Dien rantsoene só toe
Die beste maatstaf om produksie en doeltreffendheid te meet, is volgens die getal kilogram lam wat geproduseer is per kilogram ooigewig wat per jaar gepaar is. Die teikennorm is 1 kg lam bemark of vir vervanging teruggehou per kilogram ooigewig gepaar per jaar.
Dit kan bereik word met die toediening van presisie rantsoene. Die boer moet op die volgende klem lê: Grootmaak van jong ooie. Die regte rantsoene verseker dat ooispeenlammers en jong ooie hul leeftydproduksie en -reproduksietempo verhoog. Die teikengewig om maksimum ovulasietempo te verseker, is 70% van volwasse liggaamsgewig met paring op 7-10 maande, 80% met paring op 11-14 maande en 90% met paring ouer as 14 maande. Boere moet genoeg deurvloei proteïene aanvul om spier groei te bevorder. Proteïenbronne wat baie deurvloei proteïen bevat, is vismeel en soja-en katoen oliekoekmeel. Prikkelrantsoene vir teelramme. Die groei van testikels en spermproduksie word met spesiaal geformuleerde ramprikkel-aanvulling tot die maksimum verhoog. Die doel is om ’n hoë besetting en baie meer l in g geboorte ste verseker. Boere moet egter groot hoeveelhede mielies, kleingraan, sjokolademielies en afrondkorrels vermy. Spermproduksie duur sowat 60 dae. Daarom moet ramme van twee maande voor paartyd ekstra energierantsoene kry, veral baie deurvloei proteïene, om die groei van die testikels en spermproduksie te versnel en die seksdrang te laat styg. Spermproduksie en -gehalte kan nóg bevorder word deur ramme drie maande voor die paartyd ’n spoorelement- en vitamienaanvulling te gee en 25 ml koringkiemolie per ram een of twee keer per week vanaf twee maande voor die dektyd begin. Sorg dat die ramme topfiks word. Doen vier tot ses weke voor die paartyd toetse vir geslag geskiktheid ende k behendigheid. Prikkelvoeding vir teelooie. Prikkelrantsoene verhoog die ovulasietempo tot die maksimum. In ’ n intensiewe lamstelsel moet lakterende ooie se rantsoene sewe dae voor speentyd tot drie tot vyf dae ná speentyd met ’n lae proteïenrantsoen (slegs ruvoer van ’n swakker gehalte) vervang word. Die waterinname kan ook oordeelkundig beperk word. Prikkelrantsoene word weer 14 dae voor paartyd toegedien. Om ooie voor die paartyd meer rus en herstelkans te gee, word die paartyd met natuurlike paring tot 21 dae beperk. Die boer moet met die rantsoen poog om die ooie in ’n puik kondisie te kry (minstens ’n 3,5-kondisiepunt met natuurlike paring en 3 met laparoskopiese inseminasie. Prikkelrantsoene moet spesiale rumen aktiveerders voorsien om hoë ovulasie te verseker. Gee ook spoorelemente en vitamiene voor paartyd. Die inname van té hoë vlakke oplosbare proteïene (ureum) en degradeerbare proteïene (lupine, ertjies, sojabone en sonneblom-oliekoekmeel) kan die diere se bloedureumvlak verhoog en die oorlewing van sperms, eiselle en embrio’s benadeel. Beperk embrio- en fetusvrektes tot minder as 2%. Oorvoeding net ná bevrugting, asook ondervoeding tydens dragtigheid kan verliese veroorsaak. Verlaag die voedingspeil ná bevrugting geleidelik tot onderhoudspeil en sorg dat ooie ná paartyd hul teiken gewig toename handhaaf. In die tweede en derde maand van dragtigheid moet volwasse ooie met enkelingfetusse sowat 50 g/ dag groei, dié met tweelingfetusse 80 g/dag en dié met drielingfetusse 100 g/dag. Jong ooie se gewig moet dienooreenkomstig met 100 g, 110 g en 140 g per dag styg. Skandering lewer ’n belangrike bydrae tot winsgewende skaapboerdery, want dit kan voerkoste verlaag as die boer weet of die ooi dragtig is en met hoeveel lammers. Lamoorlewing en -groei. Gee die ooie ’n “opstoomrantsoen” vanaf drie tot vier weke voor lamtyd om ’n hoë geboortegewig (4,5 kg tot 5,9 kg) te verseker, asook maksimum uierontwikkeling vir maksimum produksie van bies en om die geboorteproses te vergemaklik. Spoorelemente en vitamiene moet in laatdragtigheid aangevul word. Sodra die ooi gelam het, word haar rantsoen na ’ n laktasierantsoen verander om hoë melkproduksie te verseker en te sorg dat die lam vinnig groei, die ooi se gewigverlies tot minder as 40 g/dag te beperk en die volgende lamtyd ’n hoë lampersentasie te verseker. Voorsien kruipvoeding (18% proteïene) aan suiplammers sodra die ooie die lamhokke verlaat. Mik vir groei van minstens 300 g tot 350 g per dag sodat lammers al op 60 dae op 25 kg gespeen kan word. Deur lammers vroeg te speen en in ’n voerkraal af te rond, kan meer ooie aangehou word.