesien het van die noodsaak daarvan om hul kinders te laat inent.
Navorsers het bykans 2 000 ouers gevra om na boodskappe oor inenting te kyk. Dit het stories ingesluit oor die negatiewe impak daarvan as kinders nie ingeënt word nie, asook wetenskaplike bewyse dat daar (ten spyte van opvattings) geen verband tussen outisme en inentings bestaan nie. Die ouers moes daarna ’n vraelys invul.
Brendan Nyhan, een van die navorsers, glo nie sulke veldtogte help nie.“Om die feite en bewyse in mense se kele af te druk, is baie keer nie die doeltreffendste aanslag nie,” sê hy.
Verder is baie ouers skepties oor wetenskaplikes en die pro-inentingsbeweging se bedoelings en dink hulle word om die bos gelei. Mense dink:“Waarom probeer hulle so hard om my te oortuig?”sê hy.
Brendan meen dit is kommerwekkend dat die boodskappe nie doeltreffend is nie omdat die siektes waarteen kinders ingeënt word, gevaarliker is as ooit.
“Ons moet boodskappe toets wat ons
in openbare gesondheidsorg kan gebruik wanneer ons nuwe uitvindings toets. Daar is nie tans ’n krisis nie, maar dit gaan daaroor om te sorg dat een nie ontstaan nie.”
Kenners is veral bekommerd oor kinders in dele van die Noord-Kaap en Gauteng, wat verlede jaar gebuk gegaan het onder ’n uitbreek van masels. Daar was laasjaar amper 60 gevalle van kinders wat masels opgedoen het, al is die siekte volgens Joe Maila, woordvoerder van die departement van gesondheid, behandelbaar.
“Dit is ’n ernstige siekte en ons pleit by ouers om seker te maak hul kinders is ingeënt. Dit (masels) is ’n hoogs aansteeklike en gevaarlike siekte. Alle kinders wat in ons hospitale is, se inentingsertifikate sal nagegaan word. As hulle nie ingeënt is nie, sal ons dit doen,”waarsku Joe.
Lebogang Majaha, gesondheidswoordvoerder in die Noord-Kaap, sê egter hulle wil nie paniek saai nie.
“Ons maak gemeenskappe eerder bewus van die siekte en voorkoming. Ons is bekommerd oor die hoë aantal gevalle wat aangemeld is. Ons werk nou saam met die Nasionale Instituut vir Aanmeldbare Siektes, en die nasionale departement van gesondheid om die uitbreking te keer.
“Ons het ook ’n bewusmakingsprogram waarin ouers gevra word om kinders dop te hou vir enige tekens van die siekte. Kinders moes ingeënt word tussen nege en 18 maande oud,”sê sy verder.
Die Nasionale Instituut vir Aanmeldbare Siektes sê in ’n inligtingstuk masels is ’n hoogs aansteeklike siekte wat meestal by kinders voorkom. Dit word deur ’n rubeola-virus veroorsaak, wat ook die asemhalingstelsel aanval. Masels versprei deur druppels wat deur die geïnfekteerde persoon deur asemhaling, nies en hoes vrygestel word, of deur direkte kontak met liggaamsvloeistowwe van die keel en neus.
Die aanvanklike simptome is moegheid, koors, verlies van eetlus, asook rooi oë, hoes en ’n loopneus. Later sal wit kolle op die gesig ontwikkel en na die nek, bors, arms, bene, handpalms en voetsole versprei.
“Inenting word wyd beskou as een van die mees suksesvolle en boonop goedkoopste gesondheidsintervensies,”sê dr. Chester Louw, ’n huisdokter van Johannesburg.“Dit voorkom omtrent tussen twee en drie miljoen sterftes per jaar, en beskerm nie net kinders teen siektes waarvoor daar al jare lank inentings bestaan nie, maar ook longontsteking en rotavirusdiarree wat twee van die grootste gevare is vir kinders. Adolessente en kinders word ook deur inentings beskerm teen lewensgevaarlike siektes soos meningitis.”
HOE WERK DIT?
Maar hoekom is sommige ouers so bang daarvoor? Louw sê inentings stimuleer die liggaam se eie immuunstelsel om die persoon teen latere infeksies en siekte te beskerm. Daar is twee kategorieë van inentings: lewendige (aktiewe) entstowwe en dooie (onaktiewe) entstowwe.
Lewendige entstowwe is geneties aangepas en verswak dat dit die persoon besmet, maar nie siekte veroorsaak nie, verduidelik prof. Barry Schoub van die Nasionale Instituut vir Oordraagbare Siektes (Nios).
Die organisme in die entstof is lewendig, maar dit kan nie ’n kind met ’n normale immuunstelsel siek maak nie. Dit stimuleer die immuunstelsel nes ’n gewone infeksie. So ontwikkel die persoon ’n weerstand teen die siekte. (Dit geld nie vir diegene met verswakte immuunstelsels nie).
Die inentings vir masels, pampoentjies, Duitse masels en orale polio is gewoonlik lewendige entstowwe.
Louw vertel daar is baie stories van mense wat beweer hulle is deur inenting geskend en wil daarom nie hul kinders dié paadjie laat loop nie.“Dis meestal mense wat vertel die enstof vir masels, pampoentjies en Duitse masels kan aan outisme verbind word. Maar klomp studies kon geen skakel tussen die entstof en outisme vind nie.
“Entstowwe het soms newe-effekte, maar dié newe-effekte is feitlik altyd nietig,” verduidelik hy.
Erger newe-effekte kan wel intree indien ’n kind allergies is vir een van die entstof se komponente.“Dan moet hulle beslis nie die inenting kry nie.”
Hoewel erge allergie vir ent-stowwe se komponente uiters seldsaam is, verhinder niks ’n ouer om voor die kind se inenting ’n allergietoets te laat doen nie. Volgens die Amerikaanse Sentrum vir Siektes, het egter net een uit elke miljoen mense ’n ernstige allergiese reaksie op inentings.
Die moontlike komplikasies van die siektes wat deur inenting voorkom word, is egter baie gevaarliker en waarskynliker as die newe-effekte van inentings. Erge newe-effekte is baie seldsaam en moet altyd gesien word in die lig van siektes wat voorkom en die uitwerking van die siekte sonder inenting.
“Vir ’n kind wat nié ingeënt is nie, kan elke hoes of nies in ’n openbare ruimte potensieel noodlottige kieme dra waarvoor die kind kwesbaar is. ’n Eenvoudige hoes of nies kan tot meningitis, longontsteking of selfs breinskade lei,”waarsku Louw.
Dit is wel belangrik om te besef geen medisyne kan onfeilbare sukses waarborg nie. Inentings teen sekere siektes is steeds nie ’n waarborg dat die persoon nooit die siekte sal kry nie. Die meeste inentings is sowat 95% doeltreffend as dit op die bepaalde tye vir gesonde kinders gegee word.
WAT Sê DIE WET?
Die koste van inentings word deur die regering gedek tot wanneer die kind 12 jaar oud is. Tans is daar egter geen wetgewing wat inentings vereis nie, sê prof. Schoub.
Wanneer ’n vrou in ’n hospitaal of kliniek ’n baba het, kry sy ’n“Road to Health”-sertifikaat waarop die kind se inentings ingevul moet word.
Volgens die toelatingsbeleid vir openbare skole moet bewyse van inenting teen polio, masels, tuberkulose, witseerkeel (difterie), tetanus en hepatitis B gewys word voordat ’n kind by die skool toegelaat word.
As daar nie bewyse is nie, moet die skoolhoof die ouers vra om die kind te laat inent. Daar is geen wettige gevolge as die ouers die kind nie wil inent nie, maar daar word verwag dat hulle wel in die kinders se belang sal optree.
*Skuilnaam