• Vra Dr. Genine

Soek jy raad oor ’n mediese probleem?

Gordelroos is pynlik Vraag OORSAAKVAN SHINGLES?

Wat is shingles, oftewel gordelroos? Wat kan ek gebruik daarvoor? BEKOMMERD

Antwoord BESTE LESER

Shingles, of beter bekend in Afrikaans as gordelroos, word veroorsaak deur dieselfde virus wat waterpokkies (chickenpox) veroorsaak. Die virus se naam is Varicella

Zoster en is deel van ’n groep virusse wat as herpes-virusse bekendstaan. Let wel dat die virus wat herpes in die geslagsdele (privaatdele) en koorsblare veroorsaak, nie dieselfde virus is wat shingles en waterpokkies veroorsaak nie.

Wanneer iemand waterpokkies as kind gehad het, bly die virus permanent in jou liggaam, in ’n spesifieke senuweewortel. Die virus is“aan die slaap”en as ’n persoon se immuniteit of gestel af is, word die virus weer“wakker”of geaktiveer. ’n Mens se weerstand gaan gewoonlik af wanneer jy ouer raak of ander siektes het wat jou immuniteit verlaag, soos diabetes (suikersiekte), MIV/vigs en sekere tipes kanker. Dit kan ook gebeur wanneer jy nie gebalanseerde voeding het nie of baie stres ondervind. As die virus “wakker word”of geaktiveer word, beweeg dit na die senupunte en dit veroorsaak dat die vel wat met die spesifieke senuwee verbind word, begin jeuk, brand of pyn. Dit kan vir ’n paar dae of selfs ’n week lank duur en dis nie altyd maklik om die regte

diagnose te maak voor die veluitslag sigbaar is nie. Daarna slaan daar blasies uit in die area wat met die spesifieke senuwee verbind word. Dit is hoekom dit net aan die eenkant van die liggaam voorkom en dit ’n“gordel” genoem word, want die blasies volg die patroon van ’n gordel (belt) maar net aan die een kant van die liggaam.

Die posisie van die uitslag kan letterlik enige plek op die liggaam voorkom, van kop tot toon: Van die kopvel of in die gesig (selfs in die oor of langs en in ’n oog); in die nek-area, bo-arm of borskas; die middel van die lyf (buikgedeelte); lae rug; bo-been of lae been; of selfs die enkel en voet.

Ná so vier of vyf dae gaan die blasies oop en veroorsaak vogtigheid of nattigheid in die area. Daarna vorm dit ’n kors en begin dit genees. Dis belangrik om reeds vroeg jou dokter of verpleegkundige te raadpleeg (wanneer die vel begin jeuk, brand, pyn of sodra blasies uitkom) sodat anti-virale medikasie voorgeskryf kan word. Wanneer jy die anti-virale medikasie vroeg begin neem, verminder dit die duur en erns van die uitslag. Die pyn wat met gordelroos gepaardgaan, kan baie erg wees en pynmedikasie van verskillende sterktes kan gebruik word.

Behalwe vir die anti-virale en pynmedikasie, gebuik baie mense die volgende tuisversorgingsadvies om die pyn te verlig:

1. Die vel moet skoon gehou word deur koel water en seep. Jy kan ook ’n stort neem of selfs bad. 2. Moet nie die vel vryf of krap nie, want dit kan velinfeksie veroorsaak. 3. Koue kompresse op die geaffekteerde vel-area kan ook gebruik word om die pyn te verlig. 4. Om die blasies droog te hou, stel die vel bloot aan lug, vermy dat klere daaraan raak en gebruik maziena, koeksoda of babapoeier. 5. Calamine-smeermiddel kan ook aangewend word om jeukery te help verminder. Baie mense wat gordelroos ontwikkel, is heel verbaas daaroor. As dit gepaardgaan met ’n bestaande toestand of siekte, is dit makliker om dit te aanvaar en te verduidelik. Dit kan egter ook baie angs veroorsaak, want die gordelroos-diagnose is in sekere gevalle net die eerste stap: Die oorsaak van die swak immuniteit moet dan nog vasgestel word en dit is nie altyd“goeie”nuus nie. Gordelroos is net aansteeklik vir iemand wat nog nooit waterpokkies of gordelroos gehad het nie of wat hulle nie daarteen laat inent het nie. Sulke mense (gewoonlik kinders) wat in kontak kom met iemand met gordelroos, sal waterpokkies ontwikkel; nie gordelroos nie. Chroniese pyn is die algemeenste nagevolg, want dit is ’n pyn wat deur die spesifieke senuwee veroorsaak word.

Dit kan egter ook baie angs veroorsaak, want die gordelroosdiagnose is in sekere gevalle net die eerste stap.