Bloktoets wys boere kan meer wins maak
’n Uitslagpersentasie van byna 62 vir ’n klas C-koei? ’n Beesboer het met ’n bloktoets op ’n Chianinakoei, die grootste beesras ter wêreld, gewys dit is moontlik. Dié beeste hou groot voordele vir kruisteling in.
Toe mnr. Christiaan de Jager ( inlas bo) van Badplaas onlangs ’n 12-jarige Chianinakoei laat slag en sy ’n uitslagpersentasie van byna 62 behaal, het dit bevestig wat hy lankal in die buiteland gehoor en self vermoed het: Daar is nog onontginde moontlikhede vir SuiderAfrika se boere om meer wins te maak en hul volhoubaarheid te verhoog.
Dit gaan tans nie sleg met veeboere nie omdat hulle nou hoë pryse vir hul slagvee kry. Almal is besig met kuddebou ná die droogte en slaggoed wat op die mark kom, is skaars. As dié geil tye verby is, gaan boere egter weer minder vir hul slagdiere kry. Dit is dus raadsaam om nou al nuwe planne te beraam.
Christiaan het lank by Roedtan geboer, maar is besig om sy plase daar te verkoop en het hom en sy O-La-La Chianina-stoetery reeds by Badplaas gevestig. Die reënval is hoër daar en hy is nader aan sy boerdery in Mosambiek, waar hy ook met Chianinas boer. Hy boer ook in Italië, waar die Chianina oorspronklik vandaan kom.
KOEI GEVOER
Die Chianinakoei met die reuse-uitslagpersentasie is by die Klipeiland-abattoir op Bronkhorstspruit geslag. Die karkas is onder toesig van mnre. Arnold Durr en Dave Harris van BKB geweeg en het 814 kg geweeg.
Toe het Christiaan ’n bloktoets by Uitkyk Vleismark in Pretoria laat doen. LBW Vee was daar toe die personeel in ongeloof aankondig het dat die koei 61,56% uitgeslag het.
Christiaan meen dit maak nuwe deure vir boere oop, “ook vir kommersiële telers. ’n Hoë uitslagpersentasie beteken daar kom ’n groter karkas uit die geslagte bees, wat vir almal voordelig is.”
Byna ’n derde van alle vleis wat in Suid-Afrika gelewer word, kom van klas C-koeie wat ná hul produksieleeftyd geslag word.
Die algemene benadering is dat klas Ckoeie 50% uitslag. In ongewone gevalle, as hulle baie vet is en ’n uitsonderlike liggaamsbou het, kan hulle tot 54% uitslag.
Die TABEL toon die uitslag van die bloktoets. Die koue gewig was 501,15 kg. “Die uitslagpersentasie is baie be- langrik. As dié koei (wat 814 kg geweeg het) net 50%, soos die norm is, sou uitslag, sou haar karkas 407 kg geweeg het. Haar beter uitslagpersentasie beteken sy het ’n karkas van 501,15 kg gelewer. Dit is ’n verskil van 94,15 kg by dieselfde bees. Teen R38/kg maak dit ’n wesenlike verskil aan die bedrag wat ’n boer vir sy geslagte bees kry (R3 577).
“Die ras het ’n goeie been-tot-vleis-verhouding weens sy fyn beenstruktuur, en min harde vet, wat die waarde wat die slagter kry, ook vir hom aanloklik maak,” sê Christiaan.
Mnr. Martin Seyfferdt, bekende SuidAfrikaanse beoordelaar en beeskenner, verwys dikwels na die korrelasie tussen karkaslengte en uitslagpersentasie. Christiaan se raad is dan ook: Teel jou diere langer. Vleisproduksie word beïnvloed deur lengte, nie deur die dikte van ’n bees nie.
MIN VET EN BENE
Die tabel toon dat dié koei net 4,17% afvalbene gehad het, veel minder as die gemiddelde van 9,57% van die standaardkarkasse wat by Uitkyk beland. Die Chianina het ook net 7,84% harde vet gehad, teenoor ’n algemene karkas se 9,68%. Dié bene en vet word teen ’n verlies verkoop. Nog goeie nuus is die hoër persentasie keursnitte, naamlik kruisskyf, klubskyf en filet.
“Dis mos die goeie nuus waarna ons boere smag. As hulle sulke karkasse kan lewer, sal hulle nooit sukkel om dit teen ’n goeie prys te verkoop nie.”
Die bloktoets dien sommer ’ n ander mite die nekslag toe, naamlik dat die Chianina “te groot” is. “Wins by beesboerdery begin by ’n hoë kalfpersentasie (gemiddeld 86,23), wat ook ’n eienskap van die Chianina is, maar vir die voerkraal gaan dit oor die voeromsettingsverhouding en uitslagpersentasie. Dís waar hul wins lê,” sê Christiaan.
Hy het van 2000 tot 2010 aan fase Cprestasietoetsing deelgeneem. Gemiddeld behaal sy rasegte bulle ’n voeromsettingsverhouding (VOV) van 5,01; met ander woorde hulle vreet 5,01 kg voer om 1 kg gewig aan te sit. Kruisings vaar selfs beter (lees die kassie hierbo).
Vyf semenstrooitjies van die top- Italiaanse Chianinabul Lio di Maria Bianca is onlangs op Christaan se produksieveiling vir R16 000 elk verkoop, en ’n embrio het R50 000 behaal. NAVRAE: Mnr. Christiaan de Jager, sel 082 569 3359.