HOU OP S0 HARD OP JOUSELF WEES! SELFKRITIEK VS. -REFLEKSIE

Selfondersoek is goed, maar as jy heeltyd jouself kritiseer kan dit op die ou end ernstige gevolge vir jou geestesgesondheid, werksukses en verhoudings inhou

Die meeste van ons sou nooit hardop vir iemand anders sê “jy is ’n mislukking”nie, of “jy kan niks reg doen nie”. Tóg dink ons nie twee keer om dié soort dinge oor onsself te sê nie. Jy dink dalk daardie stemmetjie hou jou nederig, maar volgens kenners kan dit ernstige gevolge vir jou geestesgesondheid, werksukses en verhoudings met ander hê.

Die probleem met negatiewe gedagtes is dat jou idee van jouself en daardie negatiwiteit later jou werklikheid kan word, verduidelik dr. Rosa Bredekamp, ’n sielkundige van Durbanville in die Kaap.

Daar is egter nie een vinnige manier om jou innerlike critic stil te maak nie – die meeste van ons leef al te lank daarmee saam.

Ons het met kenners gesels oor hoe jy kan ophou om so aanhoudend selfkrities te wees.

Nie alle vorme van selfondersoek is sleg nie. Ons móét soms oor ons lewe nadink, sê Rosa.“Dit help jou sien waarheen jy op pad is met jou gedagtes, gedrag, motivering en ingesteldheid.

“’n Gebrek aan hierdie soort introspeksie veroorsaak dat ons eenvoudig voortgaan met die lewe sonder om na te dink oor wat vir ons belangrik is en wat ons gelukkig maak,”meen sy.

Selfrefleksie behoort positiewe gevolge te hê. Maar wanneer jy só krities na jou eie optrede kyk dat jy nét die negatiewe raaksien, kan dit afbrekende gevolge hê, sê Rosa.“Anders as selfrefleksie verskaf selfkritiek nie empatie en deernis vir jouself nie; dit breek eerder jou identiteit af.”

Dié soort selfkritiek kan mettertyd jou geestelike welstand ernstig benadeel en tot depressiewe gedagtes lei.

’n Belangrike verskil tussen opbouende selfrefleksie en afbrekende selfkritiek, is hoe spesifiek die stelling is wat jy jouself wysmaak. Om byvoorbeeld te veralgemeen deur te sê“ek kan niks reg doen nie”, kan jou selfbeeld afbreek, veral as jy dit later begin glo.

Deur byvoorbeeld te sê:“Ek moes nie gisteraand so laat gaan slaap het nie, want vandag sukkel ek om te konsentreer”, fokus jy op spesifieke gedrag waarop jy kan verbeter, wat dit konstruktief maak.

HOE BEÏNVLOED TE VEEL KRITIEK MY LEWE?

By die werk

Iemand wat té selfkrities is, sal dikwels langer ure werk en aanbied om werk te doen waarvoor hulle nie regtig tyd het nie, sê dr. Hermann Liebenberg, ’n sielkundige van Centurion.“Dis om ’n kunsmatige gevoel van aanvaarding en prestasie te skep.”