DUURSTE LEKKE NIE ALTYD NODIG

Dr. Liesel Foster het oor drie jaar navorsing op haar beesplaas Quaggafontein naby Zastron gedoen om te bewys dat die insluiting van natuurlike proteïene in ’n winterlek nie ekonomies regverdigbaar is nie.

Sy het in die navorsing vir haar doktorsgraad drie verskillende lekke se invloed op produksie en winsgewendheid in haar boerdery vergelyk.

Haar navorsing het gewys dat ’n mens op goed bestuurde, gemengde veld met ’n goeie samestelling van plantsoorte en produksie die hoogste wins behaal met teelkoeie wat in die somer ’n mineraallek met 6% fosfaat gekry het, en ’n proteïenlek met ureum in die winter. Die insluiting van natuurlike proteïene in die winterlek was nie ekonomies geregverdig nie (sien TABEL 1 ).

Haar studie het oor drie jaar gestrek en het te doene gehad met 150 Drakensbergerkoeie van verskillende ouderdomme. Liesel het die koeie ewekansig in drie groepe verdeel, en op hulle lekke getoets wat algemeen deur voedingkundiges aanbeveel word.

In die winter het ál drie groepe koeie ’n proteïen-mineraallek gekry, maar die bestanddele het verskil. In groep 1 en groep 2 se lekke is katoenoliekoekmeel as ’n natuurlike proteïenbron gebruik, en in groep 3 was die proteïenbron ureum. Die vroeë en laat winterlekke het dieselfde samestelling gehad, maar in die laatwinter is 20% meer lek gegee.

TABEL 2 toon die samestelling van die drie groepe se somerlekke en TABEL 3 die winterlekke.

Drie jaar se noukeurige meting het geen betekenisvolle verskille in dragtigheidspersentasie en kondisietelling tussen die drie verskillende groepe uitgewys nie, sê Liesel. Sy skryf dit daaraan toe dat koeie op ál drie die lekbehandelings hul teikengewig om dragtig te raak, bereik het.